Apel o budowę pomnika Polaków zamordowanych w czasie II w.ś. w Berlinie

Niemiecki urbanista i były przewodniczący federalnego urzędu budownictwa i planowania przestrzennego, Florian Mausbach, ponowił swój apel o budowę w Berlinie pomnika ofiar okupacji hitlerowskiej w Polsce. Wzniesienie tzw. „polskiego pomnika” w centrum Berlina byłoby „trwałym znakiem, publicznym przyznaniem się do winy oraz woli pojednania”, napisał niemiecki urbanista na łamach gazety „Die Welt”. Mausbach jest jednym z inicjatorów budowy pomnika.

Obok inicjatywy postawienia „pomnika polskiego” czynione są starania o zbudowanie w Berlinie „miejsca informacji, dialogu i pamięci” wszystkich ofiar okupacji hitlerowskiej w Europie. Tę ideę propagują m.in. historycy Heinrich August Winkler, Martin Aust i Peter Jahn oraz były przewodniczący niemieckiego związku opieki nad grobami wojennymi, Markus Meckel. Ponadto od czerwca leży kompromisowa propozycja Instytutu Polskiego w Niemczech oraz Fundacji „Pomnik zamordowanych Żydów Europy”, poinformowała niemiecka agencja katolicka KNA.

„Naukowe centrum dokumentacji nie może zastąpić pomnika jako kulturalnego miejsca pełnej współczucia pamięci”, napisał Mausbach w „Die Welt”. Pogląd, że „pamięci nie można nacjonalizować” uważa za błędny. Także argument o „zalew pomników” nie może odciągnąć od poszukiwania, w dialogu z narodami ofiar, właściwych form upamiętnienia zamordowanych.

Niemiecki urbanista podkreślił, że sąsiedzkie kraje Polskę i Niemcy łączy szczególna historia, gdyż przez całe stulecia zagrożeniem dla Polski były dwa imperializmy: niemiecki i rosyjski. Podzielony w 1939 roku kraj Hitler chciał całkowicie zniszczyć zarówno jako państwo jak i naród. W konsekwencji napaści Niemiec na Polskę oraz II wojny światowej Polska znalazła się pod obcą kontrolą sowiecką i dyktaturą komunistyczną , spod której kraj mógł się oswobodzić dopiero w 1989 roku. „Była to pokojowa, demokratyczna rewolucja ‘Solidarności’, która otworzyła drzwi jedności i wolności także dla podzielonych Niemiec i dla wspólnej Europy”, napisał Mausbach.

Według KNA jest bardzo prawdopodobne, że jeszcze tej jesieni sprawą budowy pomnika zajmie się niemiecki Bundestag. Na utworzenie miejsca pamięci zaproponowano Akanischer Platz w dzielnicy Kreuzberg, nieopodal ruin dworca Anhalt. W tym też miejscu odbyło się 1 września w ub. roku okolicznościowe upamiętnienie niemieckiej agresji na Polskę, co zapoczątkowało II wojnę światową. KNA przypomniała w tym kontekście, że ofiarami wojny i działań wojennych reżimu hitlerowskiego było sześć milionów Polaków, spośród których niemal połowę stanowili Żydzi.

Ponadto do 2025 r. planuje się zbudować w pobliżu dworca muzeum wychodźstwa. Ma ono upamiętnić pół miliona ludzi, którzy pod naciskiem narodowych socjalistów musieli wyjechać z Niemiec.