Kraków – wnioski Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich

Potrzebę podejścia skoncentrowanego na ofiarach, rozwój kontaktu z nimi, słuchanie i pokorne kroczenie razem z ofiarami – to niektóre wnioski z zakończonego w Krakowie Jesiennego Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich. Po raz pierwszy posiedzenie odbyło się poza Watykanem. Wnioski zostaną przekazane Papieżowi.

Ochrona małoletnich w Kościołach lokalnych

Posiedzenie Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich po raz pierwszy odbywało się poza Rzymem – w Krakowie. Jak podkreślono w konkluzjach po trwających od 29 września do 3 października obradach, zorganizowanie wydarzenia poza Rzymem było konkretnym znakiem zasady pomocniczości w ochronie małoletnich we współpracy z Kościołami lokalnymi.

W zgromadzeniu uczestniczyło wielu światowych ekspertów ds. ochrony oraz przedstawicieli regionalnych w celu realizacji mandatu Komisji zgodnie z artykułem 78. konstytucji apostolskiej Praedicate Evangelium.

Konieczne słuchanie ofiar

Po raz pierwszy zgromadzenie nie tylko odbyło się poza Rzymem, ale także pod kierownictwem nowego przewodniczącego komisji – abp. Thibault’a Verny’ego. Wezwał on do odnowionego zaangażowania na rzecz ochrony małoletnich jako istotnego wyrazu tożsamości i misji Kościoła.

Jak czytamy w konkluzjach, przedstawił wizję opartą na czterech strategicznych celach:

·      budowaniu uniwersalnej kultury ochrony,

·      rozwijaniu wspólnego języka poprzez Ramowe Wytyczne Powszechne,

·      wzmacnianiu sieci regionalnych poprzez coroczny raport nt. polityk i procedur ochrony

·      oraz prowadzeniu dialogu z instytucjami świeckimi.

Podkreślając zarówno postępy, jak i utrzymujące się braki systemowe, wskazał na znaczenie słuchania ofiar/ocalałych, promowania przejrzystości oraz budowania systemów odpowiedzialności. Wezwał członków do działania z odwagą i współczuciem, dostrzegając pilność nierozwiązanych wyzwań oraz globalne oczekiwanie, że Kościół będzie przewodził z moralną jasnością i duszpasterską troską.

Projekty pilotażowe, m.in. w Polsce

Podczas obrad zaprezentowano wyniki projektów pilotażowych w Zimbabwe, Tonga, Polsce i Kostaryce, jak również szerokiego procesu synodalnego słuchania. „Zgromadzenie przeanalizowało ostateczny projekt wytycznych, wzbogacony o wnioski teologiczne i kanoniczne. Dokument zostanie przekazany Przewodniczącemu Komisji, który podejmie dialog z właściwymi Dykasteriami Kurii Rzymskiej przed jego przedstawieniem Ojcu Świętemu” – czytamy w dokumencie po konferencji.

Drugi Raport Roczny o zadośćuczynieniu

Komisja potwierdziła również swoje zobowiązanie do zapewnienia sprawiedliwości i uzdrowienia poprzez rozwój protokołów i formacji w zakresie kontaktu z ofiarami/ocalonymi. Podkreślono znaczący wkład ofiar/ocalałych w pracę Komisji, a także potrzebę „podejścia skoncentrowanego na ofiarach oraz jego systemowej integracji we wszystkich działaniach Komisji”. Zostanie to szerzej przedstawione w nadchodzącym Drugim Raporcie Rocznym, który zostanie opublikowany 16 października w pięciu językach.

Szczególna uwaga w tym dokumencie poświęcona będzie zadośćuczynieniom oraz wprowadzeniu nowych zewnętrznych źródeł danych.

Zgromadzenie oceniło postępy w realizacji Inicjatywy Memorare, której celem jest budowanie potencjału w zakresie ochrony na poziomie lokalnym. Przeanalizowano w tym kontekście 17 aktywnych projektów: 10 w Amerykach, 6 w Afryce i 1 w Azji.

Spotkanie z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski

Na zakończenie odbyło się także spotkanie z członkami Konferencji Episkopatu Polski, mające na celu wzmocnienie misji towarzyszenia przez Komisję Kościołom lokalnym. Arcybiskup Thibault Verny, uzasadniając decyzję o zorganizowaniu pierwszego Zgromadzenia pod jego przewodnictwem w Polsce powiedział: „Chodzi o słuchanie, o pokorne kroczenie razem z ofiarami. To przez ofiary/ocalałych i dzięki nim rozeznajemy i podejmujemy drogę. Kościół nie jest oddzielony od społeczeństwa – idzie wraz z nim, jest w nim zakorzeniony. Ta kultura ochrony musi być przeżywana w dialogu ze społeczeństwem, ucząc się od niego przewidywania i troski o bezpieczeństwo”.

Wzajemne uczenie się

Podkreślił również znaczenie wzajemnego uczenia się między regionami, co stanowi wartość dodaną, jaką wnosi Komisja: „Są kraje Globalnego Południa, które wyprzedzają nas w Globalnej Północy w zakresie praktyk ochrony. Nie możemy zakładać, że jesteśmy wolni od ryzyka kolejnych nadużyć tylko dlatego, że opublikowaliśmy polityki i powołaliśmy biura. Zmęczenie tematem ochrony i samozadowolenie w tej dziedzinie stanowią poważny czynnik ryzyka błędnych decyzji. Musimy nadal uczyć się od siebie nawzajem i nigdy nie stawiać się w opozycji. Kluczowe są zasada pomocniczości i braterska współpraca z konferencjami episkopatów oraz zgromadzeniami zakonnymi”.