Akademickie Gorzkie Żale i Katolickie Centrum Edukacji i Kultury w Śremie Zasłużeni dla Kultury Chrześcijańskiej

Akademickie Gorzkie Żale, organizowane przez Duszpasterstwo Akademickie Plus przy kościele oo. Franciszkanów przy pl. Bernardyńskim w Poznaniu, i Katolickie Centrum Edukacji i Kultury im. św. Jana Pawła II w Śremie, którego inicjatorem jest ks. kan. Ryszard Adamczak, zostali uhonorowani przez abp. Stanisława Gądeckiego nagrodami za Zasługi dla Kultury Chrześcijańskiej.

Metropolita poznański wręczył laureatom wyróżnienia w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła, patronalne święto stolicy Wielkopolski.

Uroczystość odbyła się w Sali Pompejańskiej rezydencji arcybiskupów poznańskich.

W laudacji prof. Halina Lorkowska, rektor Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w latach 2012-2020, podkreśliła, że Akademickie Gorzkie Żale (AGŻ) są nową odsłoną staropolskiego pasyjnego nabożeństwa.
„Od pierwszego nabożeństwa w 2011 r. młodzi ludzie oddziałują za pomocą muzyki, plastyki, światła, teatru, łącząc modlitwę ze sztuką. Uznali, że to połączenie otworzy serca i umysły ludzi na dobro, prawdę i piękno, na spotkanie z Bogiem kochającym człowieka” – podkreśliła prof. Lorkowska.

Zwróciła uwagę, że pomysł AGŻ, nad którymi opiekę sprawował dotychczas o. Leonard Bielecki OFM, można streścić w słowach: stworzyć przestrzeń, gdzie człowiek może dotknąć tajemnicy Boga, a poprzez przejmujący tekst nabożeństwa dać młodym i starszym ludziom szansę odnalezienia drogi do zrozumienia siebie. Pomocą w tym jest sztuka i wygłaszane tematyczne homilie.

Prof. Lorkowska zaznaczyła, że obok wygłaszanego słowa w AGŻ niezwykle ważny jest śpiew, czyli modlitwa poprzez muzykę. Przekonywała, że nabożeństwo to jest spotkaniem człowieka z Bogiem a nie koncertem.

„Zaczęto tworzyć nowe ciekawe aranżacje, pojawiła się muzyka chóralna, eksperymentalna, jazzowa, średniowieczna z udziałem historycznych instrumentów” – mówiła prof. Lorkowska.

Najbardziej rozpoznawalnym symbolem AGŻ stała się figura Chrystusa Frasobliwego, wykonana specjalnie na potrzeby tego wydarzenia przez pochodzącą z Obornik Małgorzatę Witaszak, studiującą ówcześnie na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu.

„Poznańskie AGŻ to niebywały fenomen w historii kultury naszego miasta, młodzi pokazali, że można ewangelizować w tak inny, a jakże ciekawy sposób, że można z pomocą sztuki, prawdy i piękna iść drogą wiary” – podkreśliła.
Dodała, że Poznań jest jedynym miastem w Polsce, które może pochwalić się takim nabożeństwem.

O. Leonard Bielecki OFM, dziękując za wyróżnienie podkreślił, że cieszy się, iż poprzez środki, które oferuje kultura, udało się dotrzeć do ludzkiego serca.

Działalność śremskiego Katolickiego Centrum przybliżył Janusz Skotarczak, publicysta, twórca i organizator m.in.: Śremsongu – Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Religijnej, Śremskich Zaduszek Muzycznych, Shalom Śrem – Śremskich Dni Judaizmu, Śremskich Dni Jana Pawła II, Przystanku LO.

W laudacji podkreślił, że misją Katolickiego Centrum jest promieniowanie kulturą chrześcijańską. Jest ono źródłem inspiracji oświatowej i kulturalnej w Śremie oraz nośnikiem wartości. Swoim działaniem zapala świeczkę dobra, prawdy i piękna, zgodnie ze słowami św. Matki Teresy z Kalkuty, która powiedziała, że lepiej jest zapalić świeczkę niż narzekać na ciemności.

