Częstochowa: „Akatyst” w Wyższym Seminarium Duchownym

W uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP – 8 grudnia w kościele seminaryjnym pw. Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana w Częstochowie odśpiewano "Akatyst". Jest to prastare nabożeństwo ku czci Bogurodzicy, oparte na starożytnym hymnie ku czci Matki Bożej.

Hymn wykonali klerycy Wyższego Seminarium Duchownego archidiecezji częstochowskiej przed ikoną Bogurodzicy, wśród świateł świec i dymu kadzidła, które są obrazem Bożej Chwały.

„Akatyst” ku czci Bogurodzicy jest jedną z najstarszych form nabożeństw maryjnych. To Oficjum wotywne, zaczerpnięte z liturgii bizantyjskiej, szybko zaadaptowane do liturgii obrządku łacińskiego, powstało prawdopodobnie na przełomie V i VI wieku. Jego autorstwo przypisuje się najczęściej żyjącego w VI w. mnichowi syryjskiemu diakonowi Romanowi Pieśniarzowi (Romanos Melodos).

Hymn, przeplatany śpiewem i krótkimi modlitwami, odmawianymi przez kapłana lub diakona, wykonywany jest w pozycji „akathiden”, (z greckiego: "nie siedząc") „na stojąco”, stąd nazwa. Utwór składa się z 24 strof, z których każda rozpoczyna się kolejną literą alfabetu (w oryginale – alfabetu greckiego). Opowiada historię Wcielenia Słowa Bożego, macierzyństwa Maryi i Narodzenia Chrystusa. Po krótkim wprowadzeniu w biblijną historię następuje podniosły śpiew uwielbienia Bogarodzicy, rozpoczynający się radosnym „Witaj” – „Ave”, nawiązującym do uwielbienia anielskiego. "Akatyst" stanowi znakomity przykład bizantyjskiej poezji religijnej, języka liturgii Kościoła wschodniego.

Ten właśnie hymn jest najbardziej znanym Akatystem, należy jednak pamiętać, że w liturgii wschodniej istnieją też podobne pieśni poświęcone zarówno Panu Jezusowi, jak i świętym, zwłaszcza męczennikom pierwszych wieków. Łączy je zarówno sposób wykonania – na stojąco, jak i budowa literacka każdego takiego utworu, nawiązująca do liter alfabetu.