Kard. Bertone w Gdańsku: Solidarność nadal aktualna (dokumentacja)

O aktualności papieskiego przesłania o solidarności i budowaniu cywilizacji miłości mówił kard. Tarcisio Bertone w homilii wygłoszonej dziś podczas Mszy św. w katedrze w Gdańsku-Oliwie "Cywilizacja miłości może pochodzić z rozwoju i drogi cywilizacji narodu ukierunkowanego na miłość, wielkoduszność, prawdę, wolność i solidarność, czyli wartości, które odpowiadają logice Ewangelii" – podkreślił sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w liturgii z okazji 25. rocznicy wizyty bł. Jana Pawła II w Gdańsku.

Homilia kardynała Tarcisio Bertone, Sekretarza Stanu Stolicy Apostolskiej
Archidiecezja Gdańska, Bazylika Katedralna w Oliwie, 12 czerwca 2012

Drodzy bracia i siostry!

Z wielką radością przewodniczę tej Eucharystii z okazji XXV rocznicy wizyty błogosławionego Jana Pawła II w Gdańsku.

Przed pięcioma laty byłem tu wśród was, by uczcić jej dwudziestą rocznicę, a w międzyczasie cały Kościół otrzymał wielki dar beatyfikacji Jana Pawła II, która odbyła się 1 maja 2011 roku na Placu Świętego Piotra, w atmosferze entuzjastycznej radości i modlitwy. Mamy więc dzisiaj, w tej katedrze Trójcy Przenajświętszej jeszcze jeden powód, aby dziękować Bogu.

Właśnie niedawno miałem zaszczyt poświęcenia nowej kaplicy w Gdańsku-Zaspie pod wezwaniem nowego błogosławionego i umieszczenia jego relikwii na ołtarzu.

Zawsze bardzo chętnie wracam do Gdańska i zawsze myślę nad tym, że niedaleko stąd przelał swoją krew Wojciech, biskup Pragi i apostoł w Prusach, patron Polski, a także archidiecezji gdańskiej. Wojciech poszedł za Chrystusem jako sługa wierny i wielkoduszny, dając swoje życie za Pana. I natychmiast był czczony jako męczennik.

W tym roku wypominamy również dwudziestą rocznicę ustanowienia metropolii gdańskiej. 25 marca 1992 r., na mocy bulli Totus Tuus Poloniae populus diecezja gdańska została podniesiona do rangi archidiecezji metropolitalnej. W ramach reorganizacji diecezji polskich, dokonanej przez błogosławionego Jana Pawła II diecezja chełmińska zmieniła nazwę na pelplińską i wraz z diecezją toruńską została włączona do gdańskiej prowincji kościelnej. Wszystko to, drodzy bracia i siostry jest powodem uwielbienia Boga i ponowionego zaangażowania w służbę w Jego Kościele.

Dzisiejsza Ewangelia przedstawia nam wzruszającą rozmowę zmartwychwstałego Jezusa ze świętym Piotrem, z potrójnym pytaniem skierowanym przez Mistrza do ucznia: „Czy miłujesz Mnie?” (J 21,16). Miłość jest głównym tematem wszystkich pism apostoła Jana. Ze względu na miłość Ojciec dał swego Syna, ze względu na miłość Syn oddał życie na krzyżu. Ze względu na miłość Chrystus powołał i zgromadził wokół siebie swoich uczniów. Powołanie oparte jest na miłości, a miłość musi być podstawową zasadą postawy Piotra. W tym kontekście słowa Jezusa „Czy miłujesz Mnie?” wprowadzają Apostoła w wypełnienie swego szczególnego zadania w rodzącej się wspólnocie Kościoła. Przed powierzeniem Piotrowi urzędu pasterza swej trzody, Pan prosi go o wyraźne wyznanie miłości. Rzeczywiście, tylko ten, kto jest pobudzany miłością Chrystusa może paść swoje owce i prowadzić je do Boga, który jest pełnią miłości. Tylko ten, kto odpowiada na miłość Chrystusa może przewodniczyć jego owczarni na ziemi, dając świadectwo tej miłości.

Posługa duszpasterska opiera się na zaufaniu między Chrystusem a Jego Apostołem. Jest to więź, której nie można mierzyć logiką ludzką. To zaufanie jest głęboko rozpoznane tylko przez Pana, który zna najgłębsze tajniki naszego serca. Syn Boży dobrze zna serce Apostoła i powierza mu misję, by pasł swą owczarnię: „Paś owce moje” (J 21,17). Do wypełniania tej funkcji pasterskiej wymagana jest gotowość do świadectwa bez zastrzeżeń, aż do męczeństwa. I św. Piotr daje swe życie za owczarnię Chrystusa, jako odpowiedź na ofiarę, jaką Pan złożył z siebie samego za przyjaciół swoich (por. J 15,13).

