Konferencja naukowa „Kościół katedralny w Bydgoszczy”

„Kościół katedralny w Bydgoszczy” – to myśl przewodnia konferencji naukowej, która odbywała się w Domu Polskim. Wydarzenie z udziałem przedstawicieli uczelni i instytucji, zorganizowane zostało przez Kurię Diecezjalną oraz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w 10. rocznicę istnienia diecezji.

Wszyscy prelegenci zgodnie stwierdzili, że dzieje kościoła katedralnego powinny stać się impulsem do rzetelnego spojrzenia badawczego na Bydgoszcz, na jej tradycję religijną, chrześcijańską, kulturową. – Nasze przedsięwzięcie, organizowane w ramach wspomnianego jubileuszu, ma pomóc w głębszym dostrzeżeniu „swoistej ikony”, którą w każdym Kościele lokalnym stanowi właśnie katedra. Jest to zarazem próba kontynuacji procesu badawczego, związanego z dawną farą, obecną katedrą, który został zainaugurowany jeszcze przez ówczesną Akademię Bydgoską w 2002 roku, w związku z jubileuszem 500-lecia świątyni. Wciąż mało wiemy o pewnych ważnych ogniwach, będących w przeszłości kołami zamachowymi kultury, w procesie jej rozwoju – zauważył przedstawiciel Rady Naukowej konferencji prof. UKW Aleksander Jankowski.

Dyskusję otworzył m.in. biskup bydgoski Jan Tyrawa, który wyraził wdzięczność pomysłodawcom i organizatorom konferencji. – Refleksja na temat tej świątyni, obecnie katedry jako symbolu kultury europejskiej, stwarza pretekst do powiedzenia czegoś więcej na temat sztuki, historii, Kościoła, czy w ogóle chrześcijaństwa. Tym bardziej, że dzisiaj jesteśmy świadkami eliminowania Kościoła z tzw. przestrzeni publicznej. Tutaj mamy okazję, aby powrócić do korzeni, w rzeczywistości do korzeni Europy – powiedział pasterz diecezji.

Diecezja bydgoska została ustanowiona przez Jana Pawła II w 2004 roku. Minęło dziesięć lat, które były nacechowane pracą od podstaw. Trzeba było stworzyć wszystkie instytucje, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, a także podjąć szereg działań o charakterze duszpasterskim. – Na tle całego Kościoła w Polsce diecezja bydgoska zbytnio nie odstaje, a także się nie wybija. To znaczy, że przed nami dużo pracy, aby mierzyć jak najwyżej. Poza tym istnieją praktycznie wszystkie podstawowe instytucje, dzięki którym życie Kościoła w tym względzie funkcjonuje w pełnym wymiarze – powiedział ks. dr prałat Lech Bilicki. Kanclerz Kurii Diecezjalnej omówił w kontekście funkcjonowania diecezji jej genezę, strukturę, posługę duszpasterską oraz życie religijne.

Ksiądz prof. Kazimierz Śmigiel z Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Bydgoskiej zaprezentował bogatą działalność Kościoła na terenie grodu nad Brdą po drugiej wojnie światowej. Przypomniał, że trzeba było stworzyć nowy obraz sakralny miasta. – Bydgoszcz w okresie międzywojennym była ośrodkiem zgermanizowanym, zdominowanym przez protestantyzm. Więc oprócz odbudowy świątyń, trzeba było starać się o ich przejęcie i adaptację do celów kultu katolickiego. Należało także stworzyć nową sieć parafii, których liczba z sześciu wzrosła aż do dwunastu. Dzięki temu życie religijne mogło rozwijać się w różnych częściach Bydgoszczy, co wiązało się także z procesem integracji katolików – powiedział.

Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystąpienia na temat katolików niemieckich w parafii bydgoskiej oraz społecznej działalności duchowieństwa przełomu XIX i XX wieku na obszarze dzisiejszej diecezji bydgoskiej. – Mówiąc o obecności katolików niemieckich w grodzie nad Brdą, ściślej o kapłanach, w centrum ich uwagi było duszpasterstwo. Wystarczy wspomnieć ks. Ryszarda Markwarta, pochodzenia niemieckiego, który uczynił bardzo wiele dla polskości. Ciekawostką jest to, że władze pruskie miały prawo proponowania kandydata na bydgoskiego proboszcza. Próbowały jednocześnie w ten sposób wysuwać na to stanowisko takiego księdza, którego będzie można wykorzystywać dla sprawy niemieckiej. Jednak na ogół byli to kapłani, którzy na to nie pozwalali – powiedział prof. Albert Kotowski z UKW w Bydgoszczy.

Fara, macierz bydgoskich kościołów, została wybudowana w latach 1456-1502. Z chwilą ustanowienia diecezji bydgoskiej w 2004 roku świątynia została wyniesiona do godności katedry. W jej ołtarzu głównym króluje obraz Matki Pięknej Miłości.