Bydgoszcz: seminarium naukowe „Dylematy w sprawie in vitro”

„Podmiotowość dziecka i jego godność, jak też problem godności jego rodziców poddających się procedurze in vitro, są szczególnym wyzwaniem bioetycznym” – powiedziała lekarz genetyk prof. Alina Midro podczas odbywającego się we wtorek Bydgoskiego Forum Obrony Życia.

Dyskusja w Domu Polskim odbyła się pomiędzy obchodami Narodowego Dnia Życia, Dnia Świętości Życia, a planowanym głosowaniem Rady Miasta Bydgoszczy nad projektem uchwały w sprawie przyjęcia programu polityki zdrowotnej „Leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego – in vitro dla mieszkańców Bydgoszczy w latach 2017-2020”.

O zagrożeniach zdrowia i życia dziecka w wyniku koncepcji in vitro mówiła prof. dr hab. med. Alina Midro, lekarz genetyk z Zakładu Genetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. – Wprowadzenie do praktyki medycznej nowoczesnych procedur rodzi wiele problemów natury bioetycznej, a jednocześnie badania naukowe wskazują, że genetyczne uwarunkowanie jest podstawą dowodu, że początek życia człowieka jest od poczęcia. Eksperymentalnie potwierdza to metoda zapłodnienia in vitro. Fascynacja procedurami medycznymi powstającymi wraz z rozwojem wiedzy i technologii nigdy nie powinna przesłaniać naszej lekarskiej troski o dobro każdego człowieka – dodała.

Według profesor, ze względu na różnorodność postaw wobec rodzącego się życia niezbędna jest dyskusja nad jego możliwymi zagrożeniami przy stosowaniu metod w imię dobra drugiego człowieka. Prelegentka przypomniała, że zapłodnienie in vitro odbywa się poza organizmem matki poprzez ingerencję osób trzecich, w sztucznie przygotowanych warunkach, a sposób uzyskiwania materiału do zapłodnienia może zagrażać zdrowiu rodziców lub dawców.

Z przeprowadzonych badań wynika m.in., że u dzieci poczętych metodą in vitro: występuje większe ryzyko chorób genetycznych wynikających z zaburzeń metylacji, jak wady serca, zwłaszcza tetralogia Fallota, choroby błędów piętna rodzicielskiego np. zespół Beckwitha-Wiedemanna, który predysponuje do wystąpienia niektórych nowotworów czy zwiększona częstość do nierozdzielania się chromosomów skutkująca zespołem Downa czy Klinefeltera.

Profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II dr hab. Urszula Dudziak, mówiąc na temat prawd i kłamstw o in vitro, zwróciła uwagę na to, że czytelnicy tekstów zachwyceni reklamą „łatwych i prostych” zabiegów prawdopodobnie nie próbują poddać analizie i ocenie moralnej przedstawianego zagadnienia. – W takiej sytuacji warto upowszechniać twierdzenie, że „nie wszystko, co technicznie możliwe, jest etycznie dopuszczalne”. Warto zwrócić uwagę na miłość i podkreślić potrzebę szacunku dla ludzkiej godności. W odniesieniu do niej, nie godzi się sprowadzać osoby do instrumentalnego, laboratoryjnego zagadnienia – dodała.

O etycznych aspektach sporu o in vitro mówił dr hab. Marek Czachorowski. Według prof. Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy – w przypadku in vitro – ocena etyczna to ocena czynu z punktu widzenia jego stosunku do naszego człowieczeństwa. Według prelegenta, oceniając in vitro, konieczne jest najpierw ustalenie, czy szanuje ono człowieczeństwo podmiotów i adresatów tego działania: człowieczeństwo dzieci poczętych tą drogą i człowieczeństwo ich rodziców. Oprócz tego dr hab. Marek Czachorowski przypomniał, iż istotna różnica praktyki in vitro w stosunku do „naturalnego” sposobu poczęcia polega na tym, że odrywa się zaistnienie człowieka od jedynego aktu (z tego powodu nazywanego „aktem małżeńskim”), którego sensem jest wyrażanie swoistej miłości pomiędzy kobietą i mężczyzną. A zatem w przypadku in vitro dochodzi do zaistnienia człowieka bez miłości.

W projekcie uchwały w sprawie przyjęcia programu polityki zdrowotnej „Leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego – in vitro dla mieszkańców Bydgoszczy w latach 2017-2020” Rada Miasta zobowiązuje prezydenta Bydgoszczy do corocznego uwzględnienia w projekcie budżetu miasta konkretnych środków na ten właśnie cel: 250 tys. złotych w 2017 roku, 500 tys. złotych w 2018 roku, 500 tys. złotych w 2019 roku i 500 tys. złotych w 2020 roku. Środki mają pochodzić z rezerwy, budżetu przeznaczonego na promocję miasta oraz dodatkowo na wydatki związane z promocją programu polityki zdrowotnej. Wspomniany program autorstwa prof. dr. hab. n. med. Wiesława Szymańskiego oraz członków Stowarzyszenia na Rzecz Leczenia Niepłodności i Wspierania Adopcji Nasz Bocian przedstawiła Radzie Miasta partia Nowoczesna Ryszarda Petru w Bydgoszczy. „Szacuje się, że niepłodność dotyka 10-12% polskich par. Około 2% z nich wymaga leczenia metodą in vitro. Dla populacji Bydgoszczy daje to 240 par rocznie, dla których jedyną szansą na biologiczne rodzicielstwo jest metoda in vitro” – napisano w uzasadnieniu projektu uchwały.

Bydgoskie Forum Ochrony Życia tworzą ruchy, stowarzyszenia i organizacje, m.in. Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Akcja Katolicka, Archikonfraternia Literacka, Domowy Kościół, Klub Inteligencji Katolickiej oraz Poradnictwo Rodzinne.