V edycja projektu „Pamiętamy o Westerplatczykach”

Rozpoczynany dzisiaj V Rajd Rowerowy z Kielc na Westerplatte, kolejna odsłona ogólnopolskiej akcji „Pamiętamy o żołnierzach broniących Westerplatte”, uroczystości upamiętniające żołnierzy 2 Dywizji Piechoty Legionów – to punkty V edycji kieleckiego projektu „pamiętamy o Westerplatczykach”. Inicjatorem upamiętnienia obrońców Westerplatte był pięć lat temu bp Marian Florczyk, rokrocznie zaangażowany w inicjatywę.

Podczas zorganizowanej 26 sierpnia konferencji w siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach przedstawiono wydarzenia w ramach szerszej inicjatywy „Pamiętamy o Westerplatczykach”. Marszałek województwa świętokrzyskiego Renata Janik podkreśliła, że to nie tylko przypomnienie historii września 1939 roku, ale przede wszystkim żywa lekcja patriotyzmu i wspólnoty, przekazywana z pokolenia na pokolenie.

Spotkanie stało się zapowiedzią piątej edycji inicjatywy, która od kilku lat łączy pamięć o bohaterskich obrońcach Westerplatte z działaniami edukacyjnymi, kulturalnymi i sportowymi. W kolejnych edycjach wydarzenie zyskało coraz większy rozmach – m.in. poprzez konkursy historyczne, uroczystości patriotyczne czy wyjątkowy Rajd Rowerowy z Kielc na Westerplatte.

Dzisiaj uczestnicy ponownie wyruszają spod kieleckiej katedry w symboliczną rowerową  trasę z Kielecczyzny do Gdańska, by oddać hołd bohaterom i wziąć udział w obchodach 86. rocznicy wybuchu II wojny światowej. To właśnie rajd – pokonujący kilkaset kilometrów – stał się jednym z najważniejszych elementów akcji, integrując środowiska młodzieżowe, sportowe i samorządowe.

Dodatkowo zaplanowano ogólnopolską akcję „Pamiętamy o żołnierzach broniących Westerplatte”, uroczystości upamiętniające żołnierzy 2. Dywizji Piechoty Legionów oraz działania edukacyjne skierowane do młodych ludzi pod hasłem „Westerplatte – pomnik na polu bitwy”.

W latach 1926-1939 na terenie Westerplatte funkcjonowała Wojkowa Składnica Tranzytowa. 17 marca 1939 r. wyjechała na placówkę Westerplatte pierwsza zmiana żołnierzy 4 Pułku Piechoty Legionów z Kielc. Zmiana składająca się z dwóch podoficerów i 68 szeregowych pod dowództwem porucznika Leona Pająka skierowana została do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Pluton wartowniczy Westerplatte to w 1/3 załoga z 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach, która na Westerplatte przybyła w okresie od 17 marca do 15 kwietnia 1939 r. Było to 81 osób, z których 77 ma związek z regionem świętokrzyskim. We wrześniu 1939 r. załogę na Westerplatte stanowiło 182 żołnierzy w tym pięciu oficerów i lekarz.

1 września o godz. 4.45 salwa dział przybyłego do Gdańska z rzekomo pokojową wizytą niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein” rozpoczęła szturm piechoty na polską placówkę na Westerplatte. Przez 7 dni załoga pod dowództwem mjr. Henryka Sucharskiego i jego zastępcy kpt. Franciszka Dąbrowskiego odpierała liczne ataki od strony nasady półwyspu, bombardowana z powietrza, ostrzeliwana przez niemieckie działa i moździerze. 7 września wobec zdecydowanej przewagi nieprzyjaciela i wyczerpania załogi major Henryk Sucharski podjął decyzję o kapitulacji. W czasie tych walk poległo co najmniej 15 polskich żołnierzy, wielu było rannych. Straty niemieckie to około 300 zabitych i 700-1000 rannych. Po kapitulacji polscy żołnierze trafili do niemieckich obozów jenieckich, gdzie przebywali do 1945 r.