Chiny: Obchody 50. rocznicy pierwszych „niezależnych” święceń biskupich

Przedstawiciele najwyższych władz Chińskiej Republiki Ludowej przyjęli 19 grudnia w Pekinie 45 biskupów i około 200-osobową delegację tzw. „Kościoła otwartego”, tzn. kontrolowanego przez rząd.

Okazją była przypadająca obecnie 50. rocznica pierwszego „samodzielnego wyboru i samodzielnych święceń biskupów” w Chinach.
Najwyższymi rangą reprezentantami władz byli Du Qinglin, dyrektor Wydziału Komunistycznej Partii Chin ds. Zjednoczonego Frontu Pracy (UFWD), a zarazem wiceprzewodniczący Chińskiej Ludowej Politycznej Konferencji Doradczej (CPPCC) oraz Ye Xiaowen, szef Państwowego Urzędu Spraw Religijnych.

Pierwszy polityk powiedział, że obchodzona obecnie rocznica jest okazją do przypomnienia i podkreślenia wkładu, jaki „samodzielnie wybrani i wyświęceni biskupi” wnieśli do rozwoju Kościoła w ciągu tego półwiecza.

Po południu uczestnicy uroczystości rocznicowych przeszli na stadion olimpijski, gdzie odbyła się część artystyczna, a następnie do katedry katolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia na nabożeństwo adoracyjne przed wystawionym tam Najświętszym Sakramentem. Obchody zakończyły się uroczystym obiadem wydanym przez UFWD.

Obecne uroczystości przypominały podobne obchody 25 lipca ub.r. 50-lecia istnienia Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików Chińskich (PSKCh) – jedynej, uznawanej i kontrolowanej przez rząd organizacji katolickiej w tym kraju. Przybyłych na nie prawie 300 przedstawicieli tego stowarzyszenia, w tym 37 biskupów, przyjął m.in. wicepremier Chin.

W lipcu 1957, w 6 lat po objęciu władzy przez komunistów i po wypędzeniu z kraju przedstawiciela Stolicy Apostolskiej i misjonarzy zagranicznych, 241 delegatów – biskupów, księży i świeckich – reprezentujących formalnie ponad 3 mln wiernych, powołało do życia Patriotyczne Stowarzyszenie Katolików Chińskich. Nastąpiło to pod wyraźnym naciskiem rządu, który nie chciał, aby w kraju działała jakakolwiek organizacja religijna, pozostająca poza kontrolą władz.

Już wcześniej, od maja 1953 do kwietnia 1957 podobne stowarzyszenia „patriotyczne” powołali przedstawiciele muzułmanów, buddystów, protestantów i taoistów. Z Kościołem katolickim, kierowanym przez papieża i pozostającym pod wpływami niezależnego od Pekinu Watykanu, sprawa była znacznie trudniejsza, ale ostatecznie władze doprowadziły do powstania Stowarzyszenia.

Jego utworzenie pociągnęło za sobą decyzję o samodzielnym, a więc nie podejmowanym w Watykanie, wyświęcaniu własnych biskupów. Pierwsze takie konsekracje w 1958 r. Ocenia się, że od tamtego czasu do dzisiaj w Chinach konsekrowano bez nominacji i zgody papieskiej ok. 170 biskupów.

Powołanie PSKCh, a zwłaszcza samowolne wybory i sakry biskupie ściągnęły na uczestników tych wydarzeń automatycznie ekskomunikę papieską. Oznaczało to również zerwanie na wiele lat wszelkich kontaktów między Kościołem katolickim w Chinach a Stolicą Apostolską. Niezależność owa nie uchroniła zresztą Kościoła „patriotycznego” od ciężkich prześladowań, których ofiarami padły wszystkie wyznania i religie w tym kraju w okresie tzw. „wielkiej proletariackiej rewolucji kulturalnej” w latach 1966-76. Dopiero po jej ustaniu wspólnoty wyznaniowe zaczęły się stopniowo odradzać i odbudowywać swe struktury.

W 1978 r. rozpoczął się stopniowy proces reform i otwierania się Chin świat zewnętrzny, co zaowocowało także zbliżeniem między tamtejszymi katolikami a Watykanem. Wielu „samodzielnych” biskupów zyskało papieskie potwierdzenie dla swego wyboru i wyświęcenia. Spośród ponad 60 biskupów, działających obecnie w Kościele „otwartym”, czyli uznanym przez władze, przeszło 80% pozostaje w łączności duchowej i kanonicznej z papieżem.