Bp Sztajerwald w Radzyminie: Nie zapominajmy o duchowym wymiarze Bitwy Warszawskiej

Bitwa Warszawska 1920 roku była nie tylko zwycięstwem militarnym, ale także duchowym – mówił bp Tomasz Sztajerwald, biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej, podczas uroczystej Mszy św. na Cmentarzu Żołnierzy Polskich poległych w tej historycznej bitwie. Podkreślił, że „walka z nawałą bolszewicką nie była jedynie walką o zewnętrzną wolność Polski, lecz także o wolność wewnętrzną każdego człowieka”.

W homilii, wygłoszonej z okazji 105. rocznicy Bitwy Warszawskiej, hierarcha przypomniał, że tego dnia obchodzone jest  Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – święto, w którym Kościół celebruje prawdę, iż Maryja, ze względu na zasługi Jezusa, została wzięta do nieba z ciałem i duszą. – Ta niezwykła tajemnica ukazuje, że powołaniem każdego z nas jest niebo – zaznaczył.

Biskup zwrócił uwagę, że dzień ten ma szczególne znaczenie, gdyż jest również rocznicą Bitwy Warszawskiej. – Modlimy się dziś za bohaterów, którzy oddali życie w obronie ojczyzny i spoczywają na tym cmentarzu – powiedział.

Hierarcha przypomniał, że bitwa z 1920 r. określana jest mianem „cudu nad Wisłą”, co potwierdza wielu badaczy, analizujących świadectwa historyczne. – Możemy mówić o cudzie, ponieważ zagrożenie ze strony bolszewików było ogromne, a młoda Rzeczpospolita nie miała wystarczających sił, by sama stawić mu czoła – stwierdził.

– Mówiąc o wydarzeniach z 1920 roku, zwykle dostrzegamy geniusz strategów, ale nie możemy zapominać, że Bóg jest obecny w dziejach ludzkości i każdego narodu – podkreślił biskup. Zachęcił, by na te wydarzenia spojrzeć również z perspektywy duchowej. – Mieszkańcy Polski bali się bolszewizmu, wiedzieli, że to walka kulturowa, walka o tożsamość narodu i możliwość wyznawania wiary. Komunizm to system szatański, bo był apoteozą siły i przemocy – dodał.

Bp Sztajerwald zaznaczył, że ideologia ta promowała wizję „nowego człowieka”, wolnego od zasad i wartości, a nawet postulowała likwidację rodziny i zastąpienie jej komunistyczną wspólnotą. – Nasi przodkowie obawiali się nie tylko utraty wolności, ale i zniewolenia wewnętrznego – mówił.

Kaznodzieja przypomniał o wielkiej, zbiorowej modlitwie całego społeczeństwa, do której w 1920 r. wezwał Episkopat Polski. 7 lipca biskupi skierowali list do hierarchów na całym świecie z prośbą o modlitwę, a 27 lipca oddali Polskę Najświętszemu Sercu Jezusa. – To podnosiło morale narodu, ale też uświadamiało, jak bardzo potrzebna była Boża opieka – zaznaczył biskup. Od 6 do 15 sierpnia w wielu warszawskich kościołach trwały modlitwy za wstawiennictwem św. Andrzeja Boboli i św. Władysława z Gielniowa.

Hierarcha przywołał również relacje żołnierzy, według których podczas walk 14 i 15 sierpnia na polach Ossowa i Radzymina bolszewicy widzieli Matkę Bożą unoszącą się nad polem bitwy – w takiej postaci, w jakiej przedstawia ją obraz Matki Bożej Łaskawej.

Na zakończenie bp Sztajerwald zachęcił do refleksji nad tym, jak dziś korzystamy z daru wolności. – Często słyszymy wezwania, by wyzwalać się od norm i zasad moralnych, lecz zapomina się, że źle użyta wolność może prowadzić do niewoli. Wolność powinna być podporządkowana prawdzie – mówił, ostrzegając, że oderwana od prawdy przeradza się w samowolę, a w życiu społecznym – w przemoc.

Cytując Jana Pawła II, przypomniał, że „prawdziwą wolność mierzy się gotowością do służby i darem z siebie”. – To Maryja jest dla nas wzorem właściwego korzystania z wolności. Prośmy, abyśmy potrafili dobrze wykorzystać ten wielki dar, jaki Bóg nam ofiarował – zakończył.

Po Mszy świętej odbył się Apel Pamięci oraz ceremonia złożenia wieńców z udziałem przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, Wojska Polskiego, służb mundurowych, organizacji kombatanckich oraz lokalnych instytucji.

Bitwa Warszawska (12–25 sierpnia 1920 r.) była przełomowym starciem wojny polsko-bolszewickiej, rozgrywającym się na froncie od Wkry po Wieprz. Kluczowe walki toczyły się na przedpolach stolicy – m.in. pod Radzyminem, Ossowem i Nasielskiem. Natarcie Armii Czerwonej, dowodzonej przez Michaiła Tuchaczewskiego, zmierzającej do zdobycia Warszawy i otwarcia drogi na Zachód, zostało powstrzymane dzięki determinacji polskich oddziałów, w tym formacji ochotniczych i młodzieży gimnazjalnej. Decydujący manewr kontruderzenia znad Wieprza, zaplanowany przez Józefa Piłsudskiego, odwrócił losy bitwy – bolszewicy ponieśli ciężką klęskę, a Polska obroniła niepodległość. Zwycięstwo, określane jako „Cud nad Wisłą”, miało znaczenie ogólnoeuropejskie, powstrzymując ekspansję rewolucji komunistycznej na Zachód.

Cmentarz Żołnierzy Poległych 1920 roku w Radzyminie powstał bezpośrednio po walkach Bitwy Warszawskiej, gdy na przedpolach stolicy toczyły się zacięte boje z Armią Czerwoną. Spoczywa tu ponad 400 polskich żołnierzy, w większości bezimiennych, poległych m.in. w walkach o Radzymin i Ossów. W 1927 r. wzniesiono tu kaplicę z tablicami upamiętniającymi poległych oraz ofiary cywilne zamordowane przez bolszewików. Nekropolia, wpisana do rejestru zabytków, jest jednym z głównych miejsc pamięci Bitwy Warszawskiej i co roku, 15 sierpnia, staje się areną centralnych uroczystości rocznicowych. W 1999 r. modlił się tu papież Jan Paweł II, oddając hołd obrońcom niepodległości.

Pełny tekst homilii publikujemy TUTAJ.