Prezentacja pierwszego tomu z serii Opera Omnia Josepha Ratzingera

Pierwszy tom serii Opera Omnia Josepha Ratzingera, „Teologia liturgii”, został zaprezentowany 20 lutego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W serii, której redaktorem jest ks. prof. Krzysztof Góźdź, ukaże się 16 tomów. KUL ma wyłączność na wydanie tekstów kard. Ratzingera w wersji książkowej.

W prezentacji wzięli udział m.in. metropolita lubelski abp Stanisław Budzik, biskup Ratyzbony Gerhard Ludwig Muller, odpowiedzialny za wydanie dzieł papieża w oryginale, lubelscy biskupi pomocniczy, a także fundatorzy dzieła, przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, prezydenta i rady miasta oraz sponsorów.

Witając zebranych ks. prof. Stanisław Wilk, rektor uniwersytetu zauważył, że Benedykt XVI, doktor honoris causa lubelskiej uczelni, „daje wspaniały przykład służenia prawdzie”. – Jego odpowiedzią na ataki na Kościół, na jego nauczanie i na niego samego jest m.in. propozycja, aby rozpoczynający się 11 października Rok Wiary przebiegał pod hasłem „żyć prawdą w miłości”. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II solidaryzuje się z Ojcem Świętym, a jednym z wyrazów tej solidarności jest to dzieło. Mamy nadzieję, że przyczyni się ono do odrodzenia i wyjścia kryzysu duchowego Polski i Europy – dodał.

Podkreślił też, że rozpoczęcie polskiej edycji od tej księgi jest wyraźnym życzeniem Benedykta XVI, dla którego liturgia jest kluczowym zagadnieniem. – Teologia liturgii proponuje wędrówkę po niezwykle ciekawej drodze rozpoznawania ducha komunikacji między światem ludzkim i Boskim, angażowania się przez służbę i kult aż po moment całkowitego oddania się na wzór jedynej w swoim rodzaju ofiary Syna Bożego na krzyżu – mówił. – Podstawowa hierarchia: Bóg, człowiek, świat wyznacza pewne ukierunkowanie się na określony przez Stwórcę cel, jakim jest ostateczne zjednoczenie człowieka z Bogiem. Zachwianie tej hierarchii wyrażające się w budowaniu świata bez Boga albo przeciw Bogu wiedzie nieuchronnie do dramatu samego człowieka, do czego doprowadzały już różne ideologie – dodał. Zaznaczył też, że nauka Josepha Ratzingera jest nie tylko uniwersalna, ale także „do głębi humanistyczna i personalistyczna”.

Redaktor serii, ks. prof. Krzysztof Góźdź, mówił o prezentowanym tomie z perspektywy teologicznej. Przypomniał słowa kard. Ratzingera o tym, że „w sprawowaniu liturgii decyduje się przyszłość wiary i Kościoła”, zaś istotę tej liturgii stanowi pojmowanie ofiary. Przywołał rozumienie ofiary w nauczaniu Soboru Watykańskiego drugiego. – Dzieło Chrystusa oznacza najpierw historyczne zbawcze czyny, a następnie teraźniejszą celebrację eucharystyczną. Obydwa te znaczenia są ze sobą ściśle związane – mówił. Dodał, że rzeczywistym, głównym podmiotem liturgii jest sam Chrystus, który w akcie odkupienia dokonanym raz na zawsze przyciąga do siebie historię i każdego człowieka. – Obecny świat doby postmoderny a nawet niektórzy liturgiści katoliccy kwestionują to soborowe rozumienie liturgii – zauważył. I wyjaśnił, że teolog Joseph Ratzinger uważa, że aby odzyskać należne pojęcie ofiary „przede wszystkim nie można bagatelizować liturgii i sprowadzać jej do zwykłego zebrania czy prostego posiłku braterskiego”. – By odzyskać chrześcijańską rzeczywistość ofiary należy nie tyle iść drogą zwykłej dyskusji teoretycznej czy nawet teologicznej, ale przede wszystkim uzmysłowić sobie rzeczywistość krzyża i zmartwychwstania przez osobiste nawrócenie i zmianę życia. Tylko wtedy możemy wyjść z zamętu wokół pojęcia ofiary – mówił.

