79. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej

Przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej odbyły się uroczystości związane z 79. rocznicą powstania podziemnych struktur Rzeczpospolitej w czasie II wojny światowej. W czasie obchodów modlitwę w intencji twórców, pracowników i żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego odmówił biskup polowy Józef Guzdek oraz przedstawiciele duszpasterstw prawosławnego i ewangelickiego, a także przedstawiciel gminy żydowskiej.

Rozpoczynając modlitwę bp Guzdek powiedział, że dziś rano sprawował Mszę św. w intencji twórców Polskiego Państwa Podziemnego. – Dziękowałem nade wszystko za fenomen zjednoczenia. Jeden cel, troska o odzyskanie wolności, troska o przetrwanie. Kiedy przyszedł czas modlitwy „Ojcze nasz”, pomyślałem: Mogli ją wszyscy odmawiać, bo byli jak bracia i siostry. Jeden Bóg, jedna ojczyzna, jeden cel. Stojąc tu, przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, zachęcam do odmówienia tej modlitwy, by przyczyniała się ona do tego, byśmy byli razem. Są takie cele, są takie wartości, bez wątpienia są nimi Ojczyzna i państwo, byśmy potrafili być razem – powiedział. Zebrani odmówili Modlitwę Pańską.

List do uczestników uroczystości skierował prezydent Andrzej Duda. Wyraził w nim wdzięczność wobec twórców Polskiego Państwa Podziemnego oraz wszystkich, którzy przypominają o wartościach wyznawanych przez jego twórców. Dodał, że w roku setnej rocznicy odzyskania niepodległości „epopeja Polski Podziemnej ma szczególną wymowę”. – Stanowi świadectwo tego, jak wielką wagę dla naszego narodu ma posiadanie własnego suwerennego państwa i jak wiele jesteśmy gotowi dlań poświęcić. Dlatego jestem przekonany, że przesłanie dzisiejszego święta – Dnia Polskiego Państwa Podziemnego – i testament Polski Walczącej powinny należeć zarówno do kanonu edukacji historycznej, jak też – nade wszystko – być fundamentem wychowania obywatelskiego dzieci i młodzieży – odczytał słowa prezydenta minister jego kancelarii Andrzej Dera.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele związków i stowarzyszeń kombatanckich z prezesem Światowego Związku Żołnierzy AK prof. Leszkiem Żukowskim, prezydent miasta stołecznego Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, reprezentanci parlamentu, wojska, harcerzy oraz mieszkańcy Warszawy.

Pod monumentem odczytany został apel pamięci i złożone zostały kwiaty.

Za Polskie Państwo Podziemne uznaje się istniejące w latach 1939-45 konspiracyjne instytucje administracji państwowej, struktury polityczne oraz siły zbrojne, utworzone na obszarze okupowanej Polski z upoważnienia Rządu RP na uchodźstwie. Za moment utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego uważa się założenie przez gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza konspiracyjnej organizacji polityczno-wojskowej Służba Zwycięstwu Polski. Zawiązano ją w nocy z 26 na 27 września 1939 r. tuż przed kapitulacją Warszawy.
Największymi wystąpieniami zbrojnymi Polski Podziemnej były akcja „Burza” i wybuch Powstania Warszawskiego.

Po wkroczeniu wojsk sowieckich na tereny Polski przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego zostali aresztowani przez NKWD i oskarżeni o współpracę z Niemcami przeciw Armii Czerwonej. Skazano ich w tzw. Procesie Szesnastu w czerwcu 1945 r. W sowieckich więźniach zmarł m.in. Jan Stanisław Jankowski – wicepremier, Delegat Rządu RP na Kraj i gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” – ostatni dowódca Armii Krajowej. Rozpoczął się okres represji wobec członków AK oraz Polskiego Państwa Podziemnego, który w różnym nasileniu trwał przez okres PRL.