Abp Gądecki o nowych programach pomocy uchodźcom z Ukrainy

Rada Stała KEP zgromadzona 2 maja na Jasnej Górze podsumowała skalę pomocy uchodźcom z Ukrainy i zaaprobowała nowe programy pomocy zarówno charytatywnej, jak i duszpasterskiej. Biskupi rozmawiali o też o potrzebie reform programów katechizacji szkolnej. W szczegółach kwestia ta będzie omawiana na najbliższym zebraniu plenarnym Episkopatu 6 i 7 czerwca w Zakopanem. Rozmawiano również o programie duszpasterskim „Wierzę w Kościół Chrystusa”, który zostanie wdrożony w Kościele w Polsce jesienią, wraz z początkiem nowego roku liturgicznego.

Temat pomocy uchodźcom z Ukrainy oraz samej Ukrainie przedstawili bp Krzysztof Zadarko, przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek i o. Cordian Szwarc, zastępca dyrektora Caritas Polska. Przypomniano o niezwykłej zbiórce na rzecz pomocy na samym początku wojny, podczas której zebrano 102 mln zł. W sumie skala pomocy, jakiej udzieliła Caritas, jest o wiele wyższa. Do tej pory Caritas przesłała na Ukrainę dotąd pomoc o wartości 140 mln zł. „Podkreślono ogromne zaangażowanie polskiego społeczeństwa w organizację bezpośredniej pomocy ludności ukraińskiej, zarówno w postaci wsparcia materialnego, jak również dużej liczby inicjatyw, które wyzwoliła ta dramatyczna sytuacja. Polacy mają prawo oczekiwać analogicznej pomocy, wsparcia i solidarności ze strony innych krajów europejskich” – czytamy w komunikacie wydanym po obradach.

Biskupi zaaprobowali wniosek Caritas o stworzenie nowego programu „Rodzina rodzinie”, który tym razem będzie nakierowany na pomoc rodzinom ukraińskim (czy raczej matkom z dziećmi) przebywającymi w Polsce. – Polegać to będzie na tym, że konkretna polska rodzina będzie przejmować patronat nad konkretną rodziną ukraińską i będzie zobowiązywać się do długofalowej jej pomocy – poinformował w rozmowie z KAI przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki.

Przygotowana zostanie również specjalna instrukcja o posłudze charytatywnej uchodźcom z Ukrainy w parafiach. Jej wstępny projekt przedstawi niebawem bp Zadarko.

Biskupi rozmawiali również o opiece duszpasterskiej nad Ukraińcami przebywającymi z Polsce. Bp Zadarko poinformował, że do Polski przybyło dotąd ponad 3 mln uchodźców z Ukrainy, z tym, że część z nich wróciła, a część pojechała do innych krajów. W sumie więc w Polsce pozostało ok. 1,1 – 1,3 mln. Zdecydowana większość z nich należy do jednego z ukraińskich Kościołów prawosławnych, bądź jest obojętna religijnie. Abp Gądecki podkreślił, że należy, na tyle na ile jest to możliwe, aby opiekę nad konkretnymi grupami wiernych z Ukrainy wyznania prawosławnego sprawowali kapłani prawosławni, a Kościół katolicki im w tym pomagał, znajdując miejsce na takie spotkania czy udzielając innej pomocy. W ten sposób nikt nie będzie mógł zarzucić prozelityzmu, czyli przejmowania wiernych do swego Kościoła.

Abp Gądecki poinformował też, że np. w Poznaniu działają trzy punkty duszpasterskie obsługiwane przez kapłanów prawosławnych. Zaznaczył, że taki model jest możliwy do realizacji w dużych miastach, gdzie można znaleźć kapłanów prawosławnych. Natomiast w wielu mniejszych miejscowościach, jeśli prawosławni pragną chodzić do kościoła katolickiego, należy im to umożliwić, jednocześnie informując, gdzie można znaleźć parafię prawosławną. Podkreślił, że nie można nikomu odmówić posługi duszpasterskiej w sytuacji, gdy ta osoba tego świadomie pragnie i nie może realizować tego w swoim Kościele.

