Chmielnik: obchodzono Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych

Z udziałem rodzin zaangażowanych w pomoc Żydom podczas II wojny światowej w Śladkowie Dużym oraz w Goźlicach, a także społeczników, publicystów i historyków zaangażowanych w odkrywanie trudnej historii lokalnej, w dawnej synagodze w Chmielniku odbyło się we wtorek spotkanie z okazji Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych.

Organizatorem wydarzenia był Ośrodek Edukacyjno – Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku. Uczestniczyli goście z Ostrowca Świętokrzyskiego, Ożarowa, licznie przybyli uczniowie i nauczyciele z chmielnickich i okolicznych szkół.

Do Chmielnika przyjechała Marta Oszczudłowska, prawnuczka Marii i Andrzeja Politów, którzy otrzymali Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, za pomoc braciom Zilberbergom. – W Goźlicach u moich pradziadków zorganizowano dla nich kryjówkę pod stodołą. Moris i Arie mówili do mojej prababci „ciociu”, ona traktowała ich jak członków rodziny – wspominała M. Oszczudłowska. To m.in. wydarzenie oraz wiele innych, zaistniałych w gminie Klimontów, zainspirowało Andrzeja Nowaka-Arczewskiego, pisarza i dziennikarza, do napisania książki „Zmiłuj się nad nami”. Autor przywołuje fakty z czasów wojennych trudnych relacji i podejmuje próbę odtworzenia mechanizmów zachowań ludzkich, tragicznych decyzji.

Andrzej Nowak-Arczewski – reporter, laureat Ogólnopolskiego Konkursu na Reportaż im. Zbigniewa Nosala, nagrodzony m.in. za „Zmiłuj się nad nami”, opowiadał o kulisach pracy nad książką. Jej recenzje wyszły spod pióra wielu uznanych publicystów.

W drugiej części spotkania przypomniano wydarzenia, które rozegrały się w Śladkowie Dużym na terenie gminy Chmielnik. Goście Sztetla – historyk Jan Rękas, wiceprzewodnicząca Rady miasta – Agnieszka Lenartowicz, Wojciech Książek – społecznik, artysta plastyk, przypomnieli bohaterstwo rodziny Mrozickich, która z narażeniem życia przechowała dwóch Żydów, konstruując schowek w bliskości wychodka, z którego czasami korzystali nawet Niemcy. Córka Szulima Lewensztajna , Sally – na chmielnickie spotkanie o Sprawiedliwych nadesłała wzruszający list. Rodzina Mrozickich nie otrzymała tytułu Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych ma na celu uhonorować wszystkie bohaterskie osoby, które sprzeciwiały się reżimom totalitarnym i masowym zbrodniom w XX i XXI wieku. Ustanowiony został przez Parlament Europejski w 2012 roku. PE podjął tę inicjatywę, by pojęcie „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”, odnoszące się do ludzi pomagającym Żydom w okresie Holokaustu, rozszerzyć na cały świat i na inne tego typu zjawiska, szczególnie o charakterze ludobójczym.