Chmielnik: setki mieszkańców podczas dni otwartych w „Świętokrzyskim Sztetlu”

Setki mieszkańców zwiedziło w ostatni weekend grudnia Ośrodek Edukacyjno–Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”, mieszczący się w dawnej synagodze w Chmielniku. Goście poznawali historię sztetli dawnego województwa kieleckiego, zaprezentowaną m.in. na wystawie multimedialnej i podczas projekcji filmów edukacyjnych.

Muzeum było dostępne nieodpłatnie w godz. od 10 do 16. „Przychodzą mieszkańcy Chmielnika i okolic z rodzinami, które przyjechały na święta, są wśród nich także goście z zagranicy. Jesteśmy zaskoczeni tak dużą frekwencją” – powiedziała Edyta Ślusarczyk, asystent muzealny placówki.

Najstarsi mieszkańcy gminy, odwiedzający muzeum w synagodze, wspominali stan dewastacji obiektu z czasów przed remontem i z okresu powojennego, gdy znajdował się w niej magazyn zboża i warzyw. Dzieci koncentrowały się na grach i zabawach edukacyjnych, wiele osób korzystało z biblioteki multimedialnej, poznając terminologię związaną z kulturą i tradycją żydowską oraz opis gmin żydowskich.

Atrakcją dla gości była jedyna na świecie szklana bima – miejsce, gdzie dawniej odczytywano i komentowano Torę oraz m.in. dioramy – ruchome makiety w typie szopek, odtwarzające święta i obyczaje żydowskie. Turyści chętnie zwiedzali także Dom Cienia – integralny obiekt, upamiętniający ofiary Holokaustu.

Podobne Dni Otwarte – czyli bezpłatne zwiedzanie muzeum – były organizowane dla szkół z terenu gminy Chmielnik w ostatnim tygodniu przed świętami Bożego Narodzenia. Skorzystało z nich ok. tysiąca uczniów.

Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli regionu, zamieszkałym w większości (80%) przez ludność żydowską, zgodnie, bez większych konfliktów żyjącą obok ludności polskiej. W październiku 1942 r. Niemcy wywieźli do Treblinki i zagazowali ok. 12 tys. ludzi. Po wojnie Żydzi zniknęli z obrazu miasteczka, pozostała jednak synagoga. Gmina postanowiła ją odbudować i przekształcić w miejsce pamięci o dawnych, pokojowych czasach zgodnego współistnienia dwóch kultur – polskiej i żydowskiej.

Dawny obiekt kultu według koncepcji architektonicznej Mirosława Nizio przeistoczył się w nowoczesny, multimedialny ośrodek edukacyjno–muzealny, przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych kulturą i tradycją żydowską na Kielecczyźnie. Odbudowa i adaptacja trwały od 2008 r.