Poznań: w Polsce wzrasta liczba migrantów − międzynarodowe sympozjum

Wzrastająca liczba migrantów w Polsce i na świecie, troska Kościoła o ich los oraz miłosierdzie w duszpasterstwie migracyjnym − to m.in. tematy, jakie podjęli uczestnicy międzynarodowego sympozjum „Miłosierdzie w duszpasterstwie migracyjnym”, które odbyło się w Poznaniu.

W konferencji w Domu Głównym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu uczestniczyli m.in. bp Wiesław Lechowicz, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej, ks. Ryszard Głowacki, przełożony generalny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, duszpasterze polonijni, duszpasterze emigrantów w Polsce oraz siostry misjonarki Chrystusa Króla.

„Dzisiaj jesteśmy wezwani do stawania się ludźmi w drodze w relacjach z bliskimi i zobowiązani do wychodzenia z własnych pozycji, by odkrywać nowe przestrzenie dialogu” − powiedział w homilii abp Celestino Migliore, który przewodniczył uroczystej Mszy św. w kaplicy Domu Głównego Zgromadzenia.
Nuncjusz apostolski w Polsce podkreślił, że gościna okazana migrantom nie jest jedynie prostym przejawem dobroci, ale gestem miłości, który ożywia całą społeczność. „Pozwala ona tak jednostkom, jak i społecznościom na integrację” − zauważył kaznodzieja.

Abp Migliore przywołał przykład Abrahama, którego Bóg wezwał, by wyruszył w drogę do kraju, „gdzie − mówiąc językiem współczesnym − nie miał ani obywatelstwa, ani karty stałego pobytu”. Abraham przyjął rolę emigranta, wyzbył się stabilizacji. „Był to podstawowy warunek Bożych zamysłów dla biblijnej wieży Babel budowania życia na umiarze, a nie na przemocy i chciwości” − stwierdził abp Migliore. Abraham został przynaglony do przyjęcia nowej logiki i wezwany do alternatywnego stylu życia, naznaczonego wysiłkiem.

Podczas sympozjum bp Wiesław Lechowicz wygłosił wykład o wytycznych KEP dotyczących Duszpasterstwa Emigracji Polskiej. „Dokument nie ma charakteru jurydycznego, stanowi jedynie zachętę dla kapłanów, koordynatorów oraz rektorów Polskich Misji Katolickich. Może być też pomocny biskupom w krajach, gdzie duszpasterzują Polacy” − zaznaczył delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej.

Bp Lechowicz zaprezentował też inicjatywy, które zrodziły się w polonijnych środowiskach. W dniach 17−20 lipca w Warszawie, z okazji Światowych Dni Młodzieży w Krakowie, odbędzie się Kongres Młodzieży Polonijnej dla liderów i moderatorów polonijnej młodzieży. W spotkaniu ma uczestniczyć ok. 350 osób. „Pomysł zrodził się w środowisku polonijnym, a także wśród członków Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w Polsce. Zależy nam na większej integracji polonijnej młodzieży, zaangażowaniu w duszpasterstwo oraz na ożywieniu tożsamości eklezjalnej wśród młodych” − podkreślił ks. biskup.
W 2017 r. w kilku krajach, gdzie znajdują się polonijne ośrodki, zostaną zorganizowane kongresy nowej ewangelizacji. Bp Lechowicz przyznał, że idea przygotowania takich kongresów zrodziła się w porozumieniu z bp. Grzegorzem Rysiem, przewodniczącym Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji.

Referat pt. „Stolica Apostolska i współczesna migracja” zaprezentował ks. Mateusz Gardziński TChr. Pracownik Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących zwrócił uwagę na wciąż wzrastające statystyki dotyczące migrantów na świecie. „Zjawisko migracji osiąga obecnie przerażającą powszechność. Na świecie obecnie co siódmy człowiek jest migrantem” − mówił prelegent.
Zaznaczył, że Kościół nie pozostaje obojętny wobec tego problemu i chce być częścią dyskusji o migracji. Podkreślił, że Kościół interesuje się migrantami, ponieważ jego misją, opartą na mandacie Chrystusa, jest doprowadzenie wszystkich ludzi do zbawienia.

Ks. Gardziński zauważył, że zjawisko migracji jest wyzwaniem do reewangelizacji współczesnego świata, ale i szansą dla chrześcijan na bycie ewangelicznym zaczynem. „Europa staje się dziś celem emigracji dla mieszkańców Azji i Afryki, mających odmienne światopoglądy. Nadal wielu nie słyszało o Chrystusie, trzeba więc Go im zanieść” − stwierdził prelegent.
Zauważył, że Kościół nie może pomijać tych, którzy kiedyś usłyszeli dobrą nowinę, ale zapomnieli o Jezusie. Zdaniem ks. Gardzińskiego takie osoby powinny stanowić priorytet w posłudze misyjnej Kościoła.
Pracownik Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących zaznaczył, że stanowisko Kościoła w stosunku do migrantów opiera się na doktrynie socjalnej. „Troska o migrantów wypływa przede wszystkim z dbania o ich godność ludzką. Kościół jest obrońcą praw człowieka, musi stawiać czoło wszelkiej dyskryminacji” − stwierdził prelegent. Przekonywał, że solidarność z migrantami nie może sprowadzać się jedynie do konkretnych gestów pomocy, ale powinna opierać się na kulturze spotkania, o której wielokrotnie mówił papież Franciszek.

