12-metrowa flaga zawisła na zabytkowym szybie kopalni

Na szybie liczącej 120 lat kopalni zawisła 12-metrowa biało-czerwona flaga. W ten sposób Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau w Brzeszczach uczciła 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

12-metrowa flaga zawisła na 40-metrowym zabytkowym szybie „Andrzej III”. Dagmar Kopijasz z Fundacji, która opiekuje się obiektem, podkreślił, że to hołd dla wszystkich, którzy walczyli o Polskę i dla górników, którzy tu pracowali.

Węgiel w Brzeszczach zaczęto wydobywać w 1903 roku, a pierwszym właścicielem kopalni był Arnold Chaim de Porada Rappaport, finansista z Wiednia.

Po I wojnie światowej kopalnia została rozbudowana na terenie sąsiedniej wsi Jawiszowice o nowo założone szyby „Andrzej III” (pierwotnie „Jowisz”) i „Andrzej IV”.

Fot. Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau

Państwowa Kopalnia Węgla Kamiennego (PKWK) Jawiszowice była pierwszą i pozostaje jedyną kopalnią państwową zbudowaną w okresie II Rzeczypospolitej. Rozbudowywana do końca lat 30. ub. wieku była rozwiązaniem nowoczesnym, w którym zastosowano także najnowsze wówczas maszyny i technologię.

W PKWK Jawiszowice nie jest już prowadzona eksploatacja węgla, a szyby służą do działań kontrolnych oraz wentylacji.

W Jawiszowicach, oddalonych o 10 km od obozu głównego KL Auschwitz I, istniał jeden z największych podobozów nazywany Jawischowitz. Funkcjonował on pomiędzy 1942 a 1945 rokiem jako zaplecze siły roboczej do pracy w kopalni węgla kamiennego w Brzeszczach. Obóz rozpoczął funkcjonowanie w połowie sierpnia 1942 r., gdy na podstawie umowy zawartej między właścicielem kopalni, koncernem Reichswerke Herman Göring a WVHA skierowano do niego z Auschwitz grupę 150 Żydów francuskich.

W czerwcu 1944 r. w obozie przebywało około 2,5 tys., głownie żydowskich więźniów. Był to pierwszy w historii niemieckich obozów koncentracyjnych przypadek zatrudnienia więźniów do pracy pod ziemią.