Czerna: obraz Matki Bożej Szkaplerznej wrócił po konserwacji do sanktuarium

Słynący łaskami obraz Matki Bożej Szkaplerznej kilka dni przed uroczystościami odpustowymi wrócił do podkrakowskiego sanktuarium w Czernej po przejściu gruntownych prac renowacyjno-konserwatorskich. Ostatni raz dzieło, przedstawiające wizerunek Maryi – wykonany techniką olejną na blasze miedzianej według wzoru bizantyjskiej madonny Salus Populi Romanum z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie – konserwowano prawie 30 lat temu.

Jak wyjaśnił o. Leszek Stańczewski OCD, przeor klasztoru w Czernej, od wieków zakonnicy podejmowali wysiłki, które miały skutecznie zabezpieczyć zabytkowy obraz MB Szkaplerznej przed zniszczeniem. Ostatnie prace konserwatorskie zostały przeprowadzone bezpośrednio przed koronacją koronami papieskimi w roku 1988. Teraz, po 28 latach od ostatnich poważnych prac renowacyjnych, ponownie specjaliści podjęli się konserwacji obrazu.

Obraz na początku został poddany w specjalnej komorze procesowi gazowania odpowiednim środkiem. W ten sposób usunięto wszelkie grzyby i bakterie powodujące niszczenie obrazu i ozdobnej sukienki. Dokonano także gazowania samego kościoła oraz wnęki ołtarzowej gdzie obraz jest umieszczony na stałe.

W tym roku, w drugim etapie prac, przeprowadzono kompleksowe prace konserwatorskie w pracowni konserwator Izabeli Kłeczek. Obraz oczyszczono i uzupełniono ubytki malarskie, odnowiono ozdobiono sukienkę.
Zdecydowano się także zmienić oświetlenie obrazu na ledowe, gdyż zauważono, że w efekcie nagrzewania obrazu przez standardowe świetlówki następowało odpryskiwanie farby z miedzianej blachy.

Obraz został odnowiony dzięki ofiarom – m.in. sióstr karmelitanek bosych z Zakopanego oraz prywatnych darczyńców.

Jak przypomniał karmelitański przeor, pierwotny obraz Matki Bożej Szkaplerznej w Czernej został namalowany techniką olejną na płótnie w pierwszej połowie XVII w. przez nieznanego malarza. Z powodu wilgotności nieogrzewanego kościoła obraz zaczął butwieć i się rozpadać. W efekcie przeniesiono go w bardziej suche miejsce, a kapituła klasztoru zamówiła nowy obraz malowany na miedzianej blasze przez artystę krakowskiego Pawła Gołębiewskiego.

Na tle renesansowej kraty ukazana jest postać Matki Bożej, która na lewej ręce trzyma Chrystusa. Madonna ma rysy przypominające ikony bizantyjskie a na prawym ramieniu widnieje siedmioramienna złota gwiazda. Matka Boża w lewej ręce, skrzyżowanej z prawą, trzyma opadającą w dół białą chustkę, a serdecznym palcem prawej podtrzymuje karmelitański szkaplerz, złożony z dwóch płatków z monogramami Jezusa i Maryi. Dzieciątko zwraca się ku Matce. Jego twarz jest pełna dostojeństwa. W lewej ręce Jezus trzyma kodeks prawa Nowego Przymierza, a prawą unosi w geście błogosławieństwa.

Kult Matki Bożej Szkaplerznej, podtrzymywany przez klasztor karmelitów bosych, przyczynił się do odrodzenia Śląska i pozyskania go dla Polski. Pielgrzymi zabierali z Czernej reprodukcje obrazu, modlitewniki i polskie książki religijne. Pod opieką Matki Bożej Szkaplerznej oddawali się uczestnicy powstań: listopadowego i styczniowego. Dowodem wdzięczności za liczne łaski uzdrowienia i nawrócenia są wota składane już od XVII wieku wokół obrazu. W 1974 r. nałożono na obraz ozdobną sukienkę wraz z koronami wykonaną z wotów przynoszonych przez pielgrzymów.

Uroczysta koronacja obrazu koronami papieskimi pobłogosławionymi przez Jana Pawła II odbyła się 17 lipca 1988 r. Nałożenia koron dokonał kard. Franciszek Macharski. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele episkopatu, duchowieństwo i wierni z całej Polski.

Karmelici bosi osiedlili się w Polsce na początku XVII w. za panowania króla Zygmunta III Wazy. Fundatorką klasztoru pustelniczego pw. św. Eliasza dla prowincji Ducha Świętego w Czernej była w 1631 roku Agnieszka z Tęczyńskich Firlejowa, wojewodzina krakowska. Klasztor ten pełnił funkcję eremu ponad 170 lat. Był oazą życia duchowego całej prowincji polskiej i litewskiej.