Ks. kan. Ryszard Adamczak, pomysłodawca śremskiego Centrum, odbierając nagrodę, przyznał, że powołując do życia Katolickie Centrum Edukacji i Kultury, priorytetem była dla niego kultura katolicka, która jest narzędziem ewangelizacji.

Akademickie Gorzkie Żale mają na celu ukazanie na nowo piękna tego typowo polskiego nabożeństwa. Mają być miejscem spotkania z Bogiem kochającym człowieka. Współczesne aranżacje staropolskich pieśni, rozważania pasyjne zaproszonych kaznodziejów oraz obrazy sceniczne pomagają lepiej przeżyć nabożeństwo.

Zamiarem organizatorów jest tworzenie przestrzeni, gdzie człowiek może dotknąć Boga, gdzie może poprzez niezwykle przejmujący kilkusetletni tekst odnaleźć drogę do swojego wnętrza i do zrozumienia siebie.

Akademickie Gorzkie Żale w wyjątkowo precyzyjny sposób wpisują się w duchowość franciszkańską. Święty Franciszek kładł nacisk na dwa istotne wydarzenia z życia Chrystusa: Boże Narodzenie oraz Mękę Jezusa na krzyżu.

Dzięki różnorodności form muzycznych, wizualnych i teatralnych Akademickie Gorzkie Żale przyciągają szerokie grono odbiorców.

Historia działalności edukacyjnej prowadzonej przez parafię pw. Najświętszego Serca Jezusa w Śremie sięga 2001r. Z inicjatywy ks. proboszcza kan. Ryszarda Adamczaka przy parafii otwarta została ochronka im. bł. Edmunda Bojanowskiego. Pod opiekę trafiło wtedy około 40 wychowanków. Od roku szkolnego 2003/2004 ochronka została przekształcona w Przedszkole Niepubliczne im. bł. Edmunda Bojanowskiego.

W 2009 roku pojawiła się szansa dzierżawy części budynku byłego biurowca Odlewni Żeliwa w Śremie, a ksiądz proboszcz rozpoczął starania o otwarcie w nim szkoły podstawowej. Udało się zakupić część kompleksu „poodlewnianego” z budynkiem biurowca, salą widowiskową oraz sporą przestrzenią otwartą. Placówka w roku szkolnym 2010/2011 rozpoczęła swoje funkcjonowanie. W Zespole uczy się dziś niemal 800 uczniów.

W szkole muzycznej, która od 2021 roku stała się szkołą publiczną, uczniowie uczą się gry na takich instrumentach jak: pianino, skrzypce, wiolonczela, flet, perkusja, trąbka, saksofon, klarnet oraz gitara. Szkoła kształci w dwóch cyklach: cztero- i sześcioletnim. Każdego roku w jej murach naukę pobiera około 100 uczniów.

W ramach działań kulturalnych Katolickie Centrum proponuje już swoje stałe pozycje takie, jak: Śremski Festiwal Muzyki Kameralnej czy liczne spektakle teatralne.

Kolejną przestrzenią funkcjonującą w ramach Katolickiego Centrum jest Serdeczna Osada – ośrodek położony w odległości 10 km od kościoła parafialnego – nad Jeziorem Mełpińskim. Co roku wakacje z Bogiem spędza około 400 dzieci.

Laureaci otrzymali medale z brązu. Na awersie wyryto sylwetki oraz łacińskie imiona świętych Piotra i Pawła, a na rewersie – herb abp. Gądeckiego z jego imieniem, nazwiskiem i tytułem piastowanej godności.

Nagroda za Zasługi dla Kultury Chrześcijańskiej wręczana jest rokrocznie w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, którzy są patronami miasta i miejscowej katedry.