Kielce – modlitwa i upamiętnienie żołnierzy „Szarego”

Dobiegły końca uroczystości upamiętniające bohaterski czyn Antoniego Hedy „Szarego” – legendy podziemia niepodległościowego, z niedzielną Mszą św. w intencji żołnierzy bohaterskiej grupy „Szarego”, w 80. rocznicę historycznego wydarzenia, z wystawą i pokazem rekonstrukcyjnym.

W niedzielę 3 sierpnia upamiętnienie rozpoczęła Msza św. w kieleckiej bazylice katedralnej – za żołnierzy „Szarego”. Licznie stawiły się poczty sztandarowe, kombatanci, samorządowcy, harcerze.

Homilię wygłosił ks. Dariusz Stańczyk, major Związku Piłsudczyków i kapelan Rajdu Katyńskiego.

Przypomniał w niej, że jedną z intencji modlitwy jest uczczenie 80. rocznicy brawurowego rozbicia dawnej katowni kieleckiej. – Jesteśmy w świątyni, a więc napełniamy się tutaj mądrością i skarbem Bożym i pamiętamy, że potrzebna jest nam dzisiaj postawa, o którą walczył kard. Prymas Stefan Wyszyński – dla nas po Bogu, największą miłością ma być Polska – mówił.

Wspominał swoje osobiste spotkania z „Szarym”, m.in. gdy jako młody prezbiter, poznał go na partyzanckim opłatku. Podkreślał jego „ogromną duchowość, dostojeństwo wojskowe, wolę służby Polsce”. Apelował, aby ofiara krwi żołnierzy „Szarego” i walczących z reżimem komunistycznym nie poszła na marne.

Po Eucharystii kolumną przemaszerowano z kościoła katedralnego w kierunku dawnego w więzienia, gdzie złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą jego spektakularne rozbicie w 1945 r. Odśpiewano hymn państwowy oraz wysłuchano wspomnień, m.in. wzruszającego wystąpienia córki  Antoniego Hedy.

Następnie na Wzgórzu Zamkowym w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach – w dawnym więzieniu kieleckim, gdzie przetrzymywano i katowano m. in. żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego, otworzono wystawę biograficzną o Antonim Hedzie „Szarym” – bohaterze Polskiego Państwa Podziemnego. Ekspozycja została przygotowana przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

Ponadto uroczystości upamiętniające w formie rekonstrukcji pn. „Rozbić więzienie UB” odbywały się także nocą w sobotę 2 sierpnia.

Widowisko przypominające sylwetki żołnierzy biorących udział w akcji poprzedziła salwa honorowa, złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Ścianą Śmierci.

Akcja uwalniania więźniów przez żołnierzy Antoniego Hedy „Szarego” rozpoczęła się 4 sierpnia 1945 r. o godz. 23.30 i trwała trzy godziny. „Szary” sprowokował pozorowany atak na Szydłowiec, ze strzelaniną i wybuchami. Duża część bezpieki, milicji i wojska wyjechała z Kielc w kierunku Szydłowca. W drodze ciężarówki zostały zatrzymane przez ludzi „Szarego” przebranych w mundury Ludowego Wojska Polskiego.

Z kolei w Kielcach wyznaczone grupy partyzantów obsadziły punkty zajęte przez bezpiekę i wojsko – pozorowały natarcie, by uniemożliwić im ucieczkę. W tym czasie grupa uderzeniowa zaatakowała więzienie, skąd uwolniono ok. 350 żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych przetrzymywanych przez UB i NKWD.

W czasie trwania akcji oddział nie poniósł strat w ludziach, sam ,,Szary” został lekko ranny w nogę. Straty wśród personelu więziennego to dwóch zabitych i siedmiu rannych.