Bp Guzdek: praca w więziennictwie to więcej niż zawód

Praca w więziennictwie to więcej niż zawód, ochraniacie społeczeństwo przed sprawcami przestępstw – mówił biskup polowy WP Józef Guzdek podczas uroczystości w święto Służby Więziennej. W polskich więzieniach pracuje ok. 27,5 tys. funkcjonariuszy i ponad 2 tys. pracowników cywilnych – nauczycieli, lekarzy, psychiatrów i psychologów.

Bp Guzdek sprawował Mszę św. w katedrze polowej w Warszawie. Po Eucharystii, podczas uroczystości w Centrum Konferencyjnym MON, z udziałem przedstawicieli rządu odbyła się uroczystość przekazania i poświęcenia sztandaru dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

– Praca w więziennictwie jest nie tylko pracą zawodową, ale czymś więcej, jest służbą – mówił w homilii bp Guzdek. Zaznaczył, że służbę pełnioną przez funkcjonariuszy SW opisują dwa wymiary: służba Rzeczpospolitej i służba drugiemu człowiekowi. – Waszym zasadniczym zadaniem jest służba Rzeczypospolitej, polegająca na ochronie społeczeństwa przed sprawcami przestępstw. Pomagacie w izolowaniu tych, którzy słowem lub czynem działali na szkodę państwa lub poszczególnych jego mieszkańców – powiedział. Biskup Guzdek podkreślił, że właśnie ten aspekt służby SW jest szczególnie akcentowany.

Ordynariusz wojskowy zwrócił uwagę na pracę wychowawczą funkcjonariuszy i pracowników SW. – W polskich aresztach śledczych i więzieniach ma także miejsce służba człowiekowi oskarżonemu i skazanemu prawomocnym wyrokiem. Wielu funkcjonariuszy zaangażowanych jest w prowadzenie działalności resocjalizacyjnej wobec więźniów, przede wszystkim przez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych, zajęcia kulturalno-oświatowe oraz pracę wychowawców i psychologów więziennych – wymieniał.

Biskup wojskowy zauważył, że ogromną pomocą dla świeckich wychowawców, psychologów i strażników jest posługa księży kapelanów, którzy „przez głoszenie Ewangelii, rozmowy i sprawowanie sakramentów świętych podtrzymują u skazanych wiarę w szansę na wewnętrzną przemianę i powrót do życia w społeczeństwie”.
Przypomniał rozmowę Jana Pawła II ze swoim niedoszłym zabójcą oraz wielokrotne wizyty papieża za więziennymi bramami. – Niech błogosławiony papież będzie dla wszystkich wzorem ewangelicznej postawy wobec drugiego – zaapelował.

Biskup Guzdek podziękował funkcjonariuszom i pracownikom SW za „ewangeliczne spojrzenie na podopiecznych i „przywracanie osadzonym nadziei na normalne życie na wolności”.

We Mszy św. w katedrze polowej uczestniczyli gen. Jacek Włodarski, dyrektor generalny SW, wraz ze swymi zastępcami. Obecni byli także funkcjonariusze, pracownicy i członkowie związków zawodowych SW z całej Polski oraz przedstawiciele kierownictw służb penitencjarnych z Ukrainy, Czech i Słowacji. Msze św. koncelebrowali księża kapelani pełniący posługę wśród funkcjonariuszy, pracowników SW i więźniów, m. in. naczelny duszpasterz więziennictwa ks. Paweł Wojtas.

Na koniec bp Guzdek przekazał gen. Włodarskiemu pamiątkowy ryngraf biskupa polowego.

Po Mszy św. funkcjonariusze i pracownicy SW udali się do Centrum Konferencyjnego MON, gdzie został wręczony i poświęcony sztandar dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Minister sprawiedliwości wręczył także odznaczenia państwowe i resortowe.

Służba Więzienna jest formacją mundurową podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną. Do jej zadań należy prowadzenie działalności resocjalizacyjnej wobec osób skazanych, wykonywanie tymczasowego aresztowania, zapewnienie osobom skazanym lub tymczasowo aresztowanym przestrzegania ich praw, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej oraz ochrona społeczeństwa przed sprawcami przestępstw osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Po upadku systemu komunistycznego w 1989 r. pierwszym naczelnym kapelanem więziennictwa, został mianowany ks. Jan Sikorski, który w stanie wojennym był duszpasterzem internowanych na warszawskiej Białołęce. Stworzył on nowe struktury duszpasterstwa więziennego odpowiadające współczesnym wymaganiom pastoralno-penitencjarnym. Od 2001 r. naczelnym kapelanem więziennictwa jest ks. Paweł Wojtas. Od listopada 2010 r. pełni on także funkcję przewodniczącego Europejskiej Rady Naczelnych Kapelanów Więziennictwa. Obecnie posługę duszpasterską w SW i pośród osadzonych pełni 204 kapelanów.

Zdaniem ks. Wojtasa, większość osadzonych nigdy nie trafiłaby do celi, gdyby nie agresja w dzieciństwie i nieodpowiedzialne zachowanie dorosłych wobec młodzieży wkraczającej w dorosłość. – Kapłan, który przychodzi do człowieka w więzieniu, musi dać do zrozumienia, że przychodzi do niego przede wszystkim jako człowiek, który chce przynieść mu jak najwięcej dobra, ciepła, miłości sprawiedliwości i pokazać, że warto żyć – podkreślił.

Kapelan przyznał, że ogromnej presji poddani są pracownicy i funkcjonariusze SW, którzy na co dzień stykać muszą się z agresją i negatywnymi emocjami. Służba więzienna powoduje stałe stykanie się ze skumulowanym złem. – Dlatego staramy się obejmować naszą posługą duszpasterską funkcjonariuszy i pracowników więzień – powiedział.

– Specyfika służby kapelana więziennego to z jednej strony wychowanie i katechizacja osadzonych, z drugiej wsłuchiwanie się w potrzeby strażników, którzy są w opozycji do więźniów – podkreślił ks. Paweł Wojtas.

Kapelan w rozmowie z KAI powiedział, że wyróżnić można dwa momenty życia człowieka, podczas których istnieje największe ryzyko zdeformowania jego moralności, co w konsekwencji może sprowadzić go na drogę przestępstwa. Pierwszym etapem jest dzieciństwo i kumulowanie przez dziecko agresji, drugim niewłaściwe wprowadzenie w życie dorosłych. Zdaniem ks. Wojtasa przyczyną większości przestępstw są głupie i nieodpowiedzialne zachowanie dorosłych w tych dwóch kluczowych momentach życia.

Ks. Wojtas stwierdził, że na skazanych nie można patrzeć z góry, ale z drugiej strony nie można dopuszczać do bratania się z więźniami. – Oni nie oczekują od nas mówienia ich językiem, czy takiego samego sposobu zachowywania się. Osadzeni czekają na człowieka, który przychodzi do nich w imię Pana Boga, na fałsz zareagują negatywnie. Funkcjonariusze i pracownicy SW czekają bardziej na zrozumienie, utożsamianie się z ich służbą, postrzeganie jako jednego z nich. Podobne relacje panują wśród kapelanów wojskowych. Księża pełnią służbę nie obok, nie naprzeciw, ale razem i wśród swoich żołnierzy.