Kard. Duka o tradycji

„Tradycja jest wyzwaniem” to tytuł książki, która stanowi obszerny opis rozmowy z prymasem Czech, kard. Dominikem Duką. Jej prezentacja odbyła się 25 października w klasztorze dominikanów w Krakowie.

W promocji polskiego przekładu książki w klasztornym kapitularzu uczestniczył kard. Dominik Duka, autorzy rozmowy: dominikanin o. Tomasz Dostatni i dziennikarz Jaroslav Šubrt z Czech oraz były ambasador Polski w Czechosłowacji i Czechach oraz tłumacz literatury czeskiej, prof. Jacek Baluch. Wieczór poprowadził Artur Sporniak z Tygodnika Powszechnego.

Wydana przez dominikańską oficynę „W drodze” książka „Tradycja jest wyzwaniem. »Czego się za przeproszeniem, boisz?«”, to zapis rozmowy, w której hierarcha opowiada o kształtowaniu się czeskiego katolicyzmu, wojnach husyckich, trudnych doświadczeniach II wojny światowej i dyktatury komunistycznej, a także o Praskiej Wiośnie, upadku komunizmu w 1989 roku, pierwszej historycznej wizycie Jana Pawła II w Czechosłowacji zaledwie kilka miesięcy później oraz o rozpadzie państwa na Słowację i Czechy w 1993 roku, obecnej sytuacji tamtejszego Kościoła i osobistych doświadczeniach. W wersji czeskiej książka ukazała się niespełna rok temu.

Zdaniem kardynała „tradycja jest żywa, kiedy nas inspiruje i uczy, że kontynuacja może być twórcza i że bez niej nie da się budować naszej tożsamości, zarówno „chrześcijańskiej, czeskiej i państwowej”.

W trakcie spotkania kard. Duka został zapytany o istniejącym w Polsce stereotypie mówiącym, że Czechy to ateistyczny kraj. Hierarcha mówił, że w Czechach jest 4 mln katolików, do tego 10 proc. to osoby innych wyznań chrześcijańskich, na 10 mln osób, które zamieszkują ten kraj. Jego zdaniem problemem jest to, że w dwóch punktach przepisy czeskie nie wymagają tego, aby obywatel podawał swoją przynależność do Kościoła. „Problemem jest statystyka, ci którzy chodzą do kościoła, nie deklarują tego, dlatego też dane są szacunkowe. Kościół co prawda ma metryki chrztu, ale już w metrykach śmierci nie ma podanej przynależności do Kościoła” – wyjaśniał.

Na pytanie o dialog czeskiego Kościoła ze świeckim, kardynał powiedział, że „niemal połowę naszego społeczeństwa stanowią ludzie nieochrzczeni, głównie z młodszego i średniego pokolenia. Wciąż tkwią w nich pozostałości wojującej propagandy ateistycznej, mimo to jednak nasze społeczeństwo nie jest ani »wojujące«, ani w większości ateistyczne. Około połowy społeczeństwa stanowią ludzie autentyczni i szczerzy, którzy często płyną na falach gnostycyzmu, teizmu czy deizmu” – podkreślił.
„Z tymi ludźmi powinniśmy ze strony Kościoła rozmawiać przede wszystkim o sensie ludzkiego życia, o jego godności, mającej swoje zakotwiczenie w Tym, Który Jest, oraz w naszej zachodniej cywilizacji, w jej tradycji, będącej tradycją chrześcijańską, z którą społeczeństwo się styka i którą de facto wewnętrznie akceptuje” – dodaje prymas Czech.

Kard. Dominik Duka urodził się 26 kwietnia 1943 roku w Hradec Králové. W 1968 roku jako kleryk wstąpił do działającego w konspiracji Zakonu Dominikanów, a w 1970 przyjął święcenia kapłańskie. Gdy w 1975 roku komunistyczne władze zakazały mu działalności duszpasterskiej, zszedł do podziemia. Do tego rozdziału w swoim życiu i w dziejach czeskich dominikanów hierarcha nawiązał w maju br. podczas uroczystości ku czci Świętego Stanisława w Krakowie. W wygłoszonym wówczas kazaniu wyraził wdzięczność polskim dominikanom za wspieranie czeskich współbraci w czasach komunistycznych prześladowań. „Kraków dla mnie to także bazylika ojców dominikanów przy ulicy Stolarskiej 12. Pozwolę sobie stwierdzić, że to miejsce zapisało się głęboko nie tylko w moim sercu, ale także w dziejach wolności czeskiego Kościoła” – wyznał wówczas arcybiskup Pragi.
Za swoją niezłomną postawę przyszły kardynał sam był represjonowany – na początku lat 80. spędził półtora roku w więzieniu. Poznał wówczas znanego opozycjonistę Václava Havla – późniejszego prezydenta Czechosłowacji, a potem Republiki Czeskiej.
Od 1986 do 1998 roku Dominik Duka był prowincjałem dominikanów w swoim kraju. W 1998 roku Jan Paweł II mianował go biskupem rodzinnego Hradec Králové, a w 2010 roku Benedykt XVI – arcybiskupem praskim i prymasem Czech. 6 stycznia tego roku papież włączył go do kolegium kardynalskiego.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęła m. in. Katolicka Agencja Informacyjna.