Album z okazji 300. Pielgrzymki Warszawskiej

Prezentacja jubileuszowego albumu przedstawiającego Warszawską Pielgrzymkę Pieszą odbyła się we wtorek na Jasnej Górze.

Książka nosi tytuł „300 lat wytrwałości. Warszawska Pielgrzymka Piesza 1711-2011”. Wydanie albumu wpisuje się w uroczystości jubileuszowe 300-lecia pielgrzymowania ze stolicy Polski do Częstochowy.

„To fascynująca historia Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej – jednego z najbardziej zdumiewających fenomenów polskiego katolicyzmu” – czytamy na okładce liczącego 304 strony albumu. Jak powiedział o. Dariusz Cichor, definitor Zakonu Paulinów i pomysłodawca książki, jej celem jest dotarcie do jak najszerszej grupy odbiorów z wiedzą o warszawskiej pielgrzymce.

-Celem tego albumu jest przedstawienie pielgrzymki w formie jak najbardziej przystępnej dla szerszego grona czytelników, nie znających szczegółów dziejów Ojczyzny, Kościoła czy pielgrzymki – zauważył o. Cichor. Dodał, że publikacja została pomyślana też jako „pewna intelektualna prowokacja dla naukowców z różnych dziedzin do szczegółowych kwerend odnośnie do Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej”.

Autorem tekstu jest Grzegorz Górny, który podkreślił, że z treści albumu wyłaniają się trzy płaszczyzny: narodowa, religijna i egzystencjalna. – Jeżeli chodzi o tę pierwszą, to 300 lat pielgrzymowania jest wpisane w kontekst dziejów Polski ostatnich 300 lat; perspektywa religijna ukazana jest poprzez dzieje Zakonu Paulinów, sanktuarium jasnogórskiego, kultu maryjnego, dziejów Kościoła w Polsce; trzecia perspektywa dotyczy konkretnych osób, poszczególnych ludzi, pielgrzymów, którzy podejmowali się trudu pielgrzymowania na Jasną Górę – powiedział Górny.

Obok pielgrzymkowych zdjęć autorstwa Janusza Rosikonia, fotografa znanego w Polsce i na świecie, album zawiera także kilkadziesiąt fotografii archiwalnych pochodzących zarówno ze zbiorów paulińskich, jak i prywatnych.

– Jest tu sporo zdjęć archiwalnych. Przeszukanie tych fotografii to była fascynująca praca, którą z radością, ale nie bez obaw podjąłem – powiedział Rosikoń. Dodał, że album jest okazją, by także poprzez zdjęcia ukazać ogromną rolę Jasnej Góry w historii Polski.

W sumie w albumie znalazło się ok. 500 zdjęć, wśród nich fotografia prezentująca niezwykłą pamiątkę – tablicę wotywną, dar pątników wędrujących w 1. Warszawskiej Pielgrzymce w 1711 r. Najstarsze zdjęcie pochodzi z 1894 r.

Duże zasługi w gromadzeniu archiwaliów pielgrzymkowych miał paulin o. Melchior Królik, który od 1960 r. aż do dnia dzisiejszego jest warszawskim pielgrzymem, przewodnikiem grupy 4. – Odkąd zaczął chodzić w pielgrzymce, gromadził wszystkie materiały, łącznie z dokumentacją fotograficzną, oraz wszelkiego rodzaju emblematy pielgrzymkowe, które dzisiaj dla nas mają znaczenie nieocenione – powiedział o. Cichor.

Obok Jasnej Góry, bogatym źródłem zbiorów archiwalnych jest także warszawski klasztor paulinów – to z kościoła pw. Świętego Ducha wyrusza bowiem co roku Warszawska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę. O. Dariusz Cichor jako przeor klasztoru w Warszawie i przewodnik warszawskiej pielgrzymki przez dwa lata opracowywał bogatą dokumentację w klasztornym archiwum.

– Dokumentacja, którą miałem przyjemność od początku do końca rozeznawać, porządkować i opracowywać, w tej chwili – a prace zostały zakończone w 2003 r. – liczy 5 metrów bieżących materiału archiwalnego. Dzięki temu, że musiałem praktycznie przejrzeć każde z kilku tysięcy zdjęć, i każdy najmniejszy nawet skrawek papieru, to dało mi ogromne rozeznanie, nakierowało na różne zagadnienia pielgrzymstwa warszawskiego – poinformował zakonnik.

Klasztor warszawski posiada również bogate archiwum zdjęciowe. – Dzięki temu, że kilka lat temu ogłosiliśmy wśród pielgrzymów akcję zbierania i przekazywania do archiwum pielgrzymki fotografii, im starszych, tym lepszych, udało nam się zebrać bardzo dużo tego materiału – mówił paulin.

Jak podkreśla o. Cichor, wiele ciekawych informacji o Pielgrzymce Warszawskiej dostarczyło przejrzenie dokumentacji prasowej z XIX i XX w. – zarówno prasy warszawskiej, jak i częstochowskiej.

Po raz pierwszy z Warszawy z pielgrzymką do Częstochowy wyruszyli w 1711 r. członkowie Arcybractwa Pięciorańskiego działającego przy klasztorze paulinów – w podzięce za ustąpienie panującej w mieście epidemii tyfusu plamistego. W dziejach pielgrzymki tragicznie zapisał się rok 1792, gdy wojsko kozackie w służbie carskiej wymordowało wszystkich pątników. Stałą, liczącą 248 km trasę, pątnicy pokonywali nawet podczas okupacji.

Przygotowania do tegorocznego jubileuszu – przede wszystkim duchowe – trwały od dwóch lat. Zewnętrznym znakiem pielgrzymki jest ryngraf Matki Bożej, który pątnicy uroczyście otrzymują w drodze. Były już ryngrafy: brązowy i srebrny, w tym roku będzie złoty.

W związku z jubileuszem Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej odbyło się już sympozjum naukowe. Przygotowywana jest także specjalna wystawa prezentująca historię pielgrzymowania ze stolicy do Częstochowy.

Jubileuszowa 300. Warszawska Piesza Pielgrzymka wyruszy 6 sierpnia. Na Jasną Górę dotrze 14 sierpnia.