Asyryjski Kościół Wschodu wybiera nowego patriarchę

Z udziałem 15 biskupów rozpoczął się 6 września w Ankawie na przedmieściach Erbilu – stolicy Kurdystanu Irackiego – Synod Wyborczy w celu wyłonienia nowego patriarchy, a więc zwierzchnika Asyryjskiego Kościoła Wschodu. Stojący dotychczas na jego czele patriarcha Mar Jerzy (Gewargis) III Sliwa ustąpił z urzędu w lutym ub.r. ze względu na stan zdrowia. Obrady przy drzwiach zamkniętych po liturgii w kościele św. Jana Chrzciciela, otworzył właśnie były patriarcha.

Zapowiedział on zrzeczenie się funkcji zwierzchnika Kościoła w liście z 3 lutego 2020, rozesłanym do wszystkich biskupów. Wspomniał w nim, że stan jego zdrowia poprawił się po ciężkich problemach sanitarnych, jakie dotknęły go w grudniu poprzedniego roku w czasie pobytu w Niemczech. W międzyczasie właśnie pogorszenie się jego zdrowia skłoniły go do głębszych przemyśleń nt. niemożności dalszego pełnienia tego urzędu w sposób stosowny do „delikatnych zadań”, jakie mu powierzono. Dlatego „w pełnej wolności i po głębokiej refleksji i modlitwie” patriarcha postanowił zrzec się swego urzędu i związanego z nim utrzymania.

Synod Biskupów dla wybrania jego następcy zwołano początkowo do Erbilu na 22-27 kwietnia 2020, co zapowiedział w komunikacie przesłanym wszystkim biskupom Mar Awa Royel – asyryjski biskup Kalifornii i sekretarz generalny Świętego Synodu Asyryjskiego. Ale wybuch pandemii koronawirusa i liczne przypadki zachorowań zmusiły władze kościelne do odłożenia przyszłego zgromadzenia wyborczego.

Mar Jerzy (Gewargis) III Sliwa urodził się 23 listopada 1941 w Habbaniji w środkowym Iraku. Studiował najpierw w Bagdadzie, a następnie w Stanach Zjednoczonych. W czerwcu 1980 przyjął święcenia kapłańskie a już w rok później powołano go na arcybiskupa metropolitę dla Iraku, Jordanii i Rosji. 16 września 2015 Synod Asyryjskiego Kościoła Wschodu powołał go na nowego patriarchę, przy czym był wówczas jedynym kandydatem na to stanowisko, który urzędował wówczas na obszarze Iraku. Zastąpił na tym urzędzie Mara Dinkhę IV, który kierował swym Kościołem ponad 39 lat aż do swej śmierci w marcu 2015 r.

Siedziba głowy Kościoła od 1940 mieściła się w Chicago wskutek walk na Środkowym Wschodzie i wygnania ówczesnego patriarchy Mara Eszaja Szymona XXIII w 1933 z tego regionu. Przez kilka lat szukał on schronienia w różnych krajach swego regionu i ostatecznie osiadł w Stanach Zjednoczonych. Pod rządami byłego patriarchy siedzibę przeniesiono znów do Iraku, tym razem do Erbilu.

Asyryjski Kościół Wschodu, czyli historycznie Kościół nestoriański, oderwał się od głównego nurtu chrześcijaństwa najwcześniej ze wszystkich dużych Kościołów, bo już po Soborze Efeskim w 431. Ale był to jednocześnie jeden z najbardziej dynamicznych Kościołów starożytności, który wysyłał swych misjonarzy daleko na wschód, aż do dzisiejszych Chin. Równocześnie jednak głosił poglądy odbiegające od ogólnie przyjętych nauk chrześcijańskich (głównie nt. bóstwa i człowieczeństwa Chrystusa), co skazywało go na potępienie i izolację w ówczesnym świecie chrześcijańskim.

Mimo to Asyryjczycy nigdy nie mieli poważniejszych problemów teologicznych i dogmatycznych z biskupem Rzymu. Co więcej, po wiekach braki bliższych kontaktów wspomniany patriarcha Mar Dinkha IV odwiedził w listopadzie 1994 Jana Pawła II i podpisał z nim Wspólna Deklarację Chrystologiczną, w której obaj zwierzchnicy kościelni wyznawali tę samą wiarę w Chrystusa. Jednocześnie teologia i duchowość asyryjska mocno podkreśla ludzką naturę Chrystusa. Po tamtym spotkaniu w Watykanie rozpoczął się oficjalny dialog Kościoła katolickiego z Asyryjski Kościołem Wschodu.

Również Mar Gewargis III spotkał się z papieżem, tym razem Franciszkiem, w listopadzie 2016 i zasugerował mu wówczas zebranie patriarchów i innych głów Kościołów wschodnich w celu „przedyskutowania sytuacji na Bliskim Wschodzie, wspólnej modlitwy i szukania rozwiązania istniejących problemów”. W efekcie doszło do takiego spotkania, zwołanego przez Ojca Świętego do Bari 7 lipca 2018 roku.