Kard. Tagle: św. Newman jest „nauczycielem misji”

Znaczenie nowo mianowanego Doktora Kościoła, świętego Johna Henry’ego Newmana (1801-1890), dla działalności misyjnej Kościoła podkreślił kardynał Luis Antonio Tagle, proprefekt Dykasterii ds. Ewangelizacji i wielki kanclerz Papieskiego Uniwersytetu Urbaniana. Według Tagle’a, w oświadczeniu opublikowanym przez agencję Fides, św. Newman był „nie tylko nauczycielem wiary, ale także nauczycielem misji”, który do dziś stanowi dla niej inspirację.

Jako pierwszy punkt kard. Tagle wymienił poglądy Newmana na temat aktu wiary. Święty podkreślał, że wiara nie jest tylko intelektualną zgodą na dowody, ale opiera się również na postawach moralnych, takich jak zaufanie, pokora i otwartość. Kto chce prowadzić innych do wiary, musi zatem nie tylko przedstawiać argumenty, ale także kształtować serca i otwierać wyobraźnię, aby przyjąć objawienie Boże.

Po drugie, kard. Tagle odniósł się do nauki Newmana dotyczącej rozwoju doktryny wiary. W swoim eseju „O rozwoju doktryny chrześcijańskiej” Newman wykazał, że chrześcijańskie głoszenie Ewangelii rozwija się w ciągu historii, nie tracąc przy tym swojej tożsamości. Kardynał podkreślił, że dla Newmana odnowienie i zmiana nie były przełomem, ale niezbędnym warunkiem żywej wiary. Zachęcało to do kreatywnej inkulturacji wiary w nowych kontekstach kulturowych.

Jako trzeci punkt kard. Tagle wymienił przekonanie Newmana o współodpowiedzialności świeckich. W eseju „O konsultowaniu wiernych w kwestiach doktrynalnych” Doktor Kościoła podkreślił aktywną rolę wiernych w zachowaniu i przekazywaniu wiary. „Kościół żyje dzięki wspólnemu działaniu pasterzy i wiernych” – podkreślił kard. Tagle, a myśl Newmana pozostaje w tym zakresie aktualna bardziej niż kiedykolwiek.

W sobotę podczas uroczystej ceremonii na Placu św. Piotra w Rzymie papież Leon XIV ogłosił Newmana Doktorem Kościoła. Urodzony w 1801 roku w Londynie kardynał był początkowo księdzem Kościoła anglikańskiego, ale w 1845 roku przeszedł na katolicyzm. Odegrał znaczącą rolę jako odnowiciel teologii i po początkowej krytyce jest obecnie uważany za „pomost między anglikanami a katolikami”. W 2010 roku kard. Newman został beatyfikowany przez Benedykta XVI w Birmingham, a w 2019 roku papież Franciszek ogłosił go świętym.

Rzadko przyznawany tytuł honorowy „ecclesiae universalis doctor” (doktor Kościoła powszechnego) istnieje od XIII wieku i jest zatwierdzany przez papieża. Otrzymują go teologowie i święci, którym przypisuje się znaczący wpływ na teologię chrześcijańską. Należą do nich m. in. Augustyn (354-430), Anzelm z Canterbury (1033-1109), Tomasz z Akwinu (1225-1274), Katarzyna ze Sieny (1347-1280) i Hildegarda z Bingen (1098-1197), Teresa Benedykta od Krzyża (1891-1942).