Bydgoszcz: „Polska szuka Bohaterów”

„Szczątki naszych rodaków – bohaterów przeszłości były bardzo często grzebane w nieoznaczonych miejscach, do których trudno dziś dotrzeć” – mówił w Bydgoszczy zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk. Spotkanie z historykiem zatytułowane „Polska szuka Bohaterów” zorganizowano w ramach Bydgoskiego Klubu Frondy.

– Od półtora roku istnieje specjalny wydział w IPN – Biuro Poszukiwań i Identyfikacji. W tej chwili ponad czterdzieści osób w Polsce i poza jej granicami realizuje prace poszukiwawcze i ekshumacyjne. Przez ostatnie lata odnaleźliśmy ponda tysiąc ludzkich szczątków. To jest nasza powinność, nasz obowiązek – podkreślił dr hab. Szwagrzyk.

Zastępca Prezesa IPN kieruje m.in. pracami ekshumacyjnymi na warszawskiej „Łączce”. – Wierzę, że wśród odnalezionych tam w ubiegłym roku szczątków są wszyscy ci, o których pyta każdy Polak. Jednak w procesie identyfikacji, by mieć pewność, niezbędne są wyniki badań genetycznych. Dopóki ich nie ma, możemy mówić o wierze, przekonaniu, ale nie o fakcie. Na ten rok zaplanowaliśmy około pięćdziesięciu miejsc w Polsce i za granicą – dodał.

Według dr. hab. Szwagrzyka Instytut Pamięci Narodowej realizuje bardzo wiele działań o charakterze edukacyjnym. – Jeśli jednak w tym wszystkim nie będzie pewnej symbiozy, czyli współdziałania instytutu, systemu edukacyjnego, zabraknie przekazu rodzinnego, medialnego, młode pokolenie będzie miało szybciej mętlik w głowie, niż wykształci właściwą postawę. Wychowanie, kształtowanie to proces długotrwały i u jego założenia powinna lec wizja, cel, do którego zmierzamy – podkreślił.

W rozmowie gość Bydgoskiego Klubu Frondy nawiązał do obchodzonego w Polsce 1 marca Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. – Nie mamy w Polsce porównywalnego dnia, kiedy święto państwowe jest tak uroczyście i powszechnie obchodzone przez wszystkich Polaków, bez względu na to, o jakim mieście, miasteczku, wsi mówimy. Są to oczywiście działania o charakterze państwowym – i bardzo dobrze, ale znacznie więcej jest wydarzeń o charakterze lokalnym, wynikających z inicjatyw oddolnych, środowiskowych – stwierdził.

Krzysztof Szwagrzyk jest absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego. Na tej samej uczelni w 1996 roku na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych, specjalność – historia najnowsza. W 2007 roku habilitował się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego. Od lipca 2016 roku jest zastępcą Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz pełniącym obowiązki Dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji. Od kilku lat kieruje w IPN zespołem poszukiwań tajnych miejsc pochówku ofiar reżimu komunistycznego.

Kieruje również pracami ekshumacyjnymi, m.in. na „Łączce” na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach (rozpoczęte 23 lipca 2012). Prace pod jego kierunkiem odbywają się również na Służewcu oraz na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, na Opolszczyźnie, gdzie prowadzi poszukiwania żołnierzy Henryka Flamego „Bartka”, w Białymstoku, w Rzeszowie, na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, gdzie we wrześniu 2014 roku zostały odnalezione m.in. szczątki Danuty Siedzikówny „Inki”. W 2015 został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne osiągnięcia w dokumentowaniu i upowszechnianiu prawdy o najnowszej historii Polski”. 4 sierpnia 2016 roku został powołany w skład Kapituły Orderu Odrodzenia Polski.