Abp Gänswein oddał hołd pierwszemu estońskiemu błogosławionemu

W sobotę podczas Mszy św. na Placu Wolności w Tallinie został beatyfikowany niemiecki jezuita i arcybiskup Tallina Eduard Profittlich (1890-1942). Jest to pierwsza beatyfikacja w historii Estonii i jedna z pierwszych w krajach nordyckich od czasów reformacji. Uroczystości przewodniczył arcybiskup senior Wiednia, kardynał Christoph Schönborn, jako legat papieski.

Nuncjusz apostolski w krajach bałtyckich, abp Georg Gänswein, podkreślił w wywiadzie dla Radia Watykańskiego że beatyfikacja w kraju, w którym mniejszość katolicka jest niewielka, wzmocniła również dialog ekumeniczny i międzyreligijny. Abp Profittlich jest „przykładem chrześcijańskiej miłości bliźniego, chrześcijańskiej odwagi i chrześcijańskiego głoszenia”. Jego świadectwo wiary jest imponujące: „Przyjął to z otwartymi oczami i gotowym sercem jako ofiarę życia dla swoich katolików, dla swojej wspólnoty, dla swojej diecezji w Estonii. To imponujące”.

Abp Gänswein jako nuncjusz apostolski od niespełna roku odpowiedzialny za Estonię, Łotwę i Litwę ma swoją siedzibę w Wilnie. Jak zaznaczył, jego misja jest trudna, ponieważ ważne jest, aby oddać sprawiedliwość różnym realiom trzech państw. „To nowy świat. Jest to bardzo żywy świat pod względem gospodarczym i politycznym. A pod względem kościelnym jest to świat, który również musi radzić sobie z sekularyzacją, jaką znamy w Europie Środkowej” – wyjaśnił 68-letni duchowny, były prywatny sekretarz papieża Benedykta XVI.

Abp Gänswein wskazał na bliskość Ukrainy jako obszaru wojny. W krajach bałtyckich solidarność z krajem zaatakowanym przez Rosję jest widoczna w życiu codziennym, na przykład poprzez liczne flagi w krajobrazie miast. To charakteryzuje atmosferę i tworzy niewypowiedziane obawy, powiedział nuncjusz. Watykańska dyplomacja pod przewodnictwem papieża Leona XIV robi wszystko, co w jej mocy, aby przyczynić się do pokoju w Ukrainie, także w obszarach, które nie są publicznie widoczne.

Biskup Tallina Philippe Jourdan określił osobę bł. abp Profittlicha jako „wezwanie do pamiętania o doświadczeniach z przeszłości, uczczenia tych, którzy cierpieli i opowiedzenia się za społeczeństwem opartym na wolności, sumieniu i sprawiedliwości”. Świętość to nie tylko kwestia wielkich czynów, ale także wierności w codziennym życiu, „nawet jeśli wymaga to poświęcenia”.

Eucharystia rozpoczęła się o godz. 11.00, a po niej na dziedzińcu katedry św. Piotra i Pawła odbyła się uroczystość pielgrzymkowa oraz przyjęcie w Muzeum Niguliste. Msza św. dziękczynna zostanie odprawiona w niedzielę w katedrze. W dniach poprzedzających uroczystość odbył się program duchowy, w trakcie którego odczytano nazwiska ofiar represji komunistycznych w kościele dominikanów i miał miejsce koncert muzyki sakralnej.

Beatyfikacja abp Profittlicha jest postrzegana jako kamień milowy w historii Kościoła katolickiego w Estonii. W krypcie katedry św. Piotra i Pawła w Tallinie powstaje pierwsza na świecie kaplica poświęcona nowemu błogosławionemu.

Abp Profittlich, mianowany administratorem apostolskim Estonii w 1931 r. i konsekrowany na biskupa w 1936 r., odmówił emigracji po sowieckiej okupacji w 1940 r. i pozostał w swojej parafii. Został aresztowany 27 czerwca 1941 r., przewieziony do więzienia w Kirowie, skazany na śmierć zmarł 22 lutego 1942 r. Papież Franciszek uznał jego męczeństwo w grudniu 2024 r., otwierając drogę do jego beatyfikacji.