Bp Dajczak: Kościół ma duże znaczenie na tych ziemiach

„Barwne są doświadczenia tej młodej diecezji, mimo że nie ma wielowiekowej tradycji. Prowadzona od początku istnienia diecezji działalność dobroczynna, rozwijające się tu szkolnictwo katolickie i liczne skarby sztuki sakralnej pokazują, że Kościół ma duże znaczenie na tych ziemiach” – podkreślił bp koszalińsko-kołobrzeski Edward Dajczak na zakończenie konferencji naukowej, zorganizowanej w Wyższym Seminarium Duchownym z okazji 40-lecia diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.

O wydziale duszpasterskim na przestrzeni 40 lat diecezji mówił bp pomocniczy diecezji Krzysztof Zadarko. Działalność Wydziału Katechetycznego przybliżył bp pomocniczy Paweł Cieślik. O mediach mówił ks. Dariusz Jaślarz, rzecznik kurii biskupiej i dyrektor koszalińsko-kołobrzeskiego wydania „Gościa Niedzielnego”. Duszpasterstwa specjalistyczne przedstawił ks. dr Wojciech Wójtowicz, a o działalności dobroczynnej opowiadał ks. Adam Wakulicz, dyrektor Caritas diecezjalnej. Było też o ekumenizmie i formacji seminaryjnej w diecezji oraz o działalności Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej.

Zaproszeni na konferencję prelegenci przedstawiali historię diecezji przez pryzmat poszczególnych zadań realizowanych w Kościele. Zwracali też uwagę na wyzwania, przed którymi stoi Kościół lokalny. „Fundamentalnym zadaniem, którego nie można zrzucać na barki przyszłych pokoleń, jest powołanie muzeum diecezjalnego o szerokich zadaniach konserwatorsko-wystawienniczych, badawczych i dokumentacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych” – zauważył ks. Henryk Romanik.

Zdaniem diecezjalnego konserwatora zabytków przed diecezją stoi jeszcze wiele zadań w porządkowaniu spraw konserwatorskich. „Rozważamy wszczęcie procedur wpisania na krajową listę pomników historii zabytków millenijnego Kołobrzegu i zespołów staromiejskich Tuczna i Darłowa, co widocznie wsparłoby szanse na długotrwałe programy konserwatorsko-promocyjne tych naszych duchowych i kulturowych skarbów. Odradzają się w wymiarze ekologicznym i turystycznym szlaki kajakowych wędrówek przyszłego papieża i jego przyjaciół. Pięknieją w ostatnich latach obie nasze katedry i rozkwita sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu, gdzie szeroko zakrojone i niezwykle kosztowne prace konserwatorskie uczą nas pokory i pokazują ogrom zadań, które przed nami” – tłumaczył ks. Romanik.

Uważa też, że nie pamiętamy o miejscach po dawnych klasztorach zakonów misyjnych i apostolskich na terenie diecezji, m.in.: benedyktynów, cystersów, kartuzów, joannitów, czy templariuszy. „Nie pamiętamy o nich, spoczywających w naszej ziemi i czekających na zmartwychwstanie” – dodał ks. Romanik. Zwrócił też uwagę na brak w świątyniach diecezji, a szczególnie Kołobrzegu i Białogardu, wizerunków biskupa i misjonarza z Bambergii św. Ottona, który chrystianizował te ziemie w 1124 roku.

„W Polsce, zarówno wśród świeckich jak i duchownych, nie ma zrozumienia dla szkolnictwa katolickiego. Na ogół ludzie nie znają znaczenia tego szkolnictwa, ani jego wpływu na wychowanie i wykształcenie młodzieży”- zauważył ks. prof. zw. dr hab. Lech Bończa-Bystrzycki. Przekonywał, że nadal konieczne jest tłumaczenie, że nie każda szkoła będzie katolicką, tylko dlatego, że uczą się w niej dzieci katolickie. Uważa, że należy dalej rozwijać tego typu szkoły. Przypomniał, że pierwsza w Polsce katolicka szkoła podstawowa powstała w Koszalinie. Założył ją w 1989 roku obecny proboszcz parafii pw. Ducha Świętego w Koszalinie ks. dr Kazimierz Bednarski. Obecnie w diecezji istnieje 12 szkół katolickich różnego stopnia.

