Benedykt XVI spotkał się z przedstawicielami świata akademickiego

Benedykt XVI spotkał się dzisiaj późnym wieczorem z przedstawicielami czeskiego świata akademickiego w Sali Władysławowskiej Zamku Praskiego.

W swoim wystąpieniu papież podkreślił, że „tęsknota za wolnością i prawdą jest nieodłączną częścią naszego wspólnego człowieczeństwa i nigdy nie można jej wyeliminować, a jak pokazała historia jej negowanie zagraża samej ludzkości”.

Ojciec Święty został wprowadzony do Sali Władysławowskiej w uroczystym pochodzie, przy dźwięku fanfar. Witając go rektor Uniwersytetu Karola, prof. Václav Hempl nawiązał do pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II z 1990 r. i jego przemówienia do czechosłowackiego świata nauki i edukacji, w którym Ojciec Święty podkreślił odpowiedzialność elit za los narodu.

Odrębny fragment swego przemówienia prof. Hempl poświęcił relacji wiary i rozumu oraz konieczności dyskusji akademickich poświęconych dialogowi religii i nauki. Wyraził ubolewanie z powodu nieobecności debat poświęconych wartościom i tożsamości europejskiej. Odpowiedzialnością za czysto technokratyczne podejście do nauki obarczył elity polityczne. Stąd szczególne znaczenie ma nauczanie papieskie, wiążące współczesność z podstawami kultury i cywilizacji chrześcijańskiej.

Po odśpiewaniu przez chór uniwersytecki modlitwy „Ojcze nasz” i kilku pieśni głos zabrał Ojciec Święty. W swoim przemówieniu przypomniał o niezbywalnej roli odgrywanej w społeczeństwach przez uniwersytety oraz instytuty studiów akademickich. Jego zdaniem „świat akademicki podtrzymując wartości kulturowe i duchowe społeczeństwa a równocześnie dając mu swój własny wkład, pełni cenną służbę wzbogacania dziedzictwa intelektualnego narodu oraz umacniania fundamentów jego przyszłego rozwoju”. Papież przypomniał jak wielką rolę odegrał świat uniwersytecki w przemianach ostatnich dwudziestu lat. „To poszukiwanie wolności nadal kierowało pracami naukowców: ich diakonia prawdy jest niezbędna dla dobrobytu każdego narodu” – powiedział Benedykt XVI.

Pełny tekst papieskiego przemówienia w dziale BIBLIOTEKA »

Papież wyznał, że mówi jako „były profesor, troszczący się o prawo do wolności akademickiej oraz do odpowiedzialności za autentyczne korzystanie z rozumu”. Profesor ten „jest obecnie papieżem i pełniąc swą rolę pasterza uznawany jest za autorytatywny głos w etycznej refleksji ludzkości”. Zakwestionował twierdzenie jakoby kwestie podnoszone przez religię, wiarę i etykę nie miały miejsca w obrębie debaty publicznej. – Wolność tkwiąca u podstaw korzystania z rozumu – czy to będzie na uniwersytecie czy też w Kościele – ma swój cel: jest ona nakierowana na poszukiwanie prawdy i jako taka wyraża jeden z wymiarów właściwych chrześcijaństwu, które nie bez powodu doprowadziło do narodzin uniwersytetu – zaznaczył Ojciec Swięty.

Wskazał na znaczenie autonomii uniwersyteckiej, która może być na różne sposoby zniweczona. Przypomniał, że wielka tradycja formacyjna otwarta na transcendencję była systematycznie obalana przez redukcyjną ideologię materializmu, ucisku religii oraz tłumienia ducha ludzkiego. Jednak „w 1989 r. świat doświadczył dramatycznego obalenia błędnej ideologii totalitarnej oraz triumfu ludzkiego ducha” – przypomniał.

Papież podkreślił, że „tęsknota za wolnością i prawdą jest nieodłączną częścią naszego wspólnego człowieczeństwa i nigdy nie można jej wyeliminować, a jak pokazała historia jej negowanie zagraża samej ludzkości”.

Zauważył, że ważnym aspektem misji uniwersytetu jest odpowiedzialność za „oświecenie umysłów i serc współczesnej młodzieży”. – Trzeba na nowo zyskać ideę formacji integralnej, budowanej w oparciu o jedność poznania zakorzenionego w prawdzie – powiedział Benedykt XVI i wskazał na pokusę oddzielania rozumu od poszukiwania prawdy. Przestrzegł też przed oddzielaniem wiedzy od fundamentalnej ludzkiej orientacji na prawdę oraz przed relatywizmem, który zagraża instytucjom akademickim.

Zwrócił uwagę, że choć minął okres ingerencji pochodzących z totalitaryzmu politycznego, to obecnie badania naukowe poddawane są naciskom grup interesów ideologicznych i celom utylitarnym. Przestrzegł przed zapominaniem o autentycznej tradycji intelektualnej i radykalnym sekularyzmem. – Jeśli temu ulegną nasze społeczeństwa, to nie staną się bardziej racjonalne, tolerancyjne czy bardziej zdolne do przystosowania, lecz raczej bardziej kruche i wykluczające, i z coraz większym trudem będą rozpoznawały to co jest prawdziwe, szlachetne i dobre – powiedział Benedykt XVI.

Zaapelował do akademików, aby „wychodzili na przeciw idealizmowi i wielkoduszności współczesnej młodzieży, nie tylko poprzez programy studiów pomagające im się wybić, lecz także przez doświadczenie wspólnych ideałów oraz wzajemnej pomocy w wielkim przedsięwzięciu uczenia się”.

Papież przypomniał, że przezwyciężenie rozdarcia między nauką a religią było główną troską jego poprzednika i nawiązał do encykliki „Fides et ratio” Jana Pawła II. – Ufność w zdolność ludzkiego rozumu do poszukiwania prawdy, do jej odnalezienia i życia wedle niej doprowadziła do utworzenia wielki uniwersytetów europejskich. Z pewnością musimy to dziś potwierdzić, aby światu intelektualnemu dać odwagę niezbędną do rozwoju przyszłości autentycznego dobrobytu, przyszłości prawdziwie godnej człowieka – zaapelował papież.

Jego wystąpienie zostało przyjęte długotrwała owacją. Następnie przy dźwiękach śpiewu gregoriańskiego rektor Hempl przedstawił Ojcu Świętemu podchodzących do niego przedstawicieli środowiska akademickiego. Na zakończenie papież wpisał się do złotej księgi pamiątkowej uniwersytetu.

W spotkaniu wzięli udział: prezydent Republiki Czeskiej Václav Klaus, przedstawiciele czeskich uczelni i świata kultury.

Sala Władysławowska Starego Pałacu Królewskiego na zamku praskim jest największym świeckim wnętrzem Pragi średniowiecznej. Powstała w latach 1490 – 1502, za rządów Władysława II Jagiellończyka. Sala o wymiarach 62 × 16 m posiada wspaniałe późnogotyckie sklepienia gwiaździste. Pełniła ona funkcję sali audiencyjnej, odbywały się w niej przyjęcia koronacyjne i bale dworskie, jak również konne turnieje rycerskie. Sala służyła też celom handlowym. Od 1918 r. Sala Władysławowska jest miejscem, gdzie odbywają się najważniejsze uroczystości państwowe, między innymi wybór prezydenta.

Pełny tekst papieskiego przemówienia w dziale BIBLIOTEKA »