Kielce: obchody 67. rocznicy rozbicia więzienia UB przez formację „Szarego”

Kilkugodzinna rekonstrukcja historyczna, ponad 300 zniczy pamięci rozdanych kielczanom, niedzielna Eucharystia w intencji ojczyzny – tak zapowiadają się w Kielcach dwudniowe obchody 67. rocznicy rozbicia więzienia UB przez Antoniego Hedę „Szarego”, zaplanowane na 4–5 sierpnia. Brawurowa akcja w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r., podczas której odbito 354 żołnierzy podziemia niepodległościowego, odbiła się echem w całym kraju.

Obchody rozpoczną się dzisiaj w nocy o godz. 21. rekonstrukcją pt. "Rozbić więzienie UB", przedstawioną w miejscu akcji sprzed 67 lat, czyli przy ul. Zamkowej w Kielcach. Podczas widowiska przedstawionych zostanie kilka scen akcji, zakończonych uwolnieniem więźniów, z towarzyszeniem wystrzałów, wybuchów, z użyciem historycznego sprzętu bojowego. Uzupełnieniem pokazu będzie projekcja filmu nagranego podczas rekonstrukcji rozbicia więzienia 3 lata temu oraz możliwość zwiedzenia interaktywnej wystawy historycznej w Ośrodku Myśli Obywatelskiej i Patriotycznej na Wzgórzu Zamkowych (który powstał w murach dawnego więzienia).

Publiczność, przyglądająca się rekonstrukcji, otrzyma ponad 300 zniczy, upamiętniających odbitych więźniów. Po zakończeniu widowiska zostaną one ułożone wzdłuż muru więzienia, jako symbol pamięci o pomordowanych przez komunistyczny reżim.

Głównym organizatorem uroczystości jest Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „Jodła”.

Z kolei w niedzielę 5 sierpnia o godz. 11. w kieleckiej bazylice odprawiona zostanie uroczysta Msza. Po Eucharystii uczestnicy obchodów przejdą na ul. Zamkową. Tam przy tablicy pamiątkowej będą okolicznościowe przemówienia, znicze, kwiaty. Na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego w niedzielne popołudnie zaplanowane są koncerty, m.in. barda Andrzeja Kołakowskiego oraz chóru „Żołnierskie Echa”.

Przygotowano także historyczne wystawy: Instytutu Pamięci Narodowej, grup rekonstrukcyjnych, uzbrojenia z Muzeum Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej.

Dionizy Krawczyński, prezes „Jodły” podkreśla, że kielczanie chętnie uczestniczą w tej rekonstrukcji, gdyż akcja wpisała się mocno w historię Kielc.

Rozbicie więzienia miało miejsce w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r. Akcją dowodził Antoni Heda, ps. "Szary". Zainscenizował atak na Szydłowiec, ze strzelaniną i wybuchami. Duża część bezpieki, milicji i wojska wyjechała z Kielc w kierunku Szydłowca. W drodze ciężarówki zostały zatrzymane przez ludzi „Szarego” przebranych w mundury Ludowego Wojska Polskiego. Z kolei w Kielcach wyznaczone grupy partyzantów obsadziły punkty zajęte przez bezpiekę i wojsko – pozorowały natarcie, by uniemożliwić im ucieczkę. W tym czasie grupa uderzeniowa zaatakowała więzienie, skąd uwolniono ponad 300 żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych przetrzymywanych przez UB i NKWD.