Działalnością charytatywną w Kościele koszalińsko-kołobrzeskim zajmuje się przede wszystkim Caritas, które prowadzi m.in. Dom Samotnej Matki w Koszalinie, Centrum Kryzysowe dla Kobiet i Kobiet z Dziećmi „Nadzieja” w Koszalinie, bursę w Szczecinku, Ośrodek Charytatywny Caritas w Kołobrzegu – Podczelu, a od ubiegłego roku także hospicjum w Darłowie. Ks. Adam Wakulicz przypomniał, że Caritas diecezjalna została powołana 19 marca 1990 roku przez ordynariusza bpa Ignacego Jeża. Dyrektor poinformował, że codziennie z posiłków w siedzibie Caritas w Koszalinie korzysta około 180 osób. Z pomocy Domu Samotnej Matki od 1991 roku skorzystało prawie 500 kobiet i 465 ich dzieci. Od kilku lat Caritas realizuje program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, z którego skorzystało już prawie 500 osób.

Ks. dr hab. Janusz Bujak przypomniał, że po II wojnie światowej na tych ziemiach osiedlali się katolicy i uważa, że jako wyznanie większościowe jesteśmy predestynowani do relacji ekumenicznych. Zauważa w diecezji trzy rodzaje ekumenizmu: praktyczny, duchowy i naukowy. „Praktyczny ekumenizm wynika z relacji osobistych przedstawicieli innych wspólnot i niekatolickich Kościołów. Ekumenizm duchowy oznacza przekonanie Kościoła katolickiego, że jedność chrześcijan może zostać osiągnięta dzięki wspólnej modlitwie w tej intencji. Ekumenizm naukowy realizuje się poprzez wykłady w koszalińskim seminarium i podczas konferencji” – tłumaczył referent ds. ekumenizmu w diecezji. Podkreślał, że najważniejszym wydarzeniem ekumenicznym w diecezji jest Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. Jego zdaniem w wielu miejscach w diecezji, jak chociażby w Słupsku, Pile, Szczecinku oraz w Darłowie i w pustelni na Górze Polanowskiej, ekumenizm jest szczególnie żywy. Jednocześnie zauważa w diecezji trzy rodzaje postaw wobec ekumenizmu: pozytywną – polegającą na przejęciu się wezwaniem Kościoła do modlitwy o jedność chrześcijan, obojętności oraz postawę indyferentyzmu, polegającą na wielkim zaangażowaniu się w ekumenizm, ale bez zrozumienia istoty.

Historię powstania seminarium duchownego w Koszalinie przybliżył ks. dr Dariusz Jastrząb. Opowiadał o poświęceniu w 1981 roku przez bpa Ignacego Jeża pola truskawkowego, gdzie miało zostać wybudowane seminarium. Wspominał o pracach budowlanych, w których zaangażowani byli klerycy trzech roczników, którzy zamieszkali w tzw. barakach. Przypomniał, że wówczas podczas studiów klerycy nie mieli biblioteki do dyspozycji, tylko jeden regał książek. Rektor podkreślił, że aktualnie klerycy seminarium angażują się w akcje ewangelizacyjne, podejmowane w diecezji, jak chociażby ewangelizacja nadmorska i terenów wiejskich. Poinformował o otwarciu Domu im. Jana Pawła II w Połczynie Zdroju, gdzie od września zamieszkają kandydaci do kapłaństwa w ramach tzw. roku propedeutycznego. „Nadrzędnym celem takiego roku będzie umożliwienie w dogodnych warunkach osobistego doświadczenia Boga, pogłębienie intymnej relacji z Nim na modlitwie oraz danie możliwości na przemyślenie swojego powołania” – wyjaśniał ks. Jastrząb.

Na zakończenie konferencji o działalności archiwum diecezjalnego mówił ks. dr Tadeusz Ceynowa. Przypomniał, że zostało erygowane przez bpa Mariana Gołębiewskiego w listopadzie 2003 roku. Dyrektor Archiwum zauważył, że osoby szukające swoich korzeni, zgłaszają się z całego świata. „Zbiór ksiąg metrykalnych mamy bardzo ciekawy, bo najstarsze sięgają połowy XVII wieku. Kwerendy spływają ze wszystkich kontynentów, poza Afryką. Jest duże zainteresowanie poszukiwaniem swoich przodków, opracowywaniem drzew genealogicznych” – podkreślał ks. Ceynowa. Zauważył, że historia tych ziem do utworzenia diecezji, a więc do 1972 roku, została prawie skompletowana w archiwum, ale jeszcze nie jest do końca opracowana.

Konferencję naukową na temat 40-lecia diecezji w WSD zorganizowała Katedra Historii Kościoła Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego wraz z Wydziałem Duszpasterskim Kurii Biskupiej.