Metropolita Hilarion odpowiada na oskarżenia o szpiegostwo

„Nigdy nie pracowałem dla żadnej służby wywiadowczej, rosyjskiej czy innej. Nigdy nie miałem z ich strony żadnych zadań, obowiązków ani próśb” –  powiedział metropolita Hilarion, były przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS). Duchowny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP)  przerwał milczenie po serii oskarżeń wysuniętych pod jego adresem przez byłego współpracownika. „Praca dla Cerkwi nie da się pogodzić z pracą dla wywiadu. To dwie zupełnie różne lojalności” – powiedział BBC.

Metropolita Hilarion przez wiele lat był wysoko postawioną osobistością w Cerkwi i postrzegany jako prawdopodobny następca patriarchy Cyryla. Bardzo szybko popadł w niełaskę po pełnej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku i został delegowany na Węgry. Nigdy nie podano powodu, ale uważni obserwatorzy RKP nie mieli wątpliwości. Patriarcha Cyryl entuzjastycznie poparł wojnę Władimira Putina, ale Hilarion ani jej nie pobłogosławił, ani się jej nie sprzeciwił. W Rosji Putina, gdzie krytyka wojny jest przestępstwem, takie stanowisko wysokiego rangą duchownego wystarczyło, by Hilarion stracił stanowisko.

Fala oskarżeń wobec Hilariona rozpoczęła się w czerwcu 2024 roku od 23-letniego obywatela Japonii, George’a Suzuki, który rozpoczął dla niego pracę po przyjeździe do Budapesztu. Były student teologii oskarża go o molestowanie seksualne oraz o pracę dla rosyjskiej służby wywiadowczej FSB. Prowadzi własny kanał na YouTube i opublikował kolejne zarzuty, wykorzystując nagrania wideo i audio nagrane w Budapeszcie. Hilarion twierdzi, że niektóre z nich zostały zmanipulowane. Powiedział BBC, że obali każde z nich w sądzie. Przyznaje się do błędów w traktowaniu Suzuki, ale zaprzecza molestowaniu seksualnemu i szpiegostwu.

Hilarion w ciągu 13 lat pełnienia funkcji „ministra spraw zagranicznych” RKP doprowadził do zbliżenia z Kościołem katolickim, którego owocem był historyczny szczyt papieża Franciszka z patriarchą Cyrylem na Kubie w 2016 roku.

Sprawa Hilariona nabrała jeszcze większego znaczenia w zeszłym tygodniu, gdy czeski rząd ogłosił, że rozważa nałożenie na niego sankcji w odpowiedzi na stawiane mu zarzuty. Jego stanowisko w sprawie wojny Rosji na Ukrainie nie uległo zmianie. „Każda wojna to tragedia, a Kościół zawsze jest z cierpiącym narodem. To tyle, co mogę powiedzieć” – stwierdził duchowny.

Zwolennicy Hilariona obawiają się, że kremlowscy radykałowie chcą go teraz zniszczyć. „Biorąc pod uwagę sposób funkcjonowania reżimu Putina, nie byłoby zaskoczeniem, gdyby oprócz jego dramatycznego upadku w hierarchii kościelnej, istniała również determinacja, by wszelkimi możliwymi sposobami zaszkodzić jego reputacji” – powiedział BBC były arcybiskup Canterbury, Rowan Williams. „Fakty pozostają niejasne, ale istnieje kremlowski modus operandi, który wydaje się tu rozpoznawalny” – dodał.

BBC jest w kontakcie z George’em Suzuki. Twierdzi, że Hilarion zaczął go molestować seksualnie wkrótce po przyjeździe do Budapesztu.

Hilarion zaprzecza jakimkolwiek formom molestowania. Według niego, w sierpniu 2023 roku jego asystent wrócił do Japonii, aby odwiedzić rodzinę, a trzy tygodnie później wrócił do Budapesztu „odmieniony”, spięty i nieprzyjazny. Hilarion twierdzi również, że posiada informacje, iż Suzuki odwiedził Moskwę w tym samym miesiącu.

Mniej więcej w tym czasie pojawia się nowa postać, Veronica Suzuki – babcia jego asystenta, która przejęła opiekę nad George’em Suzukim w dzieciństwie. Dołączyła do niego w Budapeszcie i tygodniami mieszkała w luksusowych hotelach, opłacanych przez Hilariona. W styczniu 2024 roku George Suzuki nagle zniknął, a następnie napisał do Hilariona z Japonii, tłumacząc się chorobą i problemami rodzinnymi. Hilarion zaoferował przesyłanie 2000 euro miesięcznie, po czym otrzymał e-mail od Veroniki Suzuki, w którym domagała się wpłaty 384 000 euro na jej konto w zamian za zniszczenie „dowodów” zebranych przez jej wnuka.

