Wrocław: Wielki Piątek u grekokatolików

W katedrze greckokatolickiej we Wrocławiu – podobnie jak we wszystkich świątyniach greckokatolickich – odprawiono dziś liturgię, podczas której odbył się obrzęd położenia Płaszczanicy. W tradycji Kościołów wschodnich tkanina ta symbolizuje całun, w który owinięto ciało Jezusa po Jego śmierci.

Jak wyjaśnia KAI ks. Robert Rosa, kanclerz kurii biskupiej, Płaszczanica pełni podobną funkcję jak w Kościele rzymsko-katolickim figura Jezusa złożonego w grobie i otacza się ją szczególną czcią. Na co dzień bogato zdobiona Płaszczanica wisi na ścianie prezbiterium.

W procesji kapłani i wierni trzykrotnie obeszli wnętrze cerkwi, po czym Płaszczanicę uroczyście rozłożono na tetrapocie, tj. ustawionym przed ikonostasem stole. W ciągu roku liturgicznego spoczywa na nim zwykle krzyż i ikona świętego – ta jest zmieniana w zależności od patrona dnia, jeśli jego ikona jest dostępna w cerkwi.

Ikonostas to, w Kościołach obrządów wschodnich, ściana z ikon, odgradzająca prezbiterium i ołtarz. Do wnętrza prezbiterium dostać się można przez troje drzwi. Przez dwa, umieszczone symetrycznie, boczne wejścia wchodzą kapłani, diakoni i służba liturgiczna. Wejście środkowe natomiast, największe, zwane „Carskimi Wrotami”, otwierane jest tylko w największe uroczystości – takie jak np. obchody świąt Wielkiej Nocy. Prawo przejścia przez nie przysługiwało niegdyś wyłącznie biskupom i carowi.

W dniu Wielkiego Piątku wiernych grekokatolickich, podobnie jak w obrządku łacińskim, obowiązuje post gatunkowy i ilościowy, co oznacza całkowitą wstrzemięźliwość od mięsa oraz ograniczenie ilości spożywanych w ciągu dnia pokarmów.

Jak mówi biskup grekokatolickiej diecezji wrocławsko-gdańskiej Włodzimierz Juszczak, w jego diecezji jest 60 parafii grekokatolickich, obsługiwanych przez 30 kapłanów. Stąd zdarza się, że odprawiają do 3 nabożeństw w ciągu niedzieli lub dni świątecznych, a do takich należy Wielki Piątek. Jeszcze dziś o godz. 18:00 w cerkwi na pl. Nankiera rozlegnie się śpiew Jutrzni Jerozolimskiej, która jest liturgicznym przedłużeniem rozważania śmierci Chrystusa.