Rzecznik KEP: biskupi polscy czuwają nad formacją i pełnieniem posługi egzorcystów

Konferencja Episkopatu Polski podejmuje kwestię posługi egzorcystów i troszczy się o ich właściwą formację – stwierdza w wywiadzie dla Katolickiej Agencji Informacyjnej rzecznik KEP ks. Leszek Gęsiak SJ. W ostatnim okresie pojawiły się w sferze publicznej pytania dotyczące pełnienia posługi egzorcysty w diecezjach.

KAI: Czy Konferencja Episkopatu Polski zajmowała się w ostatnim czasie sprawą egzorcystów?

Ks. Leszek Gęsiak SJ: Tak, od kilku już lat Konferencja Episkopatu Polski podejmuje kwestię posługi egzorcystów w Kościele w Polsce. Wobec różnych sposobów sprawowania tej posługi w diecezjach, podjętych zostało szereg działań mających na celu opracowanie całościowej, systemowej i jednolitej propozycji formacji egzorcystów, co pozwoliłoby na lepsze przygotowanie kapłanów, którym powierzono tego typu misję.

KAI: A o jakie konkretnie działania chodzi?

– Podczas 394. Zebrania Plenarnego KEP, które odbyło się 13-14 marca 2023 roku w Warszawie, został powołany pod kierunkiem abp. Wojciecha Polaka, przewodniczącego Komisji Duchowieństwa KEP, w konsultacji z bp. Henrykiem Wejmanem, delegatem KEP ds. egzorcystów w Polsce, zespół roboczy ds. ewaluacji dokumentu „Wskazania dla kapłanów pełniących posługę egzorcysty”. Dwa lata później, w marcu 2025 roku, zaproponowano do dalszej dyskusji dwa kierunkowe dokumenty robocze w tej sprawie. Pierwszy dotyczył kwestii udzielania pomocy egzorcyście we wstępnym rozeznaniu osoby zwracającej się o wsparcie, natomiast drugi stanowił propozycję powołania kursu przygotowującego do posługi egzorcysty – całościowego programu formacyjnego, stanowiącego niezbędne przygotowanie przed mianowaniem i podjęciem tej posługi. Z jednej strony był to krok w stronę bardziej systemowych rozwiązań służących prewencji, co pomogłoby jeszcze lepiej chronić przed przypadkami nadużyć, które ewentualnie mogłyby mieć miejsce przy pełnieniu tej ważnej i delikatnej posługi kościelnej. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w wypadku jakichkolwiek nadużyć w sprawowaniu tej posługi, w każdej diecezji znajdują się specjalne miejsca, gdzie osoby skrzywdzone mogą takie fakty zgłaszać. Najtrudniejsze zagadnienia są także na bieżąco omawiane na regularnych spotkaniach egzorcystów. Z drugiej strony wspomniane wcześniej wskazania służyły wypracowaniu jednolitego sposobu postępowania dla wszystkich egzorcystów działających na terenie Polski.

KAI: Czy to oznacza, że są już jakieś ustalenia?

– Dyskusja wokół tego tematu pozwoliła na przyjęcie w czasie odbywającego się w Gdańsku w dniach od 13 do 15 października 2025 roku 402. Zebrania Plenarnego specjalnej uchwały w sprawie opracowania Studium przygotowującego do podjęcia posługi egzorcysty. Po przeprowadzeniu niezbędnych konsultacji, które aktualnie trwają, a także po przygotowaniu programu i podpisaniu stosownych umów z którąś z uczelni katolickich w Polsce, takie studium mogłoby rozpocząć przygotowanie kandydatów do pełnienia posługi egzorcysty od przyszłego roku akademickiego.

UWAGA: Katechizm Kościoła Katolickiego w numerze 1673 stwierdza: „Gdy Kościół publicznie i na mocy swojej władzy prosi w imię Jezusa Chrystusa, by jakaś osoba lub przedmiot były strzeżone od napaści Złego i wolne od jego panowania, mówimy o egzorcyzmach. Praktykował je Jezus, a Kościół od Niego przyjmuje władzę i obowiązek wypowiadania egzorcyzmów. W prostej formie egzorcyzmy występują podczas celebracji chrztu. Egzorcyzmy uroczyste, nazywane «wielkimi», mogą być wypowiadane tylko przez prezbitera i za zezwoleniem biskupa. Egzorcyzmy należy traktować bardzo roztropnie, przestrzegając ściśle ustalonych przez Kościół norm.

Egzorcyzmy mają na celu wypędzenie złych duchów lub uwolnienie od ich demonicznego wpływu, mocą duchowej władzy, jaką Jezus powierzył Kościołowi. Czymś zupełnie innym jest choroba, zwłaszcza psychiczna, której leczenie wymaga wiedzy medycznej. Przed podjęciem egzorcyzmów należy więc upewnić się, że istotnie chodzi o obecność Złego, a nie o chorobę”.