Kielce: zakończenie obchodów 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego

Otwarcie drogi męczeństwa Żydów kieleckich i przemarsz nią kielczan oraz przedstawicieli gmin żydowskich i zaproszonych gości zakończył w niedzielę trwające od 20 sierpnia br. obchody 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego. Obchody zorganizowano pod hasłem „Kielce pamiętają”.

W dzisiejszych uroczystościach wzięli udział m.in.: Stefan Zabłocki ze Szwecji, któremu jako dziecku udało się uciec z getta, rabini z Katowic i Warszawy, przedstawiciele Ambasady Austrii, Konsulatu Generalnego Republiki Federalnej Niemiec, Fundacji Dzieci Holocaustu i Fundacji Róży Luksemburg oraz liczni członkowie Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.

Przy pomniku Menora zabrał głos obywatel szwedzki Stefan Zabłocki, jeden z nielicznych żyjących Żydów ocalałych z getta kieleckiego, który w maju 1943 r. cudem uniknął rozstrzelania, a po deportacji do Auschwitz i Braunschweig doczekał wyzwolenia w 1945 roku.

W swym krótkim przemówieniu podziękował Stowarzyszeniu im. Jana Karskiego i jej prezesowi Bogdanowi Białkowi za starania podjęte na rzecz godnego upamiętnienia ludzi zamordowanych w getcie kieleckim. – W tym upamiętnieniu nie chodzi, by nienawidzić, ale żeby to się już nigdy nie powtórzyło – wyjaśniał Zabłocki.

– Każdy musi walczyć na swój sposób o demokrację, tolerancję i humanistykę. Ja zawsze w swych prelekcjach z młodzieżą namawiam do tej walki – dodał.

Uczestnicy uroczystości rozpoczęli swój marsz przy Menorze Pamięci – pomniku poświęconym ofiarom getta kieleckiego. Na ścianie synagogi, w miejscu gdzie 24 sierpnia 1942 roku Niemcy rozstrzelali 30 ciężarnych kobiet, odsłonięto pamiątkową tablicę. Rabini odmówili przy niej modlitwę za zmarłych.

Podczas przemarszu ulicą Mojżesza Pelca uczestnicy wspominali jej patrona – byłego żołnierza, lekarza i kieleckiego radnego, którego w czasie okupacji Niemcy wyznaczyli na prezesa Judenratu. Zapamiętany został we wspomnieniach kielczan jako organizator szpitala na terenie getta. W 1941 roku zginął zamordowany w Auschwitz.

Marsz zakończono na ul. Koziej i Orlej w miejscach licznych egzekucji Żydów w 1942 roku. W nastrój zadumy wprowadził uczestników marszu jazzman, multiinstrumentalista Włodzimierz „Kinior” Kiniorski.

Następnie w Muzeum Dialogu Kultur otwarto wystawę archiwalnych fotografii „Żydowskie Kielce”. Na ekspozycji zaprezentowane zostały przedwojenne fotografie przedstawiające życie społeczności żydowskiej w w tym mieście, zdjęcia rodzinne, portrety, obrazy ludzi zatrzymanych w kadrze np. podczas spaceru.

W Muzeum Dialogu Kultur odbył się koncert Ilony Sojdak „Kadysz dla Róży” oraz wręczenie nagród laureatom konkursów edukacyjnych Stowarzyszenia im. Jana Karskiego: „Śladami żydowskich sąsiadów” oraz „Nie jestem obojętny. Pamięci moich rówieśników Hanki i Dawidka”.

Obchody 70. rocznicy zagłady kieleckiego getta rozpoczęły się 20 sierpnia br. modlitwami w intencji ofiar przy pomniku Menora. Patronat honorowy nad obchodami objął prof. Władysław Bartoszewski – pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do Spraw Dialogu Międzynarodowego. Zadanie realizowane jest dzięki dotacji Urzędu Miasta Kielce.