Abp Kupny: Dialog jest konieczny, jest wiele obszarów, w których państwo i Kościół się spotykają

– Dialog jest konieczny, nie wyobrażam sobie, aby go nie prowadzić. Jest wiele obszarów, w których państwo i Kościół się spotykają. To nie są odrębne rzeczywistości – powiedział abp Józef Kupny, współprzewodniczący Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu, podczas konferencji prasowej „Relacje państwo-Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa”, zorganizowanej przez Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL, Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski oraz Katolicką Agencję Informacyjną w Warszawie. Celem spotkania jest ukazanie podstawowych zasad, jakie powinny obowiązywać w relacjach między państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi w państwie prawa.

Wszystkie teksty z Konferencji „Relacje państwo-Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa” publikujemy TUTAJ.

Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu abp Józef Kupny podkreślił, że w historii istniały różne formy stosunków państwo-Kościół, a dzisiejsze spotkanie ma na celu pomóc ułożyć te relacje i dostosować je do współczesnych warunków życia w Polsce.

Przypomniał, że podobne ustalenia miały miejsce w 1989 roku. – Te rozmowy zawsze były trudne, szukaliśmy razem odpowiedzi na wiele kwestii. Już wtedy dzieliło nas chociażby stanowisko wobec lekcji religii w szkole. To nie jest nic nowego. Od początku Kościół chciał, żeby w konstytucji były odniesienia do wiary i Boga. Inną sporną kwestią było powołanie kapelanów, potem jeszcze nie wszyscy byli zgodni co do zawarcia konkordatu – wyliczał duchowny.

Arcybiskup zaznaczył, że dopiero podpisanie konkordatu w 1993 roku, który został ratyfikowany w 1998 roku, „pozwoliło na długie lata ustabilizować sytuację, ale to nie było łatwe”. Na przestrzeni lat, jak wspomina duchowny, wciąż pojawiają się problemy i wracają te same kwestie sporne. – Pewne tematy się ciągle powtarzają i musimy się nimi zajmować. Życie społeczne jest dynamiczne, sytuacja polityczna się zmienia, to wszystko zmusza nas do dialogu – zaznaczył.

Jako główną trudność w dialogu na linii państwo-Kościół duchowny wymienił m.in. wciąż zmieniającą się władzę oraz prowadzenie przez partie coraz dłuższych kampanii wyborczych. W jego opinii nie sprzyja to prowadzeniu spokojnego dialogu.

Kolejnym problemem, który dostrzega strona kościelna, jest różnorodność poglądów członków koalicji rządzącej, którzy „również między sobą muszą się dogadywać i uzgadniać”. – Widzimy, że są to poglądy od tych najbardziej lewicowych do tych, którym bliżej do Kościoła – zaznaczył.

Abp Kupny zauważył, że w kwestiach spornych obie strony odwołują się do zapisów konstytucji. – Jeśli pojawia się tu jakiś spór lub różnica w interpretacji przepisów konstytucji, trzeba się do czegoś odwołać. Ale do czego? Do Trybunału Konstytucyjnego? Przecież wiemy, że Trybunał Konstytucyjny właściwie nie działa tak, jak powinien. Kwestionuje się jego orzeczenia, nie publikuje się jego wyroków. My się do niego odwołujemy, a druga strona może powiedzieć, że tego nie uznaje. Mamy więc pewną trudność z powodu tego bałaganu prawnego. To też nie ułatwia nam prowadzenia dialogu. Bo wiemy, że nawet jeśli trybunał orzeknie coś po mojej myśli, druga strona może tego nie uznać. Pomimo naszej bardzo dobrej woli są obszary, które utrudniają dialog, mimo że bardzo chcemy ze sobą rozmawiać – tłumaczył duchowny.

Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu zgodził się ze stwierdzeniem ministra Tomasza Siemoniaka, że zasadne jest opracowanie zagadnień, którymi powinna zajmować się Komisja Wspólna, a które powinny pozostać wyłącznie w kompetencji władz państwowych.

– Dialog jest konieczny, nie wyobrażam sobie, aby go nie prowadzić. To nie są odrębne rzeczywistości, jest wiele obszarów, w których państwo i Kościół się spotykają – zaznaczył, dodając, że Kościół dostarcza potrzebny fundament aksjologiczny, ma też wiele zasług w działalności charytatywnej, pomocowej, kulturalnej, a także edukacyjnej, która swój początek miała na łonie Kościoła. – Nie można Kościoła zostawić z tymi wszystkimi zadaniami. Potrzebujemy współpracy i pomocy państwa. Tych obszarów jest zbyt wiele, nie można się obrażać i żyć obok siebie, nie podając sobie ręki – stwierdził.

– Muszę przyznać, że czujemy pewną presję, że wszystko musi być szybko zrobione, podczas gdy z natury takie negocjacje i dialog wymagają cierpliwości i czasu. Panie Ministrze, jesteśmy otwarci, chcemy się spotykać, rozmawiać – zapewnił duchowny. – Kościół dla swojego funkcjonowania, spełnienia swojej misji, potrzebuje tej przestrzeni: wolności – wolności religijnej, wolności nauczania, moralności, wiary. To są fundamenty, na których chcemy budować przyszłość i których będziemy w jakiś sposób bronić – podsumował współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.

W konferencji wzięli udział również współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, minister Tomasz Siemoniak, Prymas Polski abp Wojciech Polak oraz premier Władysław Kosiniak-Kamysz. Odbyły się także prelekcje ekspertów, takich jak ks. prof. Piotr Stanisz, prof. Sławomir Sowiński oraz prof. Paweł Borecki.