Caritas i Polska Pomoc na świecie w 2025 r.

Mijający rok był czasem intensywnych działań Caritas we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych w ramach programu Polska Pomoc. Wspierano centra rehabilitacji na Zachodnim Brzegu, realizowano pomoc humanitarną w Strefie Gazy i Syrii oraz zapewniano wsparcie  psychologiczne w Ukrainie.

– Solidarność to stała obecność. Byliśmy w licznych miejscach na świecie przed kryzysem, działaliśmy w jego trakcie i będziemy pomagać w odbudowie, którą rozumiemy nie tylko dosłownie, ale przede wszystkim jako wsparcie w leczeniu ran i traumy konfliktów zbrojnych. Bez integralnej „odbudowy” ludzi, nie da się osiągnąć trwałego pokoju i stabilności – komentuje Ireneusz Krause, zastępca dyrektora Caritas Polska.

Zachodni Brzeg: dotrzeć z pomocą jak najdalej

W cieniu konfliktu w Strefie Gazy Zachodni Brzeg zmaga się z głębokim kryzysem ekonomicznym. Ponad 180 tysięcy Palestyńczyków straciło  pozwolenie na pracę w Izraelu, a turystyka zamarła. Codzienność utrudnia prawie 1000 punktów kontrolnych oraz bram, paraliżujących mobilność i dostęp do usług.

– To były święta przeżywane w poczuciu straty. Dla wielu chrześcijan w Ziemi Świętej tegoroczne Boże Narodzenie było symbolem wytrwałości. W tym roku, po raz pierwszy od wybuchu pełnoskalowego konfliktu w Gazie, w Betlejem stanęła choinka. W ludziach wciąż tli się nadzieja – relacjonuje Magda Janiszewska, ekspertka ds. projektów zagranicznych Caritas Polska, która w grudniu monitorowała działania pomocowe na Zachodnim Brzegu.

Caritas Polska sfinalizowała trzeci moduł projektu rozwojowego,  koncentrującego się na wsparciu osób z niepełnosprawnościami. Działania objęły odległe miejscowości, do których pomoc rzadko dociera. Wsparcie obejmuje aktywizację zawodową. – Dla osób z niepełnosprawnościami przeprowadzono cykl profesjonalnych szkoleń, które zakończyły się uruchomieniem własnych działalności, dostosowanych do lokalnego rynku i indywidualnych możliwości – mówi Magda Janiszewska.

Kluczowe wsparcie dotyczy matek dzieci z niepełnosprawnościami. Opiekując się dziećmi, mogą jednocześnie rozpocząć  działalność  gospodarczą  w domu, co poprawia ich kondycję psychiczną i poczucie sprawczości, ale też daje dodatkowe środki na życie.

Realizacja programu trwała 3 lata. Ważnym komponentem jest dofinansowanie lokalnych instytucji, takich jak ośrodki dla osób z niepełnosprawnością. W ramach tego projektu centra rehabilitacji, które są położone w trudno dostępnych miejscach, doposażono w panele słoneczne po to, by obniżyć koszty ich działalności. Dodatkowo centra prowadzą też usługi cateringu, dzięki czemu pozyskują środki na bieżącą działalność.

–Dzięki tym inwestycjom, po zakończeniu projektu, zwiększy się niezależność ośrodków od zewnętrznego finansowania. To gwarancja, że pomoc nie skończy się wraz z zamknięciem projektu – komentuje Ireneusz Krause.

Dostarczono też 52 specjalistyczne urządzenia, które realnie zmieniają codzienność dzieci z niepełnosprawnościami.  Przeprowadzono  szkolenia dla rodziców – opiekunowie w Hebronie i Betlejem uczą się,  jak samodzielnie wspierać dzieci i z nimi pracować, by maksymalizować ich potencjał. Poprzez edukację lokalnych społeczności projekt systemowo zmienia postawy społeczne. Sukcesem tu jest skuteczne dotarcie do izolowanych lokalizacji.

Dzięki tym działaniom, rodziny osób z niepełnosprawnościami przestają być „niewidzialne” i stają się aktywnymi uczestnikami życia społecznego, nawet w tak trudnych warunkach.

Galeria zdjęć (3 zdjęć)

Gaza: pomoc dla kadry medycznej

Najbardziej dramatyczna walka o zdrowie i życie toczyła się w Strefie Gazy, gdzie system ochrony zdrowia uległ niemal całkowitemu załamaniu – zniszczonych lub uszkodzonych jest 94% szpitali. W mieście Gaza w klasyfikacji bezpieczeństwa żywnościowego doszło do piątego, ostatniego poziomu (IPC 5) oznaczającego klęskę głodu wskazującego na katastrofalny brak żywności, skrajne niedożywienie i masowe zgony. Tu lekarze i personel medyczny stają przed niewyobrażalnymi wyborami moralnymi, pomijając posiłki, żeby ich własna rodzina mogła zjeść. W tych warunkach projekt humanitarny Caritas Polska, realizowany we współpracy z Polską Pomocą, zadziałał dwutorowo: dla lekarzy i pacjentów.

