Płock: promocja książki abp. Józefa Kowalczyka o Konkordacie

„Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993-1998” – to tytuł książki Prymasa Polski abp. Józefa Kowalczyka, której promocja odbyła się 24 września w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku. Autor publikacji stwierdzał, że Konkordat był wzorcowym dokumentem, jeśli chodzi o regulację stosunków państwo – Kościół dla krajów wychodzących z komunizmu. Książka ukazała się w 20. rocznicę podpisania Konkordatu, nakładem Płockiego Instytutu Wydawniczego.

Spotkanie w Płocku otworzył bp Piotr Libera. „To ważna książka, doskonale dokumentująca powstanie Konkordatu. Ukazuje ona istotę dokumentu prawnego, regulującego wzajemne relacje państwa i Kościoła. Konkordat zrodziła bowiem europejska kultura prawna. Prezentowana publikacja we frapujący sposób sygnalizuje też problemy związane z jego ratyfikacją. Odtąd każdy będzie musiał odwoływać się do tego dzieła, oprzeć się na nim” – podkreślał biskup płocki.

Autor publikacji, abp Kowalczyk, dziękował bp. Piotrowi Liberze i ks. prof. Wojciechowi Góralskiemu za kilkuletnią pracę przy dokumencie. Jego powstanie było możliwe, bo ówczesna władza uznała, że autorytet Kościoła jest duży i nie należy go lekceważyć, bo nie da się nic ustalić z pominięciem Episkopatu Polski. – „Konkordat jest nowoczesnym aktem prawnym. Wskazuje ogólne zasady, w oparciu o które wypracowuje się zasady wewnętrzne. Wiele jego zapisów jest wzorcowych. Cały dokument jest owocem prac związanych z regulacją stosunków państwo – Kościół” – mówił.

Mówił też, że pisząc tę książkę, chciał ukazać czytelnikowi drogę negocjacyjną dwóch podmiotów prawa międzynarodowego, prowadzących do podpisania bilateralnej umowy: „Jest to umowa modelowa, jeśli chodzi o państwa wychodzące z systemu komunistycznego” – zwracał uwagę hierarcha.

Ks. prof. dr hab. Wojciech Góralski z Płocka, który był jednym z redaktorów merytorycznych publikacji, przedstawił obszerny rys historyczny konkordatów europejskich. Przypomniał, że „Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską” został podpisany 28 lipca 1993 r., ratyfikacja nastąpiła 23 lutego 1998 r., dokument wszedł w życie 25 kwietnia 1998 r.

Kanonista akcentował, że książka abp. Kowalczyka oparta jest na bogatym materiale źródłowym, dokumentach przechowywanych w archiwum nuncjatury w Warszawie, nigdzie indziej nie dostępnych: „W ciągu 15 lat obowiązywania Konkordat dobrze się zweryfikował w życiu. Nie potrzeba do niego żadnych uzupełnień. To dokument, który się spełnił” – przekonywał współtwórca i znawca Konkordatu.

W opinii Marcina Przeciszewskiego, prezesa Katolickiej Agencji Informacyjnej, prezentowana publikacja jest dziełem interdyscyplinarnym. Stanowi zarówno monografię z zakresu prawa wyznaniowego, jak i monografię historii półwiecza stosunków państwo polskie – Kościół, z odniesieniem do Stolicy Apostolskiej. „Jest to bardzo cenna analiza politologiczna i obowiązkowa lektura dla studentów prawa, politologii oraz katechetów. Pokazuje istotę Konkordatu, jako na wskroś nowoczesnego aktu prawnego, wskazuje jego zgodność z zasadami współczesnej demokracji” – stwierdził.

Powiedział też, że od momentu podpisania Konkordatu, Polska znajduje się w nurcie europejskim, ponieważ zasada rozdziału Kościoła od państwa obowiązuje w większości państw w Europie. Zalecał odporność na propagandę głoszącą, że głównym nurtem jest tu zasada świeckości. Podkreślał, że prezentowana publikacja może być „znakomitym instrumentem w procesie edukacji społeczeństwa”, aby zapobiec jego ideologicznemu zeświecczeniu.

Publikacja o Konkordacie składa się z dwóch części. W pierwszej umieszczono historię konkordatową w Polsce od dokumentu z 1925 r., opis relacji państwo – Kościół, omówienie stosunków dyplomatycznych. W drugiej części znajduje się sam Konkordat, przebieg procedury ratyfikacyjnej, dołączono także 33 aneksy z aktami prawnymi, indeks osób, fotografie ukazujące różne etapy pracy nad Konkordatem.

Książka „Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993-1998” ks. prymasa Józefa Kowalczyka została wydana nakładem Płockiego Instytutu Wydawniczego. Płock jest pierwszym miastem, w którym odbyła się jej promocja.