20 lat solidarnej pomocy Europie Wschodniej

Renovabis – dzieło pomocy katolików niemieckich Europie Wschodniej – obchodziło 20. rocznicę istnienia. Powołali je do życia biskupi Niemiec na zebraniu ogólnym episkopatu tego kraju 3 marca 1993 roku.

Po dziesiątkach lat podziałów spowodowanych „żelazną kurtyną” biskupi we współpracy z Centralnym Komitetem Katolików Niemieckih (ZdK) postanowili, że będą starali się budzić w swoim społeczeństwie zainteresowanie ludźmi w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej i nieść im Pomoc.

Utworzenie akcji solidarności episkopat Niemiec uważa za jedną z najważniejszych jego odpowiedzi na wielki przełom, jaki dokonał się w Europie w latach 1989/1990. Od 20 lat Renovabis pomaga w budowie kościołów, w sferze socjalnej, a także w kształceniu duchowieństwa. Zgodnie z zasadą „pomoc w samopomocy” współpracuje z organizacjami pomocy, diecezjami i innymi instytucjami w realizacji projektów duszpasterskich i socjalnych w poszczególnych krajach. Dotychczas zrealizowanych zostało ponad 19 tysięcy projektów na ogólną sumę ponad 560 milionów euro. Jubileuszowe uroczystości odbędą się jesienią w Berlinie.

Renovabis jest najmłodszym katolickim dziełem pomocy w Niemczech. Swoją nazwę wywodzi od słów z Psalmu 104: „Emitte spiritum tuum… et renovabis faciem terrae” („Ześlij swego Ducha… i odnowisz oblicze ziemi” – Ps 104,30).

Organizacja utrzymuje kontakty z Kościołami w 29 krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Połowa pomocy dla wszystkich krajów jest przeznaczana na odnowę życia kościelnego, tj. na kształcenie księży i świeckich do pracy w parafii, budowę kościołów i domów parafialnych oraz na pracę socjalną i wychowawczą zakonów. Druga połowa realizowanych projektów ma wspierać działalność społeczną, m.in. kuchnie dla ubogich, pomoc bezdomnym, Caritas, a także dofinansowanie domów dziecka, domów starców i opiekę nad niepełnosprawnymi. Renovabis wspiera też dialog i rozwijanie partnerstwa między parafiami i grupami kościelnymi. Pieniądze pochodzą głównie ze zbiórek do puszek w całych Niemczech w tzw. akcji zielonoświątkowej, a także ze środków rządowych.

Pierwszym dyrektorem Renovabis był jezuita, ks. Eugen Hillengass, który przez dwie kadencje kierował pracami tej organizacji do 2002 roku. Jego następcą był redemptorysta o. Dietger Demuth (również dwie kadencje). Obecnie – od grudnia 2010 roku – pracami Renovabis kieruje kolejny jezuita, 56-letni ks. Stefan Dartmann. Życiowa dewiza ks. Dartmanna brzmi: „Chrystus jest wszędzie, nawet jeśli go jeszcze nie odkryliśmy”. „Ten punkt widzenia – jak twierdzi – chroni go przed chrześcijaństwem, ograniczającym się jedynie do sfery wewnętrznej”.

Oprócz działalności pomocowej od 1997 roku, co roku Renovabis organizuje międzynarodowe kongresy. Służą one wymianie informacji i dyskusji nad ważnymi zjawiskami w Kościele i społeczeństwach Europy Środkowej i Wschodniej oraz poruszają tematykę mającą znaczenie dla całego kontynentu. Dzięki udziałowi czołowych przedstawicieli nie tylko Kościoła, ale także świata nauki i polityki, a ostatnio również instytucji europejskich, kongresy stały się ważnym forum dialogu miedzy Wschodem a Zachodem.

Międzynarodowe kongresy Renovabis służą wymianie informacji i dyskusji nad ważnymi zjawiskami w Kościele i społeczeństwach Europy Środkowej i Wschodniej oraz poruszają tematykę mającą znaczenie dla całego kontynentu. Dzięki udziałowi czołowych przedstawicieli nie tylko Kościoła, ale także świata nauki i polityki, a ostatnio również instytucji europejskich, kongresy stały się ważnym forum dialogu miedzy Wschodem a Zachodem. 15. kongres Renovabis we Fryzyndze przebiegał w 2011 roku pod hasłem: „Czas przełomu w regionach wiejskich”, a hasłem ubiegłorocznego było: „Odkrywać dziś wiarę. Nowe drogi ewangelizacji w Europie”.

Na realizację swoich projektów Renovabis organizuje raz w roku zbiórkę do puszek podczas Mszy św. w uroczystość Zesłania Ducha Świętego. Ten dzień poprzedza „akcja zielonoświątkowa”, prowadzona przez trzy tygodnie w parafiach na tematy życia Kościoła w Europie Wschodniej i Środkowej i problemów, jakie przeżywają mieszkańcy naszego regionu. Tegoroczna akcja rozpocznie się 28 kwietnia w katedrze w Trewirze i będzie przebiegała pod hasłem „Dzielić życie. Solidarnie z niepełnosprawnymi na Wschodzie Europy”. Akcja zakończy się tradycyjnie w niedzielę Zesłania Ducha Świętego, 19 maja.

W 2002 roku zakończenie zielonoświątkowej akcji Renovabis nastąpiło po raz pierwszy poza granicami Niemiec – w Opolu. W uroczystość Zesłania Ducha Świętego Mszę św. z tej okazji odprawił w opolskiej katedrze abp Alfons Nossol wraz z emerytowanym biskupem Trewiru, Hermanem Josephem Spitalem. Natomiast w poniedziałek Zesłania Ducha Świętego, 20 maja, pierwszy program telewizji niemieckiej ARD przeprowadził bezpośrednią transmisję z Mszy św. w katedrze w Görlitz, która oficjalnie zakończyła zielonoświątkową akcję Renovabis 2002.