Działoszyce: orszak monarchów wyruszył spod … synagogi

Nietypowo rozpoczynał się orszak Trzech Króli w parafii Działoszyce, bo spod ruin okazałej synagogi, która niegdyś była dumą działoszyckiego sztetla. Do II wojny światowej Żydzi stanowili ok. 85 procent mieszkańców Działoszyc.
Licznie przybyli parafianie po ostatniej wieczornej Mszy św. , czyli już po zapadnięciu ciemności, z widocznymi gwiazdami na niebie, zebrali się przy ruinach synagogi, gdzie po tematycznym wprowadzeniu przez ks. dr. Andrzeja Jankoskiego – proboszcza parafii, odbył się śpiew kolęd. Spod synagogi uformowany orszak wyruszył „za gwiazdą” w kierunku kościoła pw. Trójcy Świętej. Tam członkowie grupy „Nasze miasteczko” pokazali tematyczną inscenizację uzupełnioną poezją bożonarodzeniową.

– To już drugi nasz orszak spod synagogi, w 2019 r. też stąd zaczynaliśmy – mówi KAI ks. Andrzej Jankoski. – Tłumaczę, że synagoga to miejsce święte, przypominam, jak ważna była świątynia w czasach Jezusa i znaczenie Starego Testamentu dla chrześcijan– wyjaśnia.

Murowana synagoga w stylu neoklasycznym została wzniesiona w 1852 r. Zbudowano ją na palnie prostokąta. Przykryta dwuspadowym dachem, odznaczała się interesującym wystrojem architektonicznym i rzeźbiarskim, z hebrajskimi napisami w trójkątnym szczycie. W dobudówce swe miejsce znalazły cheder, mykwa i mieszkanie dla rabina. Przy drodze na Skalbmierz został założony cmentarz. Elewacje boczne budynku synagogi zostały podzielone klasycyzującymi pilastrami dźwigającymi belkowanie. Wewnątrz zwracał zapewne uwagę nieistniejący już dzisiaj aaron -ha – kodesz, ufundowany w 1880 r. przez Binema Moszkowskiego ze Stępocic, wykonany przez rzemieślników warszawskich. To bardzo rzadki w Polsce typ synagogalnego budownictwa klasycystycznego. Ze względu na piękno bryły i wystroju, synagogę nazywano Złotą. Obecnie jest w stanie zabezpieczonej ruiny, bez dachu.

W Działoszycach wciąż dostępna była żywa szopka przy kościele, nawiązująca do ubóstwa pierwszej szopki franciszkańskiej. Działoszyckie zwierzęta nie przeszły uciążliwego transportu, są oswojone i przyjazne – na co dzień przebywają w gospodarstwie parafialnym.

Rok 2020 jest wyjątkowy dla Działoszyc, mija bowiem 800 lat od fundacji pierwszego kościoła parafialnego. W roku jubileuszowym parafia planuje liczne inicjatywy.