Bp Zadarko zaproponował zorganizowanie dla uchodźców z Ukrainy kursów języka polskiego tam, gdzie jest to możliwe, również na terenie kościelnym w oparciu o wolontariat.

Biskupi podjęli decyzję, że niebawem zostanie przygotowany list pasterski na temat uchodźców. Abp Gądecki poinformował również o pomyśle listu do COMECE (Rada Biskupów Unii Europejskiej) lub do CCEE (Rada Konferencji Biskupich Europy) z prośbą do Kościoła w innych krajach europejskich o finansową pomoc Polakom, na potrzeby uchodźców z Ukrainy. Abp Gądecki podkreślił w rozmowie z KAI, że wielu z biskupów zachodnioeuropejskich ma niedostateczną wiedzę o Europie środkowo-wschodniej, a w szczególności na temat Ukrainy. Rolą Kościoła z Polski jest praca nad ich świadomością w tym zakresie.

Biskupi z Rady Stałej KEP omówili ponadto przewodni temat czerwcowego zebrania plenarnego Episkopatu, którym będzie katecheza. Abp Gądecki poinformował, że istnieje olbrzymia dysproporcja pomiędzy poszczególnymi regionami Polski, jeśli chodzi o uczestnictwo młodych w szkolnej katechezie. W diecezjach wschodnich jest to ok. 80%, natomiast w wielkich miastach zaledwie ok. 10-20 %. Mowa też była o potrzebie stworzenia zreformowanego programu katechizacji w szkole, z położeniem większego nacisku na wprowadzenie w kulturę chrześcijańską i w praktyczne konsekwencje wiary w życiu. „Chodzi przecież o to, abyśmy w programie szkolnej katechezy potrafili pokazać młodym, że warto jest wierzyć” – zaznaczył abp Gądecki.

Biskupi rozmawiali również o nowym programie duszpasterskim „Wierzę w Kościół Chrystusa”, który zacznie być realizowany jesienią, w pierwszą niedzielę Adwentu. Celem programu ma być obudzenie osłabionej dziś wśród wiernych wiary w Kościół. Temat programu duszpasterskiego „Wierzę w Kościół Chrystusowy” – jak podkreślił bp Andrzej Czaja – jest odpowiedzią na sytuację, jaką przeżywa dziś Kościół w Polsce. Przewodniczący Komisji ds. Duszpasterstwa wyjaśnił, że „trzeba przypomnieć wszystkim wiernym, nie wyłączając duchownych, że jako uczniowie Chrystusa jesteśmy zobowiązani do wiary w Kościół tym bardziej, że w czasie każdej liturgii wyznajemy: „Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół”.

Abp Gądecki poinformował biskupów o swojej niedawnej wizycie u papieża Franciszka, któremu przekazał pogłębione opracowanie dotyczące rożnych aspektów „polityki wschodniej” Stolicy Apostolskiej i to zarówno, jeśli chodzi o historię, jak i dzień dzisiejszy. Przewodniczący Episkopatu wyraził nadzieję, że opracowanie to przeczyta również kard. Pietro Parolin, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, który jest odpowiedzialny za watykańską dyplomację.

Abp Gądecki przyznał, że w opracowaniu tym sugeruje, że należy zmienić optykę patrzenia na Kościoły w Europie środkowo-wschodniej. „Rola tych Kościołów jest niedoceniana, nie poświęca się im dostatecznej uwagi, gdyż przed oczami ma się przede wszystkim Rosję i Rosyjski Kościół Prawosławny. A myślenie takie jest bardzo rozpowszechnione w Kościele w wielu krajach zachodniej Europy. Np. niemiecka Caritas pomagała najpierw Kościołowi katolickiemu na wschodzie, a później zaczęła kierować swą pomoc do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, co jest trudne do zrozumienia” – zaznaczył.

Abp Gądecki, pytany przez KAI czy Ojciec Święty powinien pojechać jak najszybciej na Ukrainę, tak jak robi to wielu zachodnich polityków, odpowiedział: „Misja Ojca Świętego jest zupełnie inna niż polityków, którzy przyjeżdżają do Kijowa, a wystawianie go na niebezpieczeństwo śmierci byłoby bardzo nieroztropne”.