Biskupi przyjęli nową podstawę programową nauczania religii w szkole

Podczas zebrania plenarnego w Gdańsku biskupi przyjęli nową „Podstawę programową nauczania religii rzymskokatolickiej w Polsce”. Będzie ona wprowadzana w życie wraz z nowymi programami i podręcznikami od 1 września 2027 r.

O przyjęciu nowej podstawy programowej Episkopat poinformował w komunikacie po zakończeniu obrad.

„W kontekście dyskusji o nauczaniu religii w szkole i katechezie parafialnej, biskupi przyjęli nową „Podstawę programową nauczania religii rzymskokatolickiej w Polsce”. Będzie ona wprowadzana w życie wraz z nowymi programami i podręcznikami od 1 września 2027 roku. Biskupi podkreślili także konieczność prowadzenia katechezy parafialnej obejmującej nie tylko dzieci i młodzież, ale również dorosłych. Prace nad jej koncepcją zostaną zakończone w roku 2026 i wejdą w życie wraz z odnowionym krajowym Dyrektorium katechetycznym” – czytamy w przekazanym KAI komunikacie.

O zapowiadanych zmianach w podstawie programowej mówił KAI bp Wojciech Osial podczas 401. zebrania KEP w Katowicach w czerwcu br. – Różni się ona bardzo od poprzedniej. Pokazuje wartość treści wiary katolickiej w różnych jej wymiarach: historycznym, kulturowym, wychowawczym, społecznym, ekologicznym i patriotycznym – powiedział przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP.

Jak wtedy zastrzegł, na pewno lekcje religii nie zmienią się teraz w religioznawstwo. – Jest to nauczanie religii katolickiej, ale nie formacja katechetyczna w ścisłym tego słowa znaczeniu, bo ta jest realizowana w parafii. Mocno akcentujemy wiedzę, są elementy preewangelizacji, dialogu, otwartości, a jeśli ktoś chce wejść na drogę formacji – od tego jest parafia – wyjaśniał bp Osial.

Jak można przeczytać w „Programie nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, który obowiązywał od 2018 r., adresatami tego programu są autorzy podręczników powstających z inicjatywy Komisji Wychowania Katolickiego Episkopatu Polski lub „podejmujący trud tworzenia programów z własnej inicjatywy”.

Program stanowi pomoc dla tworzących programy w ramach diecezji lub programy autorskie, a także dla katechetów praktyków zamierzających adaptować ów program do potrzeb edukacyjnych szkoły, w której pracują. Dokument odzwierciedla podział na okresy zgodne ze szkolnymi etapami edukacyjnymi oraz okresami rozwojowymi ucznia.

„Pierwszoplanowym miejscem katechezy jest parafia, która stanowi też uprzywilejowane środowisko katechezy przygotowującej do przyjmowania sakramentów. Aby więc nauczanie religii w szkole nie stało się tylko jednym z przedmiotów, wymaga ono uzupełnienia o parafialne duszpasterstwo katechetyczne dzieci i młodzieży. Spotkania winny trwać przez cały etap edukacyjny, być organizowane raz w miesiącu i mieć charakter formacyjno-liturgiczny” – czytamy w poprzednio obowiązujących zasadach nauczania religii w polskich szkołach.

Także w „Podstawie programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” (obowiązuje od 2018 r.) wskazano, że podstawowym podmiotem katechezy jest parafia, na której spoczywa obowiązek koordynowania wysiłków katechetycznych. W działalność katechetyczną Kościoła, zwłaszcza w kontekście misyjnego wyjścia ku światu, wpisuje się też nauczanie religii w szkole. Daje ono możliwość objęcia procesem formacji chrześcijańskiej uczniów z różnych rodzin i środowisk.

W dokumencie tym czytamy, że koncepcja katechezy w Polsce jest „wynikiem przyjęcia tego, co cenne w polskiej tradycji katechetycznej: ścierania się poglądów opisujących wyzwania, przed którymi staje świat, i realistycznego osądu możliwości głoszenia Ewangelii w różnych środowiskach”.

To dlatego – podkreślono – poza nauczaniem religii w szkole, owa koncepcja katechezy zakłada duszpasterstwo katechetyczne w parafii oraz wsparcie dla katechezy rodzinnej. „Działania te nie powinny być sobie przeciwstawiane. Należy raczej dbać o to, by się wzajemnie uzupełniały” – napisano.

Punktem wyjścia dla działań katechetycznych winna być ocena sytuacji, w jakiej dzieci i młodzież dorastają. Na pierwszym miejscu trzeba widzieć ich sytuację rodzinną, ponieważ dom i rodzina pozostają podstawową kolebką formowania się ludzkiej osoby – o czym mówił Benedykt XVI w przemówieniu do polskich biskupów z okazji ich wizyty ad limina w 2005 r.

„Nikt nie może pozbawić rodziców prawa do religijnego wychowania i wykształcenia dzieci. Rodzina nie może tego prawa w całości przerzucać na Kościół i szkołę. Katechezą rodzinną jest codzienna modlitwa, sposób przeżywania niedziel i świąt, szczere zainteresowanie wszystkim, czego dzieci nauczyły się na lekcjach religii, a także troska o właściwe postawy w wychowaniu” – czytamy w „Podstawie programowej” z 2018 r.