Zjazd Gnieźnieński: jak budować polsko-ukraińskie partnerstwo w duchu chrześcijańskiej solidarności?

O wyzwaniach i szansach związanych z budowaniem strategicznego partnerstwa Polski i Ukrainy w duchu chrześcijańskiego wezwania do solidarności rozmawiali uczestnicy warsztatów prowadzonych przez Krzysztofa Stanowskiego podczas XII Zjazdu Gnieźnieńskiego. W spotkaniu podkreślano zarówno przeszkody, jak i konkretne działania możliwe do podjęcia w relacjach obu narodów.

„Nie będziemy mieli innych sąsiadów – ani Portugalczyków, ani Hiszpanów. Sąsiedzi to Ukraińcy, Niemcy, Czesi czy Słowacy. Dlatego musimy uczyć się współżycia i współpracy” – wskazywał prowadzący warsztaty Krzysztof Stanowski, dyrektor w Urzędzie Miasta Lublin odpowiedzialny za współpracę międzynarodową.

W trakcie zajęć uczestnicy dzielili się doświadczeniami związanymi z obecnością Ukraińców w Polsce, zwłaszcza w miastach przygranicznych, oraz podejmowanymi inicjatywami – od tworzenia księgozbiorów w języku ukraińskim w lubelskich bibliotekach, po działania wolontariackie czy organizację wymiany młodzieży. Podkreślano znaczenie relacji międzyludzkich, które mogą przełamywać stereotypy i negatywne nastroje wobec uchodźców z Ukrainy.

W dyskusji pojawiał się także temat trudności w budowaniu partnerstwa – m.in. nierozwiązane sprawy historyczne, w tym wykorzystywanie pamięci o „rzezi wołyńskiej”,  poczucie niewystarczającej wdzięczności ze strony Ukraińskiej za okazywaną im pomoc, różnice kulturowe czy obawy o konkurencję na rynku pracy oraz pomoc socjalną za pieniądze polskich podatników. Zwrócono również uwagę na zmieniające się nastroje społeczne – od entuzjastycznego wsparcia dla Ukrainy po narastające postawy antyukraińskie.

Wskazywano na potrzebę znalezienia wspólnych punktów, wokół których można by opierać polsko-ukraińską współpracę i solidarność.  Wśród nich wymieniano m. in. wspólne dziedzictwo dawnej Rzeczypospolitej czy bohaterów darzonych szacunkiem przez obie strony np. Józefa Piłsudskiego, bł. Emiliana Kowcza czy św. Jana Pawła II, do którego Ukraińcy mają wielką cześć.

Jednocześnie podkreślano, że Ukraina to kraj dynamicznie się rozwijający, zwłaszcza w dziedzinie cyfryzacji i innowacji. „Wyobrażamy sobie Ukrainę jako zacofaną, a tymczasem pod względem cyfrowych usług publicznych jest kilkanaście lat przed nami” – stwierdził Stanowski. Zauważono, że również doświadczenia wojenne Ukrainy, która ma dziś najsilniejszą armię w Europie,  mogą być dla nas korzystną pomocą, wobec wspólnego zagrożenia, przed którym stoimy.

Uczestnicy warsztatów wskazali szereg działań możliwych do realizacji w skali lokalnej i osobistej: od rozmów z sąsiadami, poprzez poznawanie języka i historii Ukrainy, po inicjatywy edukacyjne i kulturalne. „Każdy z nas może zrobić coś konkretnego, aby strategiczne partnerstwo Polski i Ukrainy stawało się rzeczywistością” – podkreślał prowadzący.

Na zakończenie Stanowski przypomniał, że z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski przyszłość Ukrainy ma kluczowe znaczenie. „Jedyną alternatywą dla niepodległego państwa ukraińskiego są rosyjskie czołgi na Bugu. Dlatego niezależnie od trudnych emocji czy różnic, powinniśmy strategicznie rozumieć konieczność wspierania Ukrainy” – podsumował.