Rozwiązywanie problemów, budowa wspólnoty

O najważniejszych kierunkach pracy rad parafialnych w świetle badań, przeprowadzonych przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) mówił ks. dr Tomasz Wielebski z UKSW w drugim dniu I Krajowego Kongresu Parafialnych Rad Duszpasterskich, który odbywa się w Licheniu.

Najważniejszymi zadaniami rad duszpasterskich są: pomoc proboszczowi w rozeznawaniu potrzeb wspólnoty, rozwiązywanie jej problemów z uwzględnieniem, że celem nadrzędnym jest budowanie wspólnoty – mówił ks. Wielebski. Stwierdził, że w świetle badań ISKK te gremia są zróżnicowane, a niektóre są powołane wyłącznie „na papierze”. Tymczasem mają do odegrania ważną rolę i powinny włączyć się w nie osoby świeckie. O ich zaangażowaniu w życie parafii mówił papież Benedykt XVI do polskich biskupów, przytaczając dokumenty II Soboru Watykańskiego.

Prelegent wskazał cztery kierunki pracy duszpasterskich rad parafialnych – są nimi: formacja siebie i innych, reprezentowanie grup obecnych w parafii, tworzenie programu działań i doradztwo.

Omawiając problem formacji ks. Wielebski przypomniał, że bez niej można podjąć działania niezgodne z istotą Kościoła, który został powołany przez Jezusa, by prowadzić do zbawienia. Szczególną rolą świeckich jest przekształcenie parafii we wspólnotę – podkreślił prelegent. Stwierdził, że formacja członków rad przebiega różnie w różnych diecezjach – np. w poznańskiej odbywają się cztery spotkania w ciągu roku. Można prowadzić je na poziomie diecezji, dekanatu czy w parafii, a powinny polegać na poznawaniu dokumentów Kościoła, warsztatach, pokazywaniu wzorów działań, modlitwie.

Omawiając problem reprezentatywności rady duszpasterskiej ks. Wielebski stwierdził, że powinny być powoływane z trzech kluczy: z urzędu – przewodniczącym jest proboszcz, w skład wchodzą wikarzy; z nominacji – proboszcz powołuje świeckich odznaczających się cechami moralnymi, posiadających charyzmaty; oraz z wyboru – w tym wypadku poszczególne grupy parafialne powinny same wskazać, kto ma zasiadać w radzie. Statystyczna rada liczy 13-14 członków, w większych parafiach powinna być liczniejsza – stwierdził prelegent.

Z kolei program pracy to zapis tego, co rada ma czynić, wytyczenie kierunków działań rady. Badania wykazały, że najczęściej gremium to angażuje się w sprawy sakramentalne i kwestie ekonomiczne. Badania ujawniają napięcie między doradztwem a działaniem – jedna trzecia rad zajmuje się kwestiami ekonomicznymi, wchodzi więc w kompetencje rady ekonomicznej, a w parafii powinny być dwa rodzaje rad – duszpasterska i ekonomiczna.

Członkowie rad nie powinni zapominać także o aspekcie apostolskim, katechetycznym i misyjnym – podkreślił ks. Wielebski. Warto pamiętać, jak ważne jest apostolstwo, gdyż 60 proc. Polaków obecnie nie ma już stałego kontaktu z Kościołem. Jego zdaniem powinny być zachowane proporcje między wszystkimi obszarami posługi, a służyć ma temu starannie przemyślany program duszpasterski.

Doradztwo proboszczowi – to kolejny kierunek działań rady. Jej członkowie powinni pamiętać, jaki jest cel jej istnienia i działania: przekształcenie parafii we wspólnotę. Aby spełniać te zadania, jej członkowie powinni odznaczać się kompetencją, nastawić się na rozwiązywanie konkretnych problemów, potrafić dobrze się między sobą komunikować, informować o swoich działaniach.

Ks. dr Wojciech Sadłoń z ISKK poinformował, że powstaje projekt warsztatów dla członków rad duszpasterskich, w trakcie których nabywaliby umiejętność pisania programów działań oraz analiz problemów, dotyczących parafii. Projekt będzie skierowany do zatwierdzenia przez odpowiednie komisje Episkopatu Polski.