Odznaczenia dla księży, którzy wspierali antykomunistyczną opozycję

Krzyże Wolności i Solidarności wręczył w poniedziałek prezes IPN Łukasz Kamiński pięciu księżom zaangażowanym w okresie PRL w działalność opozycyjną.

Uroczystość w siedzibie IPN w Warszawie poprzedziła prezentację II tomu książki „Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1984”.

Kapłani zostali odznaczeni Krzyżami Wolności i Solidarności na wniosek prezesa IPN „za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej”.

„Przez odznaczenie księży przypominamy ówczesną rolę Kościoła i konkretnych duchownych, którzy w sposób szczególny wspierali opozycję przeciwko systemowi komunistycznemu, a w latach osiemdziesiątych wspierali 'Solidarność’” – powiedział prezes IPN Łukasz Kamiński.

– To dla nas, kapłanów, wielkie wyróżnienie – stwierdził ks. prałat Eugeniusz Jankiewicz. – Cieszy nas to, że w centrum dzisiejszego spotkania jest osoba męczennika ks. Jerzego Popiełuszki – dodał.

Ks. kan. Stanisław Draguła – od lat 60. mocno zaangażowany społecznie (organizacja pielgrzymek, nauczanie religii podczas pozaszkolnych spotkań dla młodzieży, duchowne i materialne wspieranie Polaków mieszkających na Wschodzie). Występował aktywnie przeciwko panującemu systemowi, organizując procesje bez zezwolenia władz oraz apelując do wiernych o czynne uczestnictwo w życiu społeczno-politycznym kraju. W związku z prezentowaną postawą Służba Bezpieczeństwa notorycznie przeprowadzała z nim rozmowy ostrzegawcze. Był przesłuchiwany przez SB w Nowej Rudzie i Wałbrzychu. W latach 1978–1980 uniemożliwiono mu wyjazdy zagraniczne. Latem 1980 r. wspierał robotników w Oławie. Od jesieni 1980 r. odprawiał msze św. na terenie zakładów pracy, święcił krzyże zawieszane przez robotników w miejscach pracy, organizował uroczystości patriotyczno-religijne, m.in. w Jelczańskich Zakładach Samochodowych, Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Oleśnicy czy Hucie Siechnice. Po ogłoszeniu stanu wojennego organizował pomoc dla internowanych, celebrował Msze za Ojczyznę i głosił kazania o wydźwięku patriotycznym.

Ks. prałat Eugeniusz Jankiewicz – w latach 1966-1968 odbył służbę wojskową w jednostce dla kleryków w Bartoszycach (1967 uczestniczył w głodówce). W latach 1979-1982 jako wikariusz parafii św. Mikołaja w Głogowie współorganizował obchody święta odzyskania niepodległości w 1918 r. 24 sierpnia 1980 podczas strajku górników Kopalni Miedzi ” Sieroszowice-Polkowice” przebywał na terenie kopalni, gdzie odprawił Mszę. Od września 1980 był kapelanem „Solidarności” w Głogowie. 16-17 grudnia 1981 r., podczas kolejnego strajku górników Kopalni „Sieroszowice-Polkowice”, odprawił Mszę na terenie kopalni i pozostał tam aż do momentu pacyfikacji przez oddziały ZOMO. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował pomoc dla osób represjonowanych. Latem 1982 został proboszczem parafii Nawiedzenia NMP w Klenicy. W latach 1982-1987 współpracował z działaczami podziemnych struktur „Solidarności” Rolników Indywidualnych. Udostępniał plebanię na druk i punkt kolportażu zakazanych wydawnictw. Był duszpasterzem Diecezjalnego Duszpasterstwa Rolników. W 1987 r. został przeniesiony do parafii MB Królowej Polski w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie kontynuował współpracę z konspiracyjnymi strukturami NSZZ „Solidarność”. W 1989 r. organizował spotkania dyskusyjne z uczestnikami obrad Okrągłego Stołu.

Ks. Leszek Woźnica – filipin, w latach 80. był jednym z twórców Duszpasterstwa Ludzi Pracy Regionu Leszczyńskiego, aktywnie współpracującym z działaczami „Solidarności” z Gostynia i Leszna. W homiliach i kazaniach rekolekcyjnych wyrażał poparcie dla idei ruchu „Solidarności” oraz otwarcie krytykował ówczesną sytuację polityczną w kraju. Uczestniczył w spotkaniach członków „Solidarności” z Leszna i Gostynia. Z uwagi na prezentowaną wówczas postawę pozostawał pod obserwacją Służby Bezpieczeństwa, która rejestrowała jego kazania i szukała możliwości ukarania go w postępowaniu karno-administracyjnym.

Ks. kan. Romuald Zapadka – w sierpniu 1980 r. był duszpasterzem pracowników strajkujących w Elblągu. Organizował uroczystości poświecenia sztandarów elbląskich zakładów pracy. 15 sierpnia 1981 w Elblągu poświęcił pomnik Ofiar Grudnia 1970 r. W trakcie strajku w Zakładach Mechanicznych „Zamech” w Elblągu, następnego dnia po wprowadzeniu stanu wojennego, negocjował zawarcie porozumienia pomiędzy strajkującymi a dyrekcją zakładu o zakończeniu strajku bez interwencji zbrojnej oraz bez wyciągania konsekwencji prawnych wobec pracowników. Uniemożliwiono mu wyjazdy za granicę w odwecie za wygłoszenie kazania, w którym potępił stan wojenny. W latach 1982–1983 kolportował podziemne wydawnictwa, m.in. „Zwyciężymy”, „Opornik Elbląski”, „Goniec Wojenny”. Był inwigilowany przez SB w Elblągu i Lidzbarku Warmińskim w latach 1982–1989. Z uwagi na działalność opozycyjną był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany.

Ks. inf. Julian Źrałko – jako proboszcz parafii św. Jerzego w Wałbrzychu był kapelanem „Solidarności”. Zarówno w swoim kościele parafialnym, jak i w zakładach pracy organizował Msze św. i uroczystości patriotyczne dla ludzi pracy. Przyczynił się do utworzenia w Wałbrzychu Klubu Inteligencji Katolickiej i Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Od października 1981 r. brał udział w organizowaniu Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. W dniu wprowadzenia stanu wojennego w kościele parafialnym odprawił Mszę św. za Ojczyznę i usiłował dotrzeć z posługą duszpasterską do górników strajkujących w wałbrzyskiej kopalni „Thorez”, nie został jednak do nich dopuszczony. Uczestniczył w procesach politycznych wytaczanych działaczom „Solidarności”. Zajmował się niesieniem pomocy duchowej i materialnej internowanym i ich rodzinom. Na terenie swojej parafii zorganizował Poradnię Rodzinną, w której była udzielana bezpłatna pomoc prawna, lekarska i psychologiczna, a także Parafialny Komitet Pomocy Społecznej, za którego pośrednictwem rozdzielano dary dla potrzebujących. Udostępniał pomieszczenia parafialne na spotkania środowisk niezależnych, pomagał w ukrywaniu ulotek i pism drugiego obiegu oraz sztandarów „Solidarności”. Z uwagi na znaczną aktywność był inwigilowany przez SB i wielokrotnie przesłuchiwany.