Od 85 lat upamiętniane są ofiary gór
11 sierpnia 2025 | 14:58 | st | Popradzki Staw Ⓒ Ⓟ
Fot. Mykyta Martynenko / Unsplash11 sierpnia 1940 r. uroczystą Mszą świętą otwarto położony na zachodnich stokach Osterwy Tatrzański Cmentarz Symboliczny. Znajduje się on na południowy wschód od Popradzkiego Stawu u wylotu Doliny Złomisk do głównej gałęzi Doliny Mięguszowieckiej po słowackiej stronie Tatr. Na cmentarzu umieszczono motto: Umarłym na pamiątkę, żyjącym ku przestrodze. Pod koniec 2019 roku było tu łącznie 386 tablic z nazwiskami 511 ofiar.
Pomysł utworzenia symbolicznego cmentarza w Tatrach pojawił się w 1922 roku. Jego autorem był czeski malarz akademicki Otakar Štáfl (1884–1945), który mieszkał tu po I wojnie światowej. Już od początku XX wieku w różnych rejonach Tatr sporadycznie pojawiały się tablice pamiątkowe upamiętniające tragiczne wypadki i ich ofiary. Dziesięć lat później do realizacji tego pomysłu dołączył ówczesny sekretarz Klubu Czechosłowackich Turystów Alojz Lutonský, który prowadził rejestr tragedii i wypadków w Tatrach. Według niego w latach 1919–1938 zginęło tu 95 osób.
Pierwotnie miejsce pamięci miało znajdować się na zboczach Skrajnej Baszty w Dolinie Mięguszowieckiej, gdzie jednak znajdowała się strefa ochronna kozic. Ostatecznie wybór padł gaj limbowy pod zachodnią ścianą Osterwy, na wysokości 1525 metrów nad poziomem morza.
Budowa kaplicy rozpoczęła się latem 1936 roku. Wzorując się na kaplicach spiskich, zaprojektował ją Róbert Vosyka z Popradu, który zaprojektował również cały cmentarz. Drewniany ołtarz w kaplicy wyrzeźbił i podarował Karol Danko z Tatrzańskiej Szczyrby. Jeszcze w tym samym roku po raz pierwszy odbyło się tu spotkanie alpinistów, przewodników górskich i turystów z okazji Dnia Zadusznego.
Budowa kaplicy i cmentarza została ukończona własnymi siłami. Štáfl osobiście postawił na cmentarzu 50 krzyży, które wyrzeźbił ludowy rzeźbiarz Jozef Fekiač Surovec-Šumný z Detvy.
Symboliczny cmentarz został oficjalnie otwarty 11 sierpnia 1940 r. uroczystą mszą świętą. Jako pierwsze umieszczono tu tablice poświęcone polskim alpinistom Witoldowi Wojnarowi i Wiesławowi Stanisławskiemu, a także tablicę z imieniem węgierskiego studenta i alpinisty Jenö Wachtera, który zginął w Tatrach w 1907 roku. W skale pod Osterwą umieszczono również tablicę upamiętniającą 24 bohaterów Powstania Słowackiego, którzy zginęli w październiku 1944 roku w złych warunkach pogodowych podczas katastrofy samolotu na Zadnim Gerlachu.
Tablice upamiętniają także m.in. Klimka Bachledę, Mieczysława Karłowicza, Tadeusza Strumiłłę, Jana Długosza, braci Jerzego i Wojciecha Biedermanów, a także ratowników Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Janusza Kubicę i Stanisława Mateję Torbiarza oraz pilotów „Sokoła” Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego, którzy zginęli w katastrofie lotniczej w Dolinie Olczyskiej. Są tablice poświęcone osobom związanym z Tatrami, które zginęły gdzie indziej, np. w innych górach. Upamiętnieni zostali w ten sposób m.in. sam pomysłodawca cmentarza Otakar Štáfl i jego żona Vlasta Štáflová, Wawrzyniec Żuławski, Stanisław Groński, Jerzy Kukuczka, Piotr Morawski, Samuel Skierski, Wanda Rutkiewicz, Aleksander Ostrowski
Obecnie Symboliczny Cmentarz Ofiar Wysokich Tatr jest zabytkiem kultury i jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych w słowackich górach. Jest wpisany do Centralnego Rejestru Zabytków Republiki Słowackiej, a także na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Na cmentarzu można również znaleźć pamiątkę po inicjatorze całego projektu – od 1961 roku w kaplicy znajduje się drzeworyt autorstwa rzeźbiarza Ladislava Tfirsta z Podolínca (1908–1984), wykonany na podstawie reprodukcji obrazu Štáflovho obrazu Znoszenie rannego alpinisty.
Od Popradzkiego Stawu do Cmentarza Symbolicznego prowadzi żółty szlak turystyczny. Z drugiej strony ścieżka ta prowadzi bezpośrednio do asfaltowej drogi, która prowadzi do stacji kolejki elektrycznej o nazwie Popradské pleso.
Także w polskiej części Tatr przy kaplicy Matki Bożej na Wiktorówkach upamiętniono ofiary gór, a także osoby zasłużone dla polskiego alpinizmu.
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