– Nasze działania w Gazie to taka maska tlenowa dla personelu medycznego – komentuje Radosław Sterna – dostarczyliśmy paczki żywnościowe dla 140 pracowników medycznych: lekarzy i pielęgniarek. W rzeczywistości, w której personel medyczny jest niedożywiony i wyczerpany, zapewnienie im niezbędnych kalorii było warunkiem koniecznym, by mieli siłę ratować życie pacjentów – w tym setek dzieci cierpiących na ostre niedożywienie.

Dzięki tym działaniom wsparcie objęło ok 4000 pacjentów umożliwiając im korzystanie z opieki w 4 punktach medycznych (m.in. w mieście Gaza, Deir Al Balah i Chan Junus).

Galeria zdjęć (10 zdjęć)

Syria: Bezpieczeństwo w cieniu inflacji

Według najnowszych danych ONZ na 2025 rok, w Syrii pomocy potrzebuje ponad 16 milionów osób, a minimalne wynagrodzenie pokrywa zaledwie 16% kosztów podstawowego wyżywienia. W odpowiedzi na ten kryzys Caritas Polska, we współpracy z Hope Center, w ramach programu Polska Pomoc, ukończyła w grudniu projekt interwencyjny w Hamie oraz w ubogich dzielnicach Damaszku, dostarczając paczki żywnościowe.

– Żeby wiedzieć, co oznacza dostarczenie tych paczek, musimy zrozumieć brutalną matematykę syryjskiej codzienności. Dziś w Syrii minimalna pensja wystarcza na zakup jedzenia tylko na 5 dni w miesiącu. To oznacza, że miliony rodzin stają przed tragicznym wyborem: kupić chleb czy leki dla chorego dziecka – podkreśla Dominik Derlicki, szef misji Caritas Polska w Syrii i Libanie.

Wsparcie trafiło do 2300 gospodarstw domowych (ok. 9200 osób), w tym do rodzin wewnętrznie przesiedlonych i rodzin ofiar i poszkodowanych w niedawnych zamachach. Każda rodzina otrzymała paczkę pomocową składającą się z dwóch elementów: paczki żywnościowej zapewniającej 150 tysięcy kalorii (m.in. ryż, soczewica, olej) oraz artykułów higienicznych. Ten drugi element jest istotny w przeciwdziałaniu pandemii, gdyż zniszczona infrastruktura wodna w Syrii drastycznie zwiększa ryzyko chorób zakaźnych.

– Dlatego ta pomoc, to nie są po prostu produkty. Ta paczka, ważąca kilkadziesiąt kilogramów i zawierająca 150 tys. kalorii, to dla czteroosobowej rodziny miesiąc bezpieczeństwa. To miesiąc, w którym matka nie musi odejmować sobie jedzenia od ust, by nakarmić dziecko – dodaje Derlicki.

Galeria zdjęć (4 zdjęć)

Ukraina – leczenie niewidocznych ran

W obliczu trwającej wojny, pomoc Caritas w Ukrainie skupia się na walce z konsekwencjami wojny w tym traumą, która dotyka aż 72% dorosłych mieszkańców Ukrainy. W odpowiedzi na ten kryzys, Caritas Polska wraz z lokalną Caritas Spes, dzięki współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych w ramach programu Polska Pomoc, prowadzi cztery Centra Wsparcia Rodziny w Charkowie, Odessie, Żytomierzu oraz Winnicy.

– Psycholodzy w naszych centrach zrealizowali ponad 8700 usług w obszarze zdrowia psychicznego, pomagając odzyskać równowagę tym, którzy stracili niemal wszystko – podkreśla Nina Mocior, ekspertka ds. pomocy humanitarnej i rozwojowej Caritas Polska. – Skupiamy się na „leczeniu niewidocznych ran’, szkoląc blisko 1400 opiekunów, aby potrafili chronić emocjonalnie swoje dzieci w warunkach wojennego stresu.

W 2025 roku Centra stały się bezpieczną przystanią dla ponad 6000 osób, w tym matek z dziećmi, uciekających przed bezpośrednimi działaniami zbrojnymi. Zespół specjalistów przeprowadził tu sesje indywidualne oraz grupy wsparcia, pomagając całym rodzinom przesiedlonym. Co istotne, system stworzony w ramach projektu pozwolił przekierowywać osoby wymagające innych form wsparcia i ponad 1000 osób otrzymało m.in. wsparcie lekarzy psychiatrów.

Zgliszcza Gazy, puste ulice Betlejem, zrujnowane dzielnice Damaszku czy Charków pod ostrzałem – polska solidarność nie gaśnie wraz ze świątecznymi światłami.

Galeria zdjęć (5 zdjęć)