Hilarion zgłosił ją węgierskiej policji za wymuszenie, po czym odkrył, że skradziono trzy drogie zegarki i gotówkę o łącznej wartości 90 000 euro. Powiadomił policję, a na podstawie odcisków palców, DNA i nagrań z kamer monitoringu wydano międzynarodowy nakaz aresztowania George’a Suzuki. Skradzione dobra zostały później zwrócone, ale były współpracownik odrzucił ofertę Hilariona mediacji w celu uchylenia nakazu aresztowania.

W czerwcu 2024 roku Suzuki zaczął oskarżać Hilariona o molestowanie seksualne, ostentacyjne bogactwo, a ostatnio o współpracę z FSB. Na jednym z filmów opublikowanych na YouTube widać Hilariona kładącego się do łóżka, gdzie leży inna postać, najwyraźniej śpiąca. Na innym Hilarion strzela z pistoletu na strzelnicy, która według George’a Suzuki należy do moskiewskiej siedziby FSB. W nagraniu audio słychać, jak Hilarion ostrzega swojego asystenta, że ​​jeśli odejdzie ze służby i wróci do Japonii, czeka go katastrofa.

W wywiadzie dla BBC Hilarion twierdzi, że ma dowody na to, że nagrania wideo i audio zostały zmanipulowane, ale odmawia dalszych wyjaśnień. „Moi prawnicy doradzili mi, abym nie komentował publicznie żadnych materiałów, czy to tekstowych, wizualnych, czy dźwiękowych, opublikowanych przez niego lub pochodzących od dziennikarzy ze zbiorów [George’a Suzuki], dopóki nie zostaną one zbadane przez sąd” – stwierdził.

„Moim pierwszym błędem było to, że pozwoliłem mu przyjechać na Węgry” – powiedział Hilarion w wywiadzie dla BBC. Żałuje również, że zgodził się na „żądania finansowe” rodziny. Pomimo tego, co opisuje jako swoją gehennę, Hilarion pozostaje lojalny wobec Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i patriarchy Cyryla.

Był badany przez Święty Synod RKP, który usunął go ze wszystkich stanowisk kościelnych, jakie do tego czasu zajmował, został w wieku 58 lat przeniesiony na emeryturę i skierowany do posługi w parafii RKP św. Piotra i Pawła w Karlowych Warach w Czechach.

Jednak decyzja czeskiego rządu o rozważeniu nałożenia na niego sankcji zagraża jego przyszłości w tym kraju i może zmusić go do powrotu do Rosji. „Jest to ich wolność wyboru to decydowanie, kogo chcą w Czechach, a kogo nie” – powiedział Hilarion. Chciałby po prostu z nimi porozmawiać, zanim to zrobią.

Metropolita Hilarion (w świecie Grigorij Ałfiejew) urodził się 24 lipca 1966 w Moskwie. W 1984 ukończył renomowaną moskiewską średnią specjalną szkołę muzyczną im. Gniesinów, po czym rozpoczął studia w stołecznym konserwatorium, przerwane 2-letnią służbą wojskową, w czasie której głównie grał w orkiestrze. Po demobilizacji już nie wrócił na studia, ale wstąpił do klasztoru w Wilnie i tam 19 sierpnia 1987 przyjął święcenia kapłańskie. Odtąd jest już związany z Kościołem, najpierw na Litwie, od 1991 – w Rosji. Odbył studia teologiczne w Moskwie (1989-91), do 1993 wykładał tam różne przedmioty teologiczne, a w latach 1993-95 odbył staż na Uniwersytecie Oksfordzkim. Ma za sobą posługę duszpasterską i wykłady w Rosji i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.

Po wyborze 27 stycznia 2009 metropolity smoleńskiego Cyryla na patriarchę moskiewskiego i całej Rusi bp Hilarion został 31 marca tegoż roku nowym przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS), którym wcześniej kierował Cyryl, otrzymując tytuł biskupa wołokołamskiego. 20 kwietnia tegoż roku został wyniesiony do godności arcybiskupa a 1 lutego 2010 – metropolity. Na tym stanowisku Hilarion przetrwał do 7 czerwca 2022, gdy niespodziewanie mianowano go metropolitą budapeszteńskim i węgierskim, przy czym w dziennikach Świętego Synodu, podających tę wiadomość, nie wyrażono mu nawet tradycyjnego w takich wypadkach podziękowania „za poniesione trudy” na tym urzędzie.

Mimo tej „niełaski” Hilarion był nadal jedną z ważnych postaci RKP, czołowym teologiem, mającym rozległe kontakty za granicą, także z innymi wyznaniami, zwłaszcza z Kościołem katolickim. Wielokrotnie odwiedzał Watykan, gdzie przyjmowali go zarówno Benedykt XVI, jak i Franciszek.

Nawiązując do zarzutów o wykorzystywanie seksualne młodego mężczyzny warto zauważyć, iż Hilarion wcześniej wielokrotnie ostro potępiał homoseksualizm, ideologię LGBT i związki partnerskie przekonując, że są one sprzeczne z chrześcijaństwem.