Bp Florczyk w Michniowie: współczesna skala nienawiści jest niebezpieczna

Współczesna skala nienawiści jest niebezpieczna. Boże, chroń świat, aby nie cieszył się z „grillowania” człowieka. Niech łuny ze spalonych wsi wznoszą się nad ziemią jako świadectwo i przestroga dla naszych czasów – mówił dzisiaj bp Marian Florczyk podczas otwarcia Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, nawiązując do tragedii spalonych przez Niemców ponad 200 mieszkańców świętokrzyskiej wioski.

Uroczystość otwarcia unikatowego mauzoleum, którego budowa trwała kilkanaście lat, poprzedziła Msza św. pod przewodnictwem bp. Mariana Florczyka, który poświęcił obiekt i wygłosił homilię.

Przypomniał w niej tragedię 204 mieszkańców Michniowa żywcem spalonych przez Niemców 12 i 13 lipca 1943 r. Pytał, jakie mogło być człowieczeństwo i serce niemieckich oprawców, patrzących obojętnie na zwęglone zwłoki oraz nawiązał do symbolicznej wymowy Michniowa – do „kilkuset spalonych polskich wiosek i ich mieszkańców”.

– Chce się wołać: nigdy więcej takich okrucieństw – mówił bp Florczyk, przypominając niemiecką „zaplanowaną zemstę i nienawiść”. Apelował do sumień współczesnych, aby takie zbrodnie się nie powtórzyły. – Nienawiść ciągle jest i jest w nas. Zaczyna się niepozornie i przeistacza się w niszczycielską siłę – zauważył.

– Współczesna skala nienawiści jest niebezpieczna – przestrzegał biskup, mówiąc o nienawiści usprawiedliwianej często przez polityków, sądy, opinię publiczną, która „narasta i może przerodzić się w tragedię, jaka tu była”, która nie pozostaje bez wpływu na dzieci i młodzież.

– Co mam czynić ja, aby powstrzymać świat od takich tragedii, jaką wspominamy dzisiaj? Odpowiedź jest jedna: sięgnąć ponownie do słów Jezusa i jego nauczania – mówił bp Florczyk, zachęcając do ponownego rozważania i wcielania w życie szczególnie przykazania miłości. – W centrum nauczania Jezusa jest człowiek, każdy człowiek, którego trzeba miłować, a nie nienawidzić. Człowiek jest największą wartością na ziemi (…). W tym miejscu odczytuję, jak wielką potrzebą jest powrót do Jezusa i jego słów – mówił w Michniowie bp Marian Florczyk.

W dalszej części uroczystości uczestniczyło i głos zabierało wielu gości z Polski i regionu: delegaci ministerstw, senatorowie, posłowie na czele z prezydentem Andrzejem Dudą, który dokonał oficjalnego otwarcia muzeum.

– Michniowskie mauzoleum to jest pomnik męczeństwa polskiej wsi. Ale dzisiejszy dzień to dzień walki i zwycięstwa. Popatrzcie na ten monument – pomnik, co on przedstawia? Ciąg wiejskich chat polskich mieszkańców, ich nie da się spalić! – mówił prezydent, zauważając przywiązanie do rodziny i wartości mieszkańców wsi.

Mauzoleum michniowskiej to obecnie jedyne muzeum historyczne w Polsce, które upamiętnia tragiczne losy mieszkańców wsi polskich w czasie II wojny światowej, a także jest oceniane jako największe historyczne muzeum narracyjne w województwie świętokrzyskim.

Gmach Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie wykonany został w kształcie „chaty” według projektu Mirosława Nizio. To długi, liczący 146 m budynek, w którym mieści się ekspozycja główna. Każdy element architektoniczny zastosowany w Mauzoleum, zarówno w skali makro jak i w poszczególnych najdrobniejszych rozwiązaniach projektowych – ma oddziaływać na emocje. Każde z pomieszczeń zostało poświęcone innej tematyce oscylującej wokół martyrologii polskich wsi w czasie II wojny światowej.

Pierwszy segment budynku stanowi bryłę jednolitą, pozbawioną okien. Symbolizuje on wieś polską u progu II wojny światowej – stabilną, znajdującą się w fazie rozwoju. Proces niszczenia ilustrują kolejne segmenty wewnątrz Mauzoleum, które odnoszą się do poszczególnych form represji stosowanych przez okupantów: niemieckiego i sowieckiego oraz nacjonalistów ukraińskich. W miarę oddalania się od pierwszej najbardziej jednolitej części budynku następuje etapowa deformacja bryły aż do jego całkowitej degradacji w końcowej części obiektu w strefach zewnętrznych.

Materiałami, które dominują we wnętrzu i stają się nośnikiem treści są: beton, drewno oraz czarna stal walcowana na gorąco. Część wewnętrznych betonowych ścian posłuży m.in. do wyświetlania projekcji multimedialnych. Ciekawym elementem wystawy są wielkoformatowe rzeźbiarskie obiekty o nieregularnych kształtach, do których wykończenia wykorzystano odzyskowe drewno ze starych chat i stodół.

Wokół budynku rozmieszczone zostały duże modrzewiowe Krzyże Pamięci oraz krzyże z tablicami ustawiane od lat w Michniowie. Wszystkie upamiętniają cierpienie i ofiarę społeczności wiejskich w latach 1939–1945. Dopełnieniem całości architektury pamięci w Mauzoleum w Michniowie jest mur, na którym umieszczono tabliczki z nazwami wsi i niewielkich miejscowości represjonowanych podczas minionej wojny.