O roli kapłanów w głoszeniu miłosierdzia Bożego mówiła s. Elżbieta Siepak ze Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. „Kapłani Towarzystwa Chrystusowego mają szczególną misję do spełnienia w świecie głoszenia Miłosierdzia Bożego jako Polacy i jako duchowni. Mają szczególny przywilej dostępu do źródłowego zapisu o Miłosierdziu Bożym, spisanym przez s. Faustynę w jej „Dzienniczku”” − zauważyła prelegentka.
Podkreśliła, że kapłani są wezwani do głoszenia miłosierdzia przez świadectwo życia, przez czyny, słowa i modlitwę. S. Siepak przypomniała obietnicę Pana Jezusa, że kapłan, który będzie głosił Miłosierdzie Boże, otrzyma prawdziwą moc kruszenia serc zatwardziałych grzeszników.
„Istotą miłosierdzia jest ufność wobec Boga i czynna miłość wobec bliźnich − to kształtuje życie każdego chrześcijanina” − zaznaczyła.
Przypomniała, że kapłani są zobowiązani do przekazywania i praktykowania nabożeństwa do miłosierdzia Bożego. Podkreśliła też rolę formacji czcicieli miłosierdzia. „Wielu świeckich odkrywa dziś zadanie do bycia apostołem miłosierdzia Bożego. To wielkie wyzwanie dla kapłanów, by roztoczyć nad nimi opiekę, bo ludzie dobrze uformowani są wielką pomocą dla księży” − stwierdziła prelegentka.

Problem migrantów w Polsce omówił prof. dr hab. Jacek Gołębiowski z KUL-u. Dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym zauważył, że przez lata PRL-u Polska była krajem monoetnicznym, a liczba cudzoziemców wynosiła rocznie ok. 1-2 tysięcy. Przypomniał, że nasz kraj w historii szczycił się tolerancją religijną wobec cudzoziemców, zwłaszcza w okresie Polski Piastowskiej i Jagiellońskiej.
Przełomem w nowożytnej historii Polski okazał się rok 1989, kiedy zauważono znaczny wzrost napływu obcokrajowców, zwłaszcza z Iraku, Iranu, Somalii, Wietnamu i Chin.

Prof. Gołębiowski wskazał na współczesne źródła napływu obcokrajowców do naszego kraju. Pierwszą grupę stanowią repatrianci, ok. 50 tys. osób − głównie z Czeczenii, Armenii, Gruzji i Sri Lanki − ma obecnie status uchodźcy. „Obserwuje się również znaczny wzrost studentów zagranicznych, mimo ogólnej spadającej liczby żaków. W latach 2005−2006 studentów z zagranicy było 10 tys., ale ostatnie dane z lat 2013−2014 wskazują, że studiujący obcokrajowcy to już 35 tys. osób” − podkreślił prelegent.
Kolejną grupę stanowią migranci ekonomiczni, napływający do Polski głównie ze Wschodu. Znajdują oni pracę w handlu, budownictwie, rolnictwie i transporcie. Największą grupę stanowią wśród nich Ukraińcy, Chińczycy, Wietnamczycy, Nepalczycy.
Dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym wspomniał o skali emigrantów spoza Unii Europejskiej, napływających do naszej ojczyzny.
„Według danych Komisji Europejskiej Polska w 2015 r. zajęła drugie miejsce, po Wielkiej Brytanii, pod względem emigrantów przyjętych spoza Unii. Było ich aż 355 tys., choć nieoficjalne dane mówią o ponad milionie migrantów” − zaznaczył prelegent.

„Współczesne migracje międzynarodowe stały się zjawiskiem powszechnym i masowym, a od kilkunastu lat w sposób szczególny dotyczącym Polski – zwłaszcza od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej – i innych krajów Europy Środkowej, jako nowych miejsc przemieszczeń ludności” – powiedział KAI ks. Wiesław Wójcik TChr.

Dyrektor Instytutu Duszpasterstwa Emigracyjnego zwrócił uwagę, że obecnie w Polsce przebywa ok. miliona imigrantów. „Duszpasterstwo dla nich prowadzone jest w ponad dwudziestu parafiach w kraju, a liturgia odprawiana jest w 15 językach” − zaznaczył ks. Wójcik TChr.

Sympozjum w Domu Głównym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu zorganizował Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego im. Kard. Augusta Hlonda i Ruch Apostolatu Emigracyjnego.

Mimo że Polska pozostaje „krajem emigracyjnym”, to jak zauważają demografowie, imigracja do naszego kraju jest coraz częstsza. Obecnie w Polsce mieszkają przedstawiciele 13 mniejszości narodowych i etnicznych, których liczbę szacuje się na ok. 1 mln osób.

Według danych zebranych przez Wydział Ludnościowy Departamentu ds. Ekonomicznych i Społecznych ONZ w publikacji „World Migration in Figures”, poza państwem urodzenia mieszka obecnie na świecie 244 mln osób.