Warszawa: Msza w katedrze z okazji 80. rocznicy urodzin Krzysztofa Pendereckiego

„Dzisiaj świat potrzebuje takich artystów, potrzebuje autentycznych twórców, którzy będą go czynili pięknym, ale też wrażliwym” – mówił Prymas Polski abp Józef Kowalczyk o Krzysztofie Pendereckim obchodzącym dziś 80. rocznicę urodzin. Metropolita gnieźnieński przewodniczył Mszy św. sprawowanej z tej okazji w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Eucharystię koncelebrowali biskup nominat Rafał Markowski oraz ks. Tadeusz Gerlach CSMA. Wspólna modlitwa z udziałem wielu znamienitych gości, m.in.: prezydenta Chorwacji Ivo Josipovića rozpoczęła obchody 80. rocznicy urodzin wybitnego kompozytora.

W homilii abp Kowalczyk zwrócił uwagę, że twórczość Krzysztofa Pendereckiego jest odpowiedzią na słowa bł. Jana Pawła II, który w liście skierowanym do artystów w 1999 roku napisał: „Bóg powołał człowieka do istnienia, powierzając mu zadanie bycia twórcą. W «twórczości artystycznej» człowiek bardziej niż w jakikolwiek inny sposób objawia się jako «obraz Boży» i wypełnia to zadanie przede wszystkim kształtując wspaniałą «materię» własnego człowieczeństwa, a z kolei także sprawując twórczą władzę nad otaczającym go światem”.

„Człowiek, który uświadamia sobie ten wielki dar otrzymany od Boga, potrafi w pokorze stanąć wobec swojego powołania i misji otrzymanych od Stwórcy. W tym znaczeniu posługa dzisiejszego Jubilata ma charakter służebny wobec drugiego człowieka. Jest również owocem doświadczania tej, wydawałoby się niemożliwej, bliskości Boga, o której słyszeliśmy w dzisiejszym psalmie. To pozostanie w zachwycie wobec Dawcy Talentów i w pokorze wobec własnej niemocy. To szukanie odpowiedzi na całe mnóstwo pytań, które rodzą się we wnętrzu człowieka jako wyraz odwiecznej potrzeby poznania Boga i rodzenia w sobie nadziei na to, co ciągle nieznane” – mówił Prymas.

Abp Kowalczyk wskazał także na konkretne dzieła Mistrza: „Siedem Bram Jerozolimy” jako monumentalne wyznanie wiary i „Pasję wg św. Łukasza”, która – jak przypomniał hierarcha, – została przez wielu uznana za dzieło, które odegrało istotną rolę w procesie normalizacji stosunków pomiędzy Polską a Niemiecką Republiką Federalną. „Dlaczego o tym mówię? Ponieważ historia choćby tego jednego dzieła pokazuje w sposób całościowy, jaką rolę może odegrać artysta i jego twórczość” – stwierdził Prymas.

Przyznał również, że dzisiejszy świat bardzo potrzebuje takich artystów, potrzebuje autentycznych twórców, którzy będą go czynili pięknym, ale też wrażliwym.

„Dostrzegłeś w sobie, Szanowny Jubilacie, tę Bożą iskrę, którą jest powołanie artysty i w ten sposób odkrywałeś swoją powinność podpowiadającą Tobie, że nie można zmarnować tego talentu, ale trzeba go rozwijać, ażeby nim służyć bliźniemu i całej ludzkości. Życzę Tobie serdecznie prawdziwego zachwytu, mogącego stawać się źródłem takiego entuzjazmu, który będzie czynił ludzi otwartymi na Boże natchnienia i Jego obecność. Niech Twoje działanie i podejmowany trud, doprowadzają ludzi do poznania tego Piękna, o którym św. Augustyn powiedział: późno Cię umiłowałem, Piękności tak dawna a tak nowa, późno Cię umiłowałem. Niech Twoja twórczość przyczynia się do upowszechnienia prawdziwego piękna, które będzie echem obecności Boga i Jego miłości do człowieka. Niech buduje te pomosty, o których mówił bł. Jan Paweł II. Niech w końcu otwiera nas na tę Tajemnicę, którą jest sam Bóg” – mówił na koniec Prymas.

Krzysztof Penderecki uważany jest za jednego z najwybitniejszych kompozytorów współczesnej doby i jest jednym z największych ambasadorów Polski na świecie. W historii muzyki jego nazwisko, obok Fryderyka Chopina, jest najczęściej kojarzone z Polską. W swej twórczości artysta sięga do wielkich i uniwersalnych tematów, związanych z religią i historią.

Krzysztof Penderecki urodził się 23 listopada 1933 r. w Dębicy. Zajmuje się nie tylko kompozycją ale i dyrygenturą oraz jest pedagogiem. Wychował się w rodzinie o ormiańskich i niemieckich korzeniach. W latach 1955-1958 studiował kompozycję w Akademii Muzycznej w Krakowie. Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory komponowane w tzw. technice zwanej sonoryzmem. Do najwybitniejszych należy Pasja wg św. Łukasza. U progu lat 70. XX w. Penderecki porzucił technikę sonorystyczną, i powrócił do technik tonalnych orkiestrując w stylu niemieckiej muzyki symfonicznej z końca XIX stulecia.

Uważany jest także za najwybitniejszego żyjącego kompozytora muzyki sakralnej. Z inspiracji religijnej powstały takie utwory jak: Psalmy Dawida, Sabat Mater, Pasja wg św. Łukasza, pierwsza i druga Jutrznia, Canticum canticorum, Siedem bram Jerozolimy i Polskie Requiem. Po śmierci Jana Pawła II w 2005 r. na jego cześć Penderecki skomponował na orkiestrę kameralną „Chaconne – in memoria Giovanni Paolo II”.