Podczas spotkań i Mszy św. błogosławionego papieża Jana Pawła II, padły niezapomniane słowa skierowane do wszystkich Polaków, słowa nierozerwalnie związane z historią tego narodu. Na Skwerze Kościuszki w Gdyni, 11 czerwca 1987, Pielgrzym Nadziei przypomniał, że „słowo «solidarność» zostało wypowiedziane tutaj, nad polskim morzem”, że „zostało wypowiedziane w nowy sposób, który równocześnie potwierdza jego odwieczną treść (…) W imię przyszłości człowieka i ludzkości trzeba było wypowiedzieć to słowo «solidarność». Dziś płynie ono szeroką falą poprzez świat, który rozumie, że nie możemy żyć wedle zasady: «wszyscy przeciw wszystkim», ale tylko wedle zasady: «wszyscy z wszystkimi», «wszyscy dla wszystkich». Mówił też papież: „Solidarność musi iść przed walką. Wówczas ludzkość może przetrwać. I może przetrwać i rozwijać się każdy naród w wielkiej ludzkiej rodzinie (tamże). I jeszcze: „nie jest to nigdy walka przeciw drugiemu” ale „jest to walka o człowieka, o jego prawa, o jego prawdziwy postęp: walka o dojrzalszy kształt życia ludzkiego. Wtedy bowiem to życie ludzkie na ziemi staje się «bardziej ludzkie», kiedy rządzi się prawdą, wolnością, sprawiedliwością i miłością” (tamże).

W Sopocie, pamiętnego 5 czerwca 1999 r., padły następujące słowa: „Dzisiaj potrzeba światu i Polsce ludzi mocnych sercem, którzy w pokorze służą i miłują, błogosławią, a nie złorzeczą i błogosławieństwem ziemię zdobywają” . Także i dziś słowa te są nadal aktualne. Jan Paweł II przypomniał przy tej okazji narodziny i znaczenie Solidarności, właśnie tutaj w Gdańsku. Z wielką determinacją, stwierdził, że „to wydarzenie należy do naszego dziedzictwa narodowego”. I dodał, słowa niezapomniane: „Słyszałem wtedy w Gdańsku od was: «nie ma wolności bez solidarności». Dzisiaj trzeba powiedzieć: «nie ma solidarności bez miłości»”. W ten sposób wytyczył drogę budowy duchowej: „Jesteśmy zatem wezwani – powiedział – do budowania przyszłości opartej na miłości Boga i bliźniego. Do budowania «cywilizacji miłości»”. Są to słowa dla wszystkich i na wszystkie czasy. Cywilizacja miłości może pochodzić z rozwoju i drogi cywilizacji narodu ukierunkowanego na miłość, wielkoduszność, prawdę, wolność i solidarność, czyli wartości, które odpowiadają logice Ewangelii.

W tym kontekście nie możemy zapomnieć słów wypowiedzianych podczas wizyty w Skoczowie w 1995 roku. Błogosławiony Papież przypomniał, że „Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy, i w całej Ojczyźnie”. Papież uczył, co oznacza odważne podejmowanie odpowiedzialności za sprawy publiczne: „to znaczy troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich, w duchu ewangelicznej solidarności: „Jeden drugiego brzemiona noście” (Ga 6,2).

Na gdańskim półwyspie Westerplatte w 1987 roku Papież podjął również wielką kwestię formacji młodzieży. Zalecił, aby każdy znalazł „też w życiu jakieś swoje «Westerplatte». Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można «zdezerterować». Wreszcie – jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba «utrzymać» i „«obronić», … w sobie i wokół siebie”.

Drodzy przyjaciele, los każdego człowieka można odczytać przez pryzmat pytania Jezusa w dzisiejszej Ewangelii: „Czy miłujesz Mnie?” (J 21,16) i odpowiedź: „Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham” (J 21,17). Życie Kościoła opiera się na tym pytaniu skierowanym do każdego ucznia Chrystusa: „Czy miłujesz Mnie?” i naszej odpowiedzi: „Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham” .

W tej samej perspektywie zwraca się do nas w drugim czytaniu Apostoł Paweł: „Zachęcam was ja… abyście postępowali w sposób godny powołania, jakim zostaliście wezwani, z całą pokorą i cichością, z cierpliwością, znosząc siebie nawzajem w miłości” (Ef 4,1-2). To wezwanie świętego Pawła, wraz ze słowami, które ze wzruszeniem wysłuchaliśmy na nowo z bogatego nauczania błogosławionego Jana Pawła II niech nam pomogą w kontynuowaniu wysiłków zmierzających do budowania cywilizacji miłości i przynoszenia owocu w codziennym życiu, żyjąc autentyczne Ewangelią Chrystusa.

Na tę drogę kieruje nas i prowadzi papież Benedykt XVI. Podczas beatyfikacji swego umiłowanego poprzednika, powiedział o nim, że „Swoim świadectwem wiary, miłości i odwagi apostolskiej, pełnym ludzkiej wrażliwości, (…) pomógł chrześcijanom na całym świecie, by nie lękali się być chrześcijanami, należeć do Kościoła, głosić Ewangelię” w dzisiejszym świecie. Ufając w jego wstawiennictwo, powtarzamy: „nadal umacniaj z nieba wiarę ludu Bożego”.