Bielsko-Biała: hałcnowski kościół Nawiedzenia NMP bazyliką mniejszą

Ogłoszenia tytułu i godności bazyliki mniejszej dla kościoła Nawiedzenia NMP w Bielsku-Białej Hałcnowie dokonał 2 lipca nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore. Świątynia, która jest znanym sanktuarium maryjnym na Podbeskidziu, stała się pierwszą na terenie diecezji bielsko-żywieckiej, jaka otrzymała takie wyróżnienie.

Podczas uroczystości przy ołtarzu polowym, obok którego ustawiono cudowną Figurę Piety z Hałcnowa, odczytany został dekret watykańskiej Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, nadający kościołowi nową godność. Dokument odczytał biskup pomocniczy diecezji bielsko-żywieckiej Piotr Greger. Wierni przyjęli informację o decyzji Stolicy Apostolskiej oklaskami.

Wcześniej, witając przybyłych na uroczystości, m.in. przedstawicieli rządu RP, lokalnych władz miejskich i samorządowych oraz licznych pielgrzymów i hałcnowskich parafian, którzy mimo skrajnego upału zgromadzili się wokół ołtarza polowego, ordynariusz bielsko-żywiecki bp Roman Pindel podkreślił, że trudno przecenić wagę sobotniego wydarzenia.

„Tego wydarzenia nie mogli przewidzieć ci, którzy niegdyś gromadzili się w pobliżu tej cudownej figury zawieszonej na dębie. Uczestniczymy bowiem w wydarzeniu podniesienia do godności bazyliki mniejszej hałcnowskiego sanktuarium Matki Bożej Bolesnej. Dzieje się to przede wszystkim za sprawą Boga Wszechmogącego, który przed wiekami wybrał to miejsce dla okazywania swego miłosierdzia tym wszystkim, którzy z ufnością zanoszą swe modlitwy za wstawiennictwem Maryi” – powiedział biskup.

W homilii nuncjusz wyjaśnił sens i znaczenie honoru, jaki papież Franciszek oddaje świątyni, nadając jej nową godność. „Jest on zawarty w tym, co jest właściwą misją tego miejsca – stara się ono żyć Słowem Bożym i je rozpowszechnia, przyciąga wiernych do jego słuchania i pobudza, by czynili to codziennie. Wypowiadane tu z autentyzmem słowo Boże znajduje zainteresowanie także u tych, którzy przestali chodzić do kościoła lub deklarują się jako niewierzący” – podkreślił hierarcha.

Duchowny zauważył, że udzielenie honorowego tytułu ma pogłębić więź z Ojcem Świętym i powinno dać impuls duszpasterski do głoszenia Słowa Bożego i formowaniu wspólnoty chrześcijańskiej. ,,Szczególny związek tej bazyliki z Ojcem Świętym jest wyjątkowo zaznaczony, bo papież Franciszek nawiedzi waszą diecezję, gdy za niecały miesiąc zatrzyma się na prywatnej modlitwie w byłym nazistowskim obozie Auschwitz-Birkenau” – przypomniał abp Migliore, odnosząc się do zaplanowanej na 29 lipca wizyty papieskiej w Miejscu Pamięci.

Tłumacząc, co to znaczy uhonorować świątynię, przypomniał, że w kościele dokonywane są przede wszystkich akty kultu i szczególnej czci wobec Jezusa Eucharystycznego, który żyje w Kościele. „Można mówić o zaszczytach i zobowiązaniach dla parafian i pielgrzymów. Kościół – budynek tym bardziej zasługuje na honory, im bardziej stara się uwidocznić nie tyle własne piękno artystyczne lub wydarzania historyczne, jakie się w nim dokonały, lecz Jezusową obecność w słowie i Eucharystii” – dodał. „Obecność Maryi, Matki Jezusa, w jej matczynej trosce o wierzących buduje wokół siebie żywą wspólnotę chrześcijańską. Podsyca wiarę, nadzieję i miłość tych, którzy tę świątynię odwiedzają i niosą później do swych środowisk” – zaznaczył.

Kustosz hałcnowskiego sanktuarium ks. prałat Stanisław Morawa podziękował nuncjuszowi, biskupom, duchowieństwu i wiernym za udział w modlitwie.

