Kielce – obchody 85. rocznicy deportacji Polaków na Sybir

Kielce uczciły 85. rocznicę pierwszej deportacji Polaków na Syberię. Pod pomnikiem Matki Polki Sybiraczki na Skwerze Pamięci Ofiar Katynia złożono kwiaty i odmówiono modlitwę. Uroczystości towarzyszyły wspomnienia, recytacje uczniowskie oraz część historyczna przygotowana przez Delegaturę IPN.

Modlitwę za ofiary wywózek odmówił ks. dr Tomasz Gocel, kapelan „Kieleckiej Rodziny Katyńskiej” i Związku Sybiraków w Kielcach. Za ofiary zsyłek modlił się również bp Jan Piotrowski, który wziął udział w uroczystościach rocznicowych.

Rys historyczny przedstawił dr Tomasz Domański z Referatu Badań Historycznych Delegatury IPN w Kielcach, a wspomnienia deportowanych Polaków odczytała uczennica jednej z kieleckich szkół. – W głąb Syberii wywożone były całe rodziny. Sowieci często nie dawali nawet czasu, aby spakować najpotrzebniejsze rzeczy. Jechali wszyscy w wagonach po 50 czy 60 osób, w nieznane. Urodziłem się na Syberii już po zakończeniu wojny w 1947 roku, a do Polski wróciliśmy w 1958 r. jako ostatni z zesłańców – wspominał Stanisław Wierzbicki, prezes kieleckiego oddziału Związku Sybiraków.

Spotkanie zakończyło się złożeniem kwiatów przed pomnikiem Matki Polki Sybiraczki. Złożyli je m.in. przedstawiciele władz miasta i województwa.

Uroczystość zorganizowała Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach wraz ze Związkiem Sybiraków Oddział Wojewódzki Kielce, Stowarzyszeniem „Kielecka Rodzina Katyńska” oraz Urzędem Miasta Kielce.

Pierwsza masowa deportacja Polaków z kresów wschodnich na Sybir miała miejsce 10 lutego 1940 r., kolejne w kwietniu i czerwcu 1940 r., a czwarta – pod koniec maja 1941 r. Według szacunków, w wyniku deportacji w latach 1940-1941 do syberyjskich łagrów trafiło około miliona osób cywilnych. Wśród deportowanych były głównie rodziny wojskowych, urzędników państwowych, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodnich obszarów przedwojennej Polski.

Decyzją Józefa Stalina, 10 lutego 1940 roku wywieziono od 140 do 240 tysięcy mieszkańców Kresów Wschodnich II RP. Polaków wywożono m.in. do obwodów archangielskiego, czelabińskiego, irkuckiego i nowosybirskiego.