Barry Johnson na Zjeździe Gnieźnieńskim o działaniu w spolaryzowanym świecie

O tym, jak rozwiązywać problemy pozornie nierozwiązywalne w spolaryzowanym świecie – mówił na XII Zjeździe Gnieźnieńskim Barry Johnson, amerykański twórca koncepcji myślenia dwubiegunowego. Prelegent mówił o tym w swoim wystąpieniu pt. „Kultura integrującej komunikacji”.

Barry Johnson, konsultant i trener ze Stanów Zjednoczonych od wielu lat prowadzi dla różnych organizacji na całym świecie szkolenia w zakresie tzw. polarity thinking (myślenia biegunowego lub w kategoriach polaryzacji). Owa koncepcja pomaga rozwiązywać problemy pozornie nierozwiązywalne, czyli takie, które nie mają jednego, trwałego rozwiązania. To unikalne spojrzenie na to, jak przezwyciężać podziały i polaryzację w społeczeństwach.

Barry Johnson uczył, jak w napięciach pomiędzy różnorodnymi poglądami dostrzec potencjał do współpracy – zamiast konfliktu. W czasach, gdy komunikacja często prowadzi do eskalacji sporów, Johnson inspiruje do budowania lepszych relacji – w rodzinach, organizacjach czy społeczeństwach – prowadzących do twórczej depolaryzacji.

Tłumacząc sens stosowania tej koncepcji, Barry Johnson powiedział, że jej nadrzędnym celem jest wewnętrzny pokój doświadczany i rozumiany przez wszystkich zaangażowanych w ten proces. Jeśli wychodzimy od miłości i na niej kończymy, mamy możliwość zobaczenia nas samych i innych w swoistej pełni.

Owe biegunowości zawsze można zilustrować w parach, które niejako potrzebują się nawzajem, tworząc pętlę nieskończonego przechodzenia od jednego bieguna do przeciwnego i z powrotem.

Prelegent podał przykład dwubiegunowych zagadnień – aktywności i odpoczynku. Następnie na chwilę podzielił słuchaczy na cztery rożne grupy dyskusyjne, które miały wskazać na cztery opcje zobrazowane symbolem nieskończoności i wzajemnie ze sobą powiązane.

Chodziło o pozytywne skutki aktywności fizycznej i umysłowej, negatywne skutki nadmiaru aktywności fizycznej i umysłowej, pozytywne skutki odpoczynku i negatywne skutki nadmiaru odpoczynku.

W podsumowaniu Barry Johnson wyjaśnił, że działanie biegunowo przeciwnych koncepcji w tym przykładzie pokazuje, iż aktywność potrzebuje odpoczynku, a odpoczynek – aktywności. Obydwa bieguny są ze sobą nieustannie powiązane, następuje swoista „naturalna autokorekta pętli”. – A szerzej aktywność i odpoczynek to świetna metafora dla wszystkich biegunowości w naszym życiu – tłumaczył prelegent. Podobny proces przeprowadził następnie z biegunowo przeciwnymi koncepcjami prawa/sprawiedliwości i przebaczenia/miłosierdzia.

Wszystkie biegunowości mają swoje zalety i wady. Jak wyjaśniał Johnson, kiedy tworzymy mapę biegunowości, szukamy pozytywów obydwu pól, co jest konieczne do tego, abyśmy doszli do lepszego zrozumienia całego zagadnienia, jakie dzieje się w czasie. Jeśli skupimy się wyłącznie na jednej stronie polaryzacji, prędzej czy później pojawią się negatywne skutki i organizacja/osoba zostanie zmuszona do zwrotu w drugą stronę.

Na przykładzie dychotomii wojna-pokój wskazał, że chodzi o proces charakteryzujący się skrótem SMALL.

Litera S oznacza seeing, czyli zdolność widzenia, że mamy do czynienia z biegunowością, a nie tylko jednym problemem do rozwiązania. Nie chodzi tylko o zaprzestanie wojny, ale też o zaprowadzenie pokoju.

Litera M to mapping, możemy wtedy ocenić, jak dobrze nam idzie maksymalizacja zalet i minimalizacja wad. Następnie A (assessing), czyli wyciąganie wniosków po to, aby L (learning) uczyć się na podstawie tej oceny. Wreszcie L (leveraging) to wykorzystanie zdobytej wiedzy – jak możemy zmaksymalizować zalety i zminimalizować wady obydwu biegunów danego zagadnienia.

Jak zmienić wszechobecną na świecie atmosferę polaryzacji? – pytano prelegenta na zakończenie jego wystąpienia. – Trzeba zaangażować się w poszukiwanie takiego spojrzenia na świat, które pokaże, że jest on taki jak chciał Bóg. Trzeba patrzeć na ludzi, także na naszych wrogów, w bardziej kompletny sposób. Punktem wyjścia jest bycie kochanym i wkładanie wysiłku w to, aby kochać. Wszystko zaczyna się od miłości. W spolaryzowanym świecie nie ma jednego źródła zła, które chcemy zniszczyć. Dążymy do stworzenia miejsca, w którym możemy zająć stanowisko i zmniejszyć polaryzację – powiedział Barry Johnson.