Cmentarz Wolski – od ubogiej ludności do mogił powstańczych

Cmentarz Wolski powstał w 1854 roku, należał do parafii św. Stanisława BM. Od chwili założenia przeznaczony był dla okolicznej, przeważnie ubogiej ludności. Spoczywają tam obecnie m.in. powstańcy warszawscy i zwykli mieszkańcy stolicy zamordowani przez Niemców w sierpniu 1944 r.

Cmentarz Wolski powstał w 1854 roku, należał do parafii św. Stanisława BM. Od chwili założenia przeznaczony był dla okolicznej, przeważnie ubogiej ludności. Nowa nekropolia powstała w związku z zaanektowaniem kościoła św. Wawrzyńca na cerkiew prawowsławną i urządzeniem w jego otoczeniu prawosławnego cmentarza. Z biegiem lat cmentarz był powiększany, by ostatecznie osiągnąć powierzchnię 12 ha.

W 1918 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Woli na cmentarzu powstał pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej. Spoczywają tam też Obrońcy Warszawy z 1939 r. i zwykli mieszkańcy stolicy zamordowani przez Niemców w sierpniu 1944 r. podczas tzw. rzezi Woli na początku powstania warszawskiego.

Na cmentarzu znajdują się m.in. zbiorowe mogiły Sióstr Benedyktynek-Samarytanek Krzyża Chrystusowego zamordowanych 5 sierpnia 1944 w w Szpitalu św. Łazarza oraz Symboliczne groby 30 redemptorystów zamordowanych w powstaniu warszawskim.

Nekropolia mieści także mogiły samych powstańców oraz żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, którzy polegli podczas walk o Warszawę w 1945 r.

W latach 1960-1991 Cmentarzem Wolskim zarządzało Miasto Stołeczne Warszawa. W 1991 r. nekropolia wróciła pod zarząd Kościoła. Na terenie Cmentarza znajduje się kościół pod wezwaniem św. Grzegorza Wielkiego. Został on zbudowany w latach 1962 – 1965 dla potrzeb liturgii pogrzebowych.

Na Cmentarzu Wolskim pochowanych jest wiele znanych postaci życia publicznego, ludzi kultury, naukowców, duchownych i wojskowych, m.in. aktora Wiesława Drzewicza, poetki Joanny Kulmowej, kawalera Virtuti Militari i żołnierza AK Mikołaja Bałysza ps. „Zagłoba”.