Podczas kończącej liturię procesji, gdy wniesiono z powrotem Figurę Matki Bożej Bolesnej z ołtarza polowego do kościoła, nuncjusz apostolski poświęcił umieszczoną na ścianie przy wejściu do bazyliki pamiątkową tablicę, informującą o uzyskanym dziś przez kościół hałcnowski tytule.

Mszę św., zgodnie z tradycją lipcowego odpustu hałcnowskiego, zakończyło błogosławieństwo dzieci oraz matek oczekujących potomstwa.

W uroczystości uczestniczyło około stu księży diecezjalnych i zakonnych. Mszę koncelebrował biskup senior Tadeusz Rakoczy. Modlił się reprezentujący biskupa Jana Piotrowskiego ks. dr Adam Perz, kanclerz Kurii diecezjalnej w Kielcach. Przybyli też księża z innych zakątków kraju i z zagranicy. Obecne były siostry z różnych zgromadzeń, w tym najliczniej reprezentowane siostry serafitki. Modlili się diakoni oraz klerycy Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie z przełożonymi, wychowawcami i wykładowcami Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.

List do uczestników uroczystości skierowała pochodząca z pobliskich Brzeszcz premier Beata Szydło. Pismo odczytała minister Beata Kempa. „Pozostaję w przekonaniu, że dzisiejsza uroczystość umocni w wierze wszystkich wiernych tak bliskiej mojemu sercu diecezji bielsko-żywieckiej” – napisała premier.

Hałcnów został założony pod koniec XIII wieku i do 1977 roku stanowił odrębną wieś. Obecnie jest dzielnicą Bielska-Białej, położoną pomiędzy wzgórzami Bark i Hałcnowska Góra.

Pierwsza, historycznie udokumentowana wzmianka, o cudownej figurze Matki Bożej Bolesnej w Hałcnowie, pochodzi z 1764 roku. Jej autorem jest Jan Grzybkowski, miejscowy pisarz na dworze dziedzica. Kronikarz wspomniał, że na ogromnym dębie przytwierdzona była duża figura Matki Boskiej, trzymająca na rękach ciało swego Syna.

W roku 1767 podczas burzy piorun uderzył w dąb i rozbił wiszącą na nim gablotę z figurką i spalił sukienkę założoną na rzeźbę. Figurka jednak ocalała i pozostała nietknięta. Wierni zanieśli rzeźbę na dwór Adama Pruszyńskiego, dziedzica, umieszczając ją w jego domowej kaplicy. Wkrótce Pruszyńscy wybudowali nieopodal dębu kapliczkę, gdzie obecna tam rzeźba przyciągała coraz większe rzesze pątników.

Budowa nowego kościoła trwała od 1777 do 1784 roku. 25 kwietnia 1825 roku, biskup tarnowski Grzegorz Ziegler konsekrował kościół, a w 1835 roku Hałcnów stał się samodzielną kapelanią przekształconą w 1860 r. w parafię. W 1844 roku papież Grzegorz VI przyznał Hałcnowowi, na prośbę biskupa tarnowskiego, przywilej odpustu zupełnego w dniu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i Matki Boskiej Różańcowej. Od 1844 organizowane są słynne lipcowe odpusty hałcnowskie, na które zjeżdżali się początkowo pątnicy z różnych zakątków Polski. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, stawało się coraz bardziej znane, szczególnie za sprawą doznawanych łask i uzdrowień.

2 lipca 1926 roku biskup Anatol Nowak, sufragan krakowski, za zgodą biskupa krakowskiego księcia Adama Stefana Sapiehy, dokonał koronacji biskupimi koronami Cudownej Figury Matki Bożej Bolesnej.

Podczas II wojny światowej figura Matki Boskiej Hałcnowskiej spaliła się w wyniku pożaru kościoła. W latach 1945 -1948, wzniesiono nową świątynię. umieszczając w ołtarzu głównym nową figurę Matki Bożej Bolesnej (Pietę Bolesną).

18 września 1977 roku kardynał Karol Wojtyła poświęcił odnowiony kościół, z nowymi ołtarzami, ławkami i konfesjonałami.

Korony papieskie dla Piety Hałcnowskiej poświęcił w Rzymie Jan Paweł II, a koronacji cudownej figury Matki Bożej Hałcnowskiej dokonali 26 września 1993 roku metropolita krakowski kardynał Franciszek Macharski wraz z arcybiskupem częstochowskim Stanisławem Nowakiem i biskupem bielsko-żywieckim Tadeuszem Rakoczym.