O tym, że Joseph Ratzinger jest nie tylko wybitnym teologiem, ale także filologiem, miłośnikiem i znawcą słowa, przekonywała prof. Marzena Górecka, dyrektor Instytutu Filologii Germańskiej KUL, współredaktor serii. Jej zdaniem zawarty w tomie korpus tekstów papieża jest kierowany „nie tylko do czytelnika wtajemniczonego w świat nauki o Bogu, który na drodze poznania rozumowego swobodnie i pewnie porusza się po rozgałęzionym systemie myśli teologicznej, ale do każdego człowieka, który jest obdarowany zdolnością rozumiejącego serca, wykraczającego i przewyższającego rozumienie samych słów”. Podając przykłady z tekstu – „proczytelnicze zabiegi” – prof. Górecka pokazywała, jak autor wczuwa się w położenie czytelnika i troszczy się o niego, zdając sobie sprawę z zawiłości wywodu, a także stara się, by jego słowa nie odbiegały zbytnio od realiów życia.

Podczas prezentacji nie zabrakło słowa od tłumacza, o. Wiesława Szymony. Wyjaśnił on, że KUL nie chciał opierać się na już wydanych pozycjach, tylko zdecydował, że potrzeba jedności przekładu, dlatego o. Szymona będzie tłumaczył całość dzieła. Na tej jedności wszystkim zaangażowanym w prace zależy do tego stopnia, że tłumacz z rozpędu przetłumaczył tekst, który już kiedyś przełożył. O. Szymona podkreślił, że zgodnie z intencją autora starał się dochować maksymalnej wierności tekstowi oryginału. – To jest słowo człowieka niezwykle wierzącego i zaangażowanego, któremu bardzo zależy, żeby to słowo przemieniało czytelnika – mówił.

– Benedykt XVI jest jednym z najwybitniejszych teologów na Stolicy Piotrowej. Stworzył samodzielne dzieło teologiczne, które stawia go w rzędzie najwybitniejszych teologów XX i XXI wieku – stwierdził bp Gerhard Ludwig Muller, biskup Ratyzbony, doktor honoris causa KUL i wydawca dzieł Josepha Ratzingera. – W jego dorobku naukowym wiedza teologiczna zespala się z żywą wiarą. Wnikliwa refleksja nie uniemożliwia powszechnego rozumienia skomplikowanych treści, lecz ukazuje ich wewnętrzną prostotę – dodał.
Wskazał na związki Benedykta XVI z Ratyzboną, stwierdzając, że miasto ma swoiste genius loci, wspierającym i zabezpieczającym całe teologiczne dzieło Josepha Ratzingera. Wydanie Dzieł Zebranych powierzył bp. Mullerowi osobiście Benedykt XVI, on także autoryzował koncepcję tematyczną i wybór tekstów. W celu zrealizowania projektu biskup założył Instytut Papieża Benedykta XVI w Ratyzbonie, którego zadaniem jest dokumentowanie życia, myśli i działalności teologa, biskupa i papieża Josepha Ratzingera.

Abp Stanisław Budzik nazwał bohatera spotkania człowiekiem „wielkiej wiary i wiedzy, a jednocześnie skromności i pokory”. Przypomniał pierwsze słowa kard. Ratzingera po wyborze i dodał, że przez siedem lat, jakie minęły od tamtego czasu, „ów prosty robotnik odsłaniał się nam jako gigant ducha, skała wiary, punkt orientacyjny na wzburzonym morzu współczesnego świata”. – Kolejna odsłona jego bogatej osobowości, wiedzy i wiary rozpoczyna się dziś, przez prezentację pierwszego tomu Dzieł Zebranych. Jesteśmy mu wdzięczni, że zgodził się na publikację wszystkich swoich dzieł – mówił.
Dodał także, że fakt, iż to właśnie KUL proponuje dzieło papieża, jest kolejnym znakiem promieniowania lubelskiej uczelni, „wskazującej drogę Kościołowi w Polsce i nie tylko w Polsce”.

Tom „Teologia liturgii” jest pierwszym z zaplanowanych 16. tomów, stanowiącym przekład oryginalnej niemieckiej edycji Wydawnictwa Herdera. 800-stronicowe dzieło podzielone jest na 33 rozdziały i 91 podrozdziałów.