Leon XIV odwiedził Błękitny Meczet w Stambule – wizyta w duchu refleksji i słuchania

Bez butów, z rękami ułożonymi wzdłuż ciała i głową uniesioną do góry, wpatrywał się w ponad 21 tys. turkusowych płytek z ceramiki. Papież Leon XIV wszedł dziś rano do Meczetu Sułtana Ahmeda w Stambule. To tak zwany „Błękitny Meczet”, jeden z najbardziej symbolicznych i sugestywnych obiektów tureckiej metropolii, odwiedzony przez Benedykta XVI w 2006 roku i Franciszka w 2014 roku (tego samego dnia, co dziś, 29 listopada). Papieżowi towarzyszyli minister kultury i turystyki Mehmet Nuri Ersoy, mufti Stambułu Emrullah Tuncel oraz imam Kurra Hafiz Fatih Kaya.

Pośród majolikowych sklepień „Błękitnego Meczetu”, pośród gry świateł tworzonej przez 260 okien, jedynie krakanie wrony przerywało ciszę w czasie piętnastu minut wizyty.  Jak poinformowało watykańskie Biuro Prasowe, papież Leon XIV przeżył wizytę „w ciszy, w duchu medytacji i słuchania, z głębokim szacunkiem dla miejsca i dla wiary zgromadzonych tam na modlitwie”.

„Zadowolony z atmosfery”

„Powiedział, że chce zobaczyć więcej, że chce poczuć atmosferę meczetu i wydawał się bardzo zadowolony” – wyjaśnił dziennikarzom obecnym na wydarzeniu muezin Aşkın Musa Tunca, który towarzyszył papieżowi podczas wizyty w miejscu, które nazywa „domem Allaha”. Leon XIV przybył na dziedziniec, gdy słońce wzeszło już ponad sześć minaretów. To osobliwość sułtana Ahmeda (zwykle meczety mają cztery), przewyższająca jedynie meczet Kaaba w Mekce, który ma ich siedem.

Pomiędzy sklepieniami meczetu

Papieżowi towarzyszyli: minister kultury i turystyki Mehmet Nuri Ersoy; mufti prowincji Stambułu, Emrullah Tuncel; imam Meczetu Sułtana Ahmeda, Kurra Hafiz Fatih Kaya. Wraz z nimi Leon XVI ruszył w kierunku sali modlitewnej, pośród szeptów i dwóch kotów (dwóch z tysięcy krążących po Stambule), które przechadzały się po czerwonym dywanie. W papieskim orszaku znaleźli się również kardynałowie: Kurt Koch, prefekt Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan, i George Koovakad, prefekt Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego. Wszyscy zatrzymali się na dłuższą chwilę przed amboną muhazīn, a Tunca objaśnił architekturę i funkcję tej przestrzeni meczetu, gdzie wierni są wzywani do modlitwy. Papież przeszedł następnie przed „Mihrabem”, marmurową niszą wskazującą kierunek do Mekki, w której znajduje się również sura – numer 19 – odnosząca się do Matki Bożej. Kontynuował zwiedzanie, kilkakrotnie zwracając wzrok w stronę kopuły i 23-metrowego sklepienia.

Bez wizyty w Hagia Sophia

Oczywiście Leon XIV, nie mógł nie spojrzeć na Hagię Sophię; dawną główną katedrę Bizancjum, kopułę z VI wieku, znajdującą się dokładnie naprzeciwko meczetu. Czterech poprzedników papieża Leona XIII, począwszy od Pawła VI, odwiedziło Hagię Sophię, ale Leon XIV nie mógł tego zrobić, ponieważ dziesięć lat temu rząd prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana przekształcił budynek z muzeum w meczet. Przeciwko tej zmianie bezskutecznie protestowali w 2015 roku nie tylko prawosławni, ale także papież Franciszek.

Prywatne spotkanie z przywódcami Kościołów i wspólnot chrześcijańskich

Wizytę zakończyło grupowe zdjęcie. Krótko przed godziną 9:25 czasu miejscowego papież opuścił „Błękitny Meczet” i udał się do syryjskiego kościoła prawosławnego pw. św. Efrema, znajdującego się w Yeşilköy, po europejskiej stronie Stambułu. Kościół, poświęcony Efremowi Syryjczykowi, został otwarty i konsekrowany w 2023 roku – po trwającej około dekady budowie, kilkakrotnie przekładanej z powodu pandemii Covid-19 i trzęsienia ziemi. Jest to pierwszy i jak dotąd jedyny kościół wybudowany w Turcji od czasu powstania Republiki.

Papież Leon XIII spotkał się prywatnie z przywódcami i przedstawicielami Kościołów i wspólnot chrześcijańskich, z których niektórzy byli wczoraj obecni w Izniku na uroczystości upamiętniającej 1700. rocznicę Soboru Nicejskiego. Dziś wszyscy zasiedli wokół okrągłego stołu, a papież został powitany przez Patriarchę Ekumenicznego Konstantynopola, Bartłomieja, z którym spotka się ponownie w Fanarze, siedzibie Patriarchatu, wczesnym popołudniem i z którym podpisze Wspólną Deklarację. Przedostatnia część dnia odbędzie się po prawosławnej liturgii doksologii w kościele patriarchalnym św. Jerzego, a przed Mszą św., na której spodziewanych jest około 4000 osób.

W Turcji chrześcijanie stanowią jedynie niewielką mniejszość. Kiedyś było inaczej, o czym świadczy ponad 130 kościołów w samym Stambule. Około 1900 roku chrześcijanie stanowili około 40 proc. populacji ówczesnego Konstantynopola. Katastrofy XX wieku doprowadziły do ​​tego, że populacja chrześcijan w całej Turcji zmniejszyła się do zaledwie 0,15 proc. ogółu